Huyện Lai Vung, tỉnh Đồng Tháp được thiên nhiên ưu đãi vùng đất phù sa cây lành trái ngọt. Ngoài quýt hồng là sản vật đặc trưng tạo nên thương hiệu cho Lai Vung vào dịp tết đến xuân về, thì những loại trái cây tạo hình cũng đã tạo nên tiếng vang cho vùng đất này.
Thương hiệu dưa hấu của ông Trần Văn Cưng, ở xã Phong Hòa, huyện Lai Vung đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) công nhận là nhãn hiệu độc quyền. Với hai dòng sản phẩm chính là dưa hấu thỏi vàng và dưa hấu vuông, có một không hai trên cả nước.
Để chuẩn bị cho thị trường Tết Nguyên Đán Quý Mão 2023, trên diện tích 3,5 công đất (3.500 mét vuông), ông Cưng xuống giống 4.000 dây dưa hấu Kim Hồng. Đồng thời, để làm nên những trái dưa hấu thỏi vàng, dưa hấu vuông, ông Cưng phải trải qua giai đoạn tuyển lựa trái kỹ càng, tỉ mỉ. Từ 600 trái dưa hấu được lựa chọn ban đầu, chỉ có khoảng 100 trái dưa hấu thỏi vàng và 100 trái dưa hấu vuông đạt tiêu chuẩn hàng loại 1.
Trọng lượng trung bình của một trái dưa hấu thỏi vàng dao động từ 1,5 – 1,6 kilogram và dưa hấu vuông từ 2,7 – 2,8 kilogram. Thời điểm từ trồng cho đến thu hoạch khoảng 60 ngày, riêng giai đoạn đóng vào khung gỗ đến thu hoạch mất khoảng 20 ngày.
Hiện giá dưa hấu thỏi vàng loại 1 là 1,5 triệu đồng/cặp và dưa hấu vuông loại 1 là 1 triệu đồng/cặp, thị trường cung cấp chủ yếu tại TP Hồ Chí Minh. Với dưa hấu thuộc hàng loại 2 sẽ được ông Cưng cung cấp cho các khách hàng quen ở các tỉnh thành vùng ĐBSCL hoặc bán online với mức giá khoảng 600.000 – 700.000 đồng/cặp.
17 năm gắn bó với nghiệp làm dưa hấu tạo hình, là giai đoạn khá “trầy trật” với ông Cưng, nhưng từ đó đã để lại cho ông vốn kinh nghiệm quý để thành công như hiện nay. Ông Cưng cho biết, để làm được dưa hấu tạo hình quan trọng nhất là bộ khuôn. Nếu sử dụng khuôn nhựa tỷ lệ thành công thấp, bởi khó định hình được dáng dưa, dưa nhanh bị hư. Với bộ khuôn gỗ, dưa giữ được độ láng, không bị trầy. Sau nhiều năm đầu tư, tài sản hiện tại của ông Cưng đã lên tới 600 bộ khuôn gỗ vuông và thỏi vàng để “hành nghề” làm dưa hấu tạo hình.
Ông Cưng cho rằng làm dưa hấu tạo hình tỷ lệ thành công chỉ đạt khoảng 50%, do là nghề nghiệp truyền thống của gia đình, làm dưa hấu khó, nhưng vì đam mê và giá cả dưa trên thị trường tương đối hợp lý. Đó là động lực để ông tiếp tục bám trụ với nghề.
Giống dưa hấu Kim Hồng có đặc điểm vỏ dày, khi vô khuôn giữ được màu vàng vốn có của dưa. Năm nay, trước tác động của biến đổi khí hậu, sản lượng và chất lượng dưa đạt được không được như kỳ vọng của ông Trần Văn Cưng.