Có nền tảng văn hóa, lịch sử, lại giàu bản sắc dân tộc, hiển nhiên huyện Con Cuông (Nghệ An) sở hữu tiềm năng to lớn trong quá trình phát triển mô hình du lịch cộng đồng.
Hiểu rõ thế mạnh, các cấp chính quyền huyện nhà đã chủ động nắm bắt thời cơ, tiến tới xây dựng kế hoạch nhằm sớm cụ thể hóa mục tiêu. Dẫu biết con đường phía trước còn lắm chông gai, nhưng với thành quả thu về khi ưu tiên phát triển mô hình gắn với chương trình “Mỗi xã một sản phẩm – OCOP” quả thực bước khởi điểm rất khả quan.
Trên thực tế chương trình này hướng đến giá trị bền vững, do đó sự tác động không đến tức thì mà được bồi đắp từ ngày này qua tháng khác. Thực chất muốn phát huy tối đa giá trị tinh thần “Ocop” nhất thiết không được nóng vội, ngược lại phải kiên trì gỡ khó, từng bước từng bước một.
Lấy bản Nưa, xã Yên Khê làm ví dụ. Trước khi có khái niệm OCOP, mọi thứ cơ bản chỉ ở dạng sơ khai, mạnh ai nấy làm là chính. Nay chương trình hòa vào cuộc sống, ai nấy đều tỏ rõ tinh thần trách nhiệm cao, tất cả vì mục tiêu “cộng đồng” đúng nghĩa.
Là người trong cuộc, các thành viên trong nhóm hiểu rõ hơn ai hết giá trị cốt lõi mà chương trình mang lại. Chính họ đã tự làm mới mình bằng thái độ cởi mở, sự cầu thị, sự hiểu biết xen lẫn những giá trị đặc thù không hề mai một.
Trưởng nhóm, chị Lô Thị Hoa chia sẻ, dịch Covid-19 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến quá trình kinh doanh, nhưng nhờ chủ động phương án nên thách thức dần được đẩy lùi. Khi dịch lắng xuống cũng là lúc tất tả với guồng quay thường nhật, từ đầu làng đến cuối ngõ tiếng người cười nói, rộn ràng không ngớt.
“Kinh doanh dịch vụ khó tránh khỏi những lúc khó khăn, nhất là với mô hình du lịch cộng đồng mang nhiều nét đặc thù. Xác định đây là hướng phát triển dài lâu nên các thành viên đều giữ vững niềm tin, cứ thế áp lực dần được giảm tải. Lấy cái tâm phục vụ, chúng tôi tin tưởng sẽ tạo dựng được niềm tin vững chắc nơi khách hàng”.
Qua tìm hiểu, tại bản Nưa hiện có 3 mô hình Homestay do dự án JICA (Nhật Bản) tài trợ từ năm 2011, mỗi cơ sở đều có thể đáp ứng nhu cầu sinh hoạt cho 30 - 40 khách lưu trú qua đêm cùng lúc, rất tiện lợi.
Trong số này, Homestay của gia đình chị Hoa được thiết kế dạng nhà sàn truyền thống. Nhà được bài trí giản đơn, mỗi vật dụng đều bật lên chất truyền thống của đồng bào Thái. Vườn nhà được gia chủ trồng đủ loại rau xanh, kết hợp một số cây ăn quả. Ngoài ra, công trình vệ sinh, hệ thống nước sinh hoạt… cơ bản được trang bị, xây dựng khang trang, kiên cố.
Chị Hòa hồ hởi chia sẻ, đến bản Nưa du khách được trải nghiệm, hòa mình vào cuộc sống thường ngày của đồng bào Thái. Được cấy lúa, nơm cá dưới khe, thưởng thức những món dân dã (lợn đen, gà thả đồi, rau rừng, rượu cần…) bình dị, mộc mạc thôi nhưng đầy lôi cuốn.
Mỗi năm nhóm du lịch cộng đồng bản Nưa đón trên dưới 3.000 lượt khách trong và ngoài nước, con số này góp phần quan trọng giải quyết nhu cầu việc làm cho người dân bản địa. Mức thu nhập bình quân của thành viên trong nhóm du lịch cộng đồng rất khá, dao động quanh mức 4 triệu đồng/người/tháng, ổn định hơn nhiều so với trước kia.
Nhìn rộng ra, toàn huyện Con Cuông hiện có 3 bản làm du lịch cộng đồng Homestay với gần 100 hộ tham gia. Đáng chú ý có 2 điểm được công nhận sản phẩm OCOP hạng 4 sao, ngoài bản Nữa còn có bản Khe Rạn, xã Bồng Khê.