Sau phong trào “Giờ Vàng phim Việt” rầm rộ trên sóng HTV của Đài Truyền hình TPHCM, làn sóng tư nhân tham gia làm phim truyền hình tiếp tục được các kênh truyền hình bậc đèn xanh phát triển theo nhiều xu hướng khác nhau. Chính sự cởi mở này, khiến thị trường kịch bản phim truyền hình trở nên cực kỳ sôi động.
Câu cửa miệng của các nhà làm phim suốt thời gian qua là: “Khủng hoảng thiếu kịch bản!”. Điều này hoàn toàn đúng với những hãng phim quen hoạt động theo cung cách quan liêu thời bao cấp, cứ ngồi rung đùi chờ người khác mang kịch bản đến. Từ ngày Bộ VHTT (nay là Bộ VHTTDL) cho phép thành lập hãng phim tư nhân thì mọi chuyện đã khác.
Cảnh trong phim "Hai phía chân trời"
Chưa bao giờ giới biên kịch được chào đón và được trọng thị như hiện nay. Nhiều công ty chuyên chế tác và khai thác kịch bản phim truyền hình được ra đời, nhưng trước mắt công việc kinh doanh cũng không trôi chảy lắm vì hai hãng phim truyền hình quốc doanh là Hãng phim Truyền hình TPHCM - TFS và Hãng phim Truyền hình Việt Nam - VFC vẫn tìm kịch bản theo cách “chọn mặt gửi vàng”.
Chưa đủ khả năng hình thành công nghệ viết kịch bản như các quốc gia có nền điện ảnh phát triển trên thế giới, nhưng tính chuyên nghiệp của đội ngũ biên kịch nước ta đã được khẳng định bằng những hợp đồng có giá cả đàng hoàng. Chính sự rộng tay của các hãng phim tư nhân buộc TFS và VFC cũng phải trả tiền kịch bản theo tiêu chí thị trường. Bây giờ các hãng phim tư nhân “khoán” cho một nhà biên kịch nào đó, rồi để tự họ tổ chức “đường dây” để bảo đảm tiến độ làm phim!
Với xu hướng nhiều tập, kịch bản phim truyền hình áp đảo các nhà biên kịch khi nhìn lại khung giá khiêm tốn vài chục triệu cho một kịch bản phim nhựa. Trong một cuộc trao đổi nghề nghiệp, khi lãnh đạo Hãng phim truyện VN cho rằng sẽ tăng gấp hai nhuận bút cho kịch bản phim nhựa, nhà văn Chu Lai đã bình luận: “100 triệu cho một kịch bản là con số trong… giấc mơ!”. Sức hút của phim truyền hình, cả về tài chính lẫn những đòi hỏi không quá cao về nghiệp vụ, khiến không ít nhà biên kịch thay vì đầu tư nhiều hơn để xây dựng ý tưởng thành kịch bản phim nhựa, thì tìm mọi cách đắp thêm chi tiết, đắp thêm nhân vật để “bán” cho truyền hình!
Một thực tế đáng buồn là kịch bản phim truyền hình dù được các hãng phim tư nhân rộng tay trả thù lao nhưng chất lượng vẫn còn chênh vênh lắm. NSND Khải Hưng trong một cuộc hội thảo nghề nghiệp từng mạnh dạn kể tội các hãng phim tư nhân đã “lôi kéo” người của “nhà đài” đã kết luận: “Nếu phim truyền hình có ba loại, thì chất lượng phim của vài đơn vị xã hội hóa đáng xếp vào… loại 4!”
Xem ra, khi tư nhân đã móc ví thì tất cả nội lực của phim truyền hình nước ta được phơi bày trọn vẹn. Không thể kêu ca thiếu tiền nữa, mà kịch bản vẫn khan hiếm như… xưa! Hay nói cách khác, đầu tư kịch bản phim truyền hình đang ở tình trạng thừa tài chính thiếu tài năng!
