Do hạn hán, sản lượng hạt cải ở thảo nguyên Canada đã giảm một nửa trong năm nay so với năm 2020, dẫn tới việc thiếu nguyên liệu sản xuất mù tạt. Ảnh: AFP.
Sự kết hợp giữa hạn hán ở các tỉnh bang vùng thảo nguyên và lũ lụt trên bờ biển Thái Bình Dương của Canada đã khiến sản xuất cây trồng và vận chuyển gặp khó khăn, dẫn đến tình trạng thiếu khoai tây chiên và mù tạt trên toàn thế giới.
Ví dụ như ở Nhật Bản, McDonald's chỉ có thể cung cấp khoai tây chiên cỡ nhỏ khi lũ lụt ở tỉnh bang British Columbia và đại dịch Covid-19 cắt đứt nguồn cung đối với một trong những sản phẩm chủ chốt của họ. Trong khi đó, các nhà sản xuất mù tạt ở Pháp chứng kiến giá tăng mạnh do hạn hán ở một khu vực khác của Canada – nơi sản xuất hạt cải mù tạt lớn nhất thế giới - cắt giảm nguồn cung.
Khí hậu cực đoan
“Khi nhìn lại thực trạng của ngành nông nghiệp vào năm 2021, có thể nói năm nay được đánh dấu bởi các hiện tượng thời tiết biến đổi khí hậu cực đoan”, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Canada Marie-Claude Bibeau cho biết trong một bài phát biểu gần đây.
“Các hiện tượng thời tiết biến đổi khí hậu cực đoan đó bao gồm hạn hán tồi tệ nhất trong 60 năm ở Tây Canada và các con sông bị lũ tàn phá tỉnh bang British Columbia”, bà bộ trưởng nói với những người chăn nuôi và chủ trang trại, những người đã phải vật lộn để kiếm đủ cỏ khô cho vật nuôi của họ khi đồng cỏ khô hạn.
Theo dữ liệu của chính phủ, năm 2021, nông dân ở Canada sản xuất nhiều ngô hơn nhưng ít hơn lúa mì, hạt cải, lúa mạch, đậu tương và yến mạch so với năm 2020.
Sản lượng thấp hơn - như Cơ quan Thống kê Canada cho biết, đánh dấu mức giảm kỷ lục tính theo năm, giảm xuống mức chưa từng thấy trong hơn một thập kỷ - phần lớn là do điều kiện hạn hán ở Tây Canada.
Keith Currie thuộc Liên đoàn Nông nghiệp Canada (Canadian Federation of Agriculture) cho biết: “Có rất nhiều nỗi lo tồn tại trong cộng đồng nông dân. Một số nông dân đã mất tất cả, những người khác đang cân nhắc bỏ làm nông vì tương lai có vẻ ảm đạm".
Trong danh sách 10 câu chuyện nóng nhất liên quan đến thực phẩm 2021 do phòng thí nghiệm phân tích thực phẩm nông nghiệp tại Đại học Dalhousie (Canada) xuất bản, thảm họa khí hậu ở Tây Canada đứng thứ hai, sau lạm phát lương thực.
Giám đốc khoa học Sylvain Charlebois cho biết: “Biến đổi khí hậu đã tác động mạnh đến sản xuất nông nghiệp và chuỗi cung ứng” vốn đã căng thẳng bởi đại dịch, dẫn đến chi phí lương thực tăng.
“Năm nay chứng kiến sự khắc nghiệt, ghi nhận nhiệt độ cao kỷ lục của Canada là 49,6 độ C ở thị trấn Lytton ở tỉnh bang British Columbia. Sau đó thị trấn đã bị phá hủy do cháy rừng", ông nói.
Theo Charlebois, sự tàn phá của lũ lụt sau đó ở tỉnh bang British Columbia cho thấy các liên kết cung cấp về phía tây của Canada “rất, rất dễ bị tổn thương và không đủ khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu”.
Thị trường hạt cải dầu và mù tạt
Hạn hán trong năm 2021 khiến sản lượng hạt cải ở khu vực thảo nguyên Canada giảm một nửa so với năm 2020, xuống gần 50.000 tấn.
Do đó, giá trung bình dự kiến sẽ tăng gấp đôi lên "mức kỷ lục 1.700 USD/tấn", theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp Canada.
Vùng Burgundy của Pháp là nơi có đại đa số các nhà sản xuất mù tạt nhưng phụ thuộc nhiều vào nông dân Canada để sản xuất ra loại gia vị thơm nồng được tiêu thụ khắp thế giới.
Nhà phân tích thị trường hàng hóa Ramzy Yelda lưu ý rằng hạn hán ở Tây Canada xảy ra trung bình 10-15 năm một lần, nhưng năm nay “đặc biệt tàn khốc”.
“Tôi không nghĩ những tình huống thời tiết khắc nghiệt như thế này sẽ chấm hết", Currie, thuộc Liên đoàn Nông nghiệp Canada, lo lắng. “Chúng ta sẽ tiếp tục gặp chúng thường xuyên hơn”.
Thị trường khoai tây
Mặt khác, đây là một năm thành công đối với các nhà sản xuất khoai tây Canada khi thu hoạch được 12,3 tỉ tấn khoai tây, tăng 18% so với năm trước.
Tổ chức United Potato Growers of Canada cho biết hầu hết các tỉnh trong năm nay “được hưởng điều kiện thu hoạch tuyệt vời khi không chịu nhiệt độ mát mẻ hoặc điều kiện ẩm ướt”.
Chuỗi McDonald’s tại Nhật Bản thông báo rằng họ sẽ chỉ bán khoai tây chiên cỡ nhỏ trong vòng một tuần, từ 24-30/12/2021, để tránh tình trạng hết hàng. Ảnh: AFP.
Tuy nhiên, những trận mưa như trút nước ở tỉnh bang British Columbia đã khiến những người lái xe bị kẹt trong những trận lở đất chết người, buộc hàng nghìn người phải sơ tán khỏi nhà và phá hủy đường xá, đường sắt và cầu vào tháng 11 cũng khiến cảng Vancouver bị tách biệt khỏi phần còn lại của Canada.
Điều đó dẫn đến việc xuất khẩu từ cảng lớn nhất của Canada bị gián đoạn.
Hậu quả là, chuỗi McDonald’s tại Nhật Bản thông báo rằng họ sẽ chỉ bán khoai tây chiên cỡ nhỏ trong vòng một tuần, từ 24-30/12/2021, để tránh tình trạng hết hàng.
“Do lũ lụt quy mô lớn gần Cảng Vancouver… và sự rạn nứt chuỗi cung ứng toàn cầu do đại dịch Covid-19 gây ra, nguồn cung khoai tây bị đình trệ”, McDonald cho biết trong một tuyên bố hôm 21/12.
Cảng đã vận chuyển khối lượng ngũ cốc (và hàng hóa) kỷ lục vào giữa năm, tăng 20% lên 16,5 triệu tấn so với sáu tháng đầu năm 2020, để đáp ứng nhu cầu mạnh mẽ ở nước ngoài.
Nhưng một lượng lớn hàng hóa tồn đọng đã tích tụ trong vài tuần vào tháng 11.
