Thận trọng khi trồng các loại cây mới, lạ rao bán trên mạng

Giống kém chất lượng, nhiễm bệnh khiến nhiều hộ nông dân mất trắng hàng chục triệu đến vài trăm triệu đồng (ở Ia Chim, tỉnh Kon Tum, huyện Đức Cơ, tỉnh Gia Lai…).

Để có được thông tin chính xác về cây giống, giúp nông dân tránh thiệt hại và xuống giống kịp thời vụ, NNVN có cuộc trao đổi với TS Phan Việt Hà, Phó Viện trưởng Viện Khoa học Kỹ thuật Nông Lâm nghiệp Tây Nguyên (WASI) xung quanh vấn đề này.

Ông có thể cho biết về nhu cầu giống cây trồng trong vụ xuống giống năm nay ở Tây Nguyên? Loại giống cây nào nông dân Tây Nguyên đang cần nhiều nhất?

Ở Tây Nguyên, những loại cây chủ lực của vùng là cà phê, hồ tiêu và gần đây là các loại cây ăn trái chính như bơ, sầu riêng luôn có nhu cầu về giống rất cao vào thời điểm đầu mùa mưa.

Tuy nhiên, do điều kiện về giá cả và nhu cầu tái canh giảm nên năm nay, nhu cầu về giống cà phê, hồ tiêu thấp hơn so với các năm.

Ngược lại, nhu cầu về giống cây ăn trái vẫn giữ ở mức cao, đặc biệt là những cây đang có giá cao và có tiềm năng cho giá cao như sầu riêng, mít, bơ, mắc ca...

Hiện nay, do việc bùng nổ thông tin trên các mạng xã hội nên nhiều loại cây trồng mới, lạ cũng được người dân săn lùng để mua trồng thử nghiệm với hy vọng sản phẩm sẽ có giá cao trong vài năm tới.

Thị trường giống cây trồng năm nay theo ông nhận xét, tiềm ẩn những bất ổn như thế nào?

Thị trường giống năm nay cho thấy sự chuyển dịch cơ cấu cây trồng theo hướng phát triển những cây ăn quả và những cây có khả năng cho giá trị cao ngoài những cây truyền thống.

Điều này phù hợp với xu hướng hiện nay khi các cơ quan quản lý và kỹ thuật đều khuyến cáo việc đa dạng hóa cây trồng một cách hợp lý để tăng các hiệu quả bền vững trong sản xuất nông nghiệp trước những thách thức về giá cả và biến đổi khí hậu.

Tuy nhiên, việc trồng các loại cây cần tuân thủ khuyến cáo về tính thích hợp của các giống và vùng sinh thái và tuân thủ quy trình kỹ thuật để đảm bảo hiệu quả sản xuất.

Việc phát triển các cây trồng mới, lạ cũng cần phải lưu ý về đặc điểm thực sự của sản phẩm, tính thích nghi ở địa phương, cần chú ý thêm vấn đề đầu ra. Đặc biệt đối với những cây trồng mới dạng này, nguồn gốc giống và tính thích nghi chưa được kiểm định bởi các cơ quan quản lý nhà nước và khoa học nên không nên phát triển quá nhiều.

Sau cùng, tiêu chuẩn, chất lượng cây giống là vấn đề cần được lưu tâm. Hầu như những cây trồng được khuyến cáo bởi các cơ quan quản lý và khoa học đều có tiêu chuẩn cây giống đi kèm. Khi mua giống, bà con nên tham khảo các tiêu chuẩn đã được ban hành để có thể mua cây giống đảm bảo chất lượng.

Ông có khuyến cáo gì đối với nông dân trong việc chọn giống (những cơ sở gây ươm giống có uy tín, ràng buộc về hợp đồng, bảo hành…)?

Về vấn đề giống cây trồng nào và tiêu chuẩn cây giống tôi đã đề cập ở trên. Vì vậy, để mua được cây giống đảm bảo đúng giống, đúng tiêu chuẩn và có những tư vấn về các vấn đề kỹ thuật khác thì việc lựa chọn cơ sở sản xuất cây giống có uy tín là hết sức quan trọng.

Bà con nên mua cây giống ở những cơ sở đã được các cơ quan quản lý cấp phép; đã có uy tín nhiều năm; có nguồn gốc giống rõ ràng; đặc biệt khi mua giống chúng ta nên giữ hóa đơn với đầy đủ các thông tin của nhà cung cấp để làm cơ sở khiếu nại sau này nếu giống không đúng và không đảm bảo chất lượng.

Về phía WASI, ông có thể cho biết khả năng cung cấp giống của Viện, cũng như những ưu điểm nổi bật mà giống cây trồng của Viện cung ứng cho nông dân Tây Nguyên?

Viện Khoa học Kỹ thuật Nông Lâm nghiệp Tây Nguyên đóng chân trên 3 tỉnh của Tây Nguyên là Đăk Lăk, Gia Lai và Lâm Đồng.

Ngoài nhiệm vụ nghiên cứu thì chúng tôi cũng được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn giao cho các nhiệm vụ chuyển giao, trong đó, việc cung cấp giống cây trồng có chất lượng, phù hợp với các vùng sinh thái là một trong những trách nhiệm lớn của Viện.

Thế mạnh của Viện là chúng tôi cung cấp các loại cây giống đã được nghiên cứu khảo nghiệm diện rộng, được các cơ quan có thẩm quyền công nhận, cây giống đảm bảo chất lượng (giống và tiêu chuẩn cây giống) và có quy trình hỗ trợ kỹ thuật đi kèm.

Hiện nay, chúng tôi cung cấp vật liệu giống (hạt giống, cây giống thực sinh, cây giống ghép, cây nuôi cấy mô...) của các loại cây trồng chủ lực của vùng như cà phê, hồ tiêu cho sản xuất với năng lực đáp ứng khoảng 50% nhu cầu.

Ngoài ra, chúng tôi còn cung cấp các loại giống cây ăn quả, công nghiệp khác như sầu riêng, bơ, mít, mắc ca, cây có múi… để đáp ứng một phần nhu cầu sản xuất.

Hiện chúng tôi đang đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn hỗ trợ nâng cấp cơ sở hạ tầng nghiệp cứu và sản xuất với mục tiêu sẽ đáp ứng trên 90% nhu cầu giống cây trồng của bà con nông dân vùng Tây Nguyên trong giai đoạn tới.

Xin cảm ơn ông!

Viện Khoa học Kỹ thuật Nông Lâm nghiệp Tây Nguyên, địa chỉ số 53 Nguyễn Lương Bằng (TP Buôn Ma Thuột, Đăk Lăk) có bộ cây giống các loại như cà phê, hồ tiêu, sầu riêng, bơ… đầu dòng chất lượng cao sẵn sàng phục vụ nhu cầu sản xuất của người dân.

Để tìm hiểu, tư vấn và mua được giống tốt, bà con nông dân liên hệ các đơn vị trực thuộc Viện sau:

- Trung tâm nghiên cứu và chuyển giao công nghệ cà phê Eakmat. Địa chỉ số 53 Nguyễn Lương Bằng (TP Buôn Ma Thuột, Đăk Lăk). Điện thoại: 0262. 3832809, hoặc liên hệ trực tiếp với ông Đào Hữu Hiền, Giám đốc Trung tâm Eakmat theo số điện thoại 0914.142.360.

- Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển cây hồ tiêu. Địa chỉ: 322 đường Trường Chinh, phường Trà Bá, TP Pleiku, tỉnh Gia Lai. Điện thoại 0269. 3748643.

- Trung tâm Nghiên cứu Thực nghiệm Nông Lâm nghiệp Lâm Đồng. Địa chỉ: Số 3 đường Quang Trung, phường 2, TP Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng. Điện thoại: 0263. 3864794.