Thời tiết nồm ẩm, tăng nguy cơ sâu bệnh hại lạc

Thời điểm nhạy cảm

Tranh thủ thời tiết nắng ráo, gia đình chị Võ Thị Khanh tại thôn Hồng Tân, xã Thiên Lộc (huyện Can Lộc) huy động nhân lực ra đồng tập trung chăm sóc gần 7 sào lạc vụ xuân đang đến giai đoạn phân cành. Chị Khanh cho biết: “Toàn bộ diện tích lạc được xuống giống trước Tết Nguyên Đán, hiện lạc đang trong giai đoạn ra lá mới đến phân cành nên gia đình tôi đang tích cực ra đồng làm cỏ, chăm sóc lạc, phấn đấu năm nay năng suất lạc đạt hơn 2 tạ/sào”.

Thiên Lộc là địa phương có diện tích trồng lạc lớn của huyện Can Lộc. Hiện đang là thời điểm quan trọng để chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh, đảm bảo cây lạc sinh trưởng, phát triển tốt, cho năng suất và chất lượng cao vào cuối vụ.

Ông Nguyễn Thanh Cảnh, Phó Chủ tịch UBND xã Thiên Lộc cho biết: Vụ đông xuân năm 2025, toàn xã gieo trồng hơn 150ha lạc với các giống L14, L23, L26 và các giống lạc địa phương. Để đảm bảo năng suất, chất lượng lạc, chính quyền địa phương thường xuyên theo dõi sát diễn biến thời tiết, khung thời vụ để hướng dẫn bà con có kế hoạch xuống giống, chăm bón cây lạc phù hợp.

Thời điểm này, lạc vụ xuân tại Hà Tĩnh đang giai đoạn ra lá đến phân cành. Nông dân đang tích cực ra đồng tỉa dặm những cây lạc bị chết, xới đất, làm cỏ, bón phân, bón vôi, phun thuốc kích thích qua lá để cây lạc phát triển tốt, ra hoa, đậu quả đúng thời vụ.

Vụ xuân 2025, gia đình bà Phan Thị Lê tại tổ dân phố Xuân Hải, thị trấn Lộc Hà (Thạch Hà, Hà Tĩnh) gieo trỉa 5 sào lạc với các giống chủ yếu là L14 và V79. Bà Lê cho biết: “Hiện cây lạc đã bắt đầu phân cành cấp 2. Do ảnh hưởng thời tiết mưa nên một số diện tích lạc bị thối rễ và chết. Hiện gia đình đang tập trung chăm sóc, tỉa dặm những diện tích lạc bị chết, xới xáo làm cỏ, bón thúc".

Ông Phan Xuân Sơn tại tổ dân phố Phú Nghĩa (thị trấn Lộc Hà) chia sẻ: "Từ kinh nghiệm sản xuất những năm trước, năm nay gia đình tôi chủ động gieo trỉa toàn bộ diện tích lạc từ trước Tết. Đến nay toàn bộ diện tích lạc của gia đình phát triển tốt, chưa có hiện tượng sâu bệnh. So với các loại hoa màu khác, trồng lạc đem lại giá trị kinh tế cao hơn”.

Vụ xuân 2025, tổ dân phố Yên Bình (thị trấn Lộc Hà) có kế hoạch sản xuất hơn 25ha lạc. Với khả năng chống chịu tốt với thời tiết khắc nghiệt, nhất là chịu hạn và có giá trị kinh tế cao, cây lạc khá phù hợp để cơ cấu trong vụ xuân, góp phần nâng cao giá trị sản xuất. Bà con nông dân tại tổ dân phố Yên Bình cơ bản đã gieo trỉa lạc xong trước Tết, một số diện tích thấp trũng, đất ướt tranh thủ thời tiết nắng ráo người dân đang tập trung gieo trỉa để lấp kín diện tích.

Ông Nguyễn Hữu Thọ, cán bộ địa chính - nông nghiệp thị trấn Lộc Hà cho biết: Theo kế hoạch, năm nay toàn Thị trấn gieo trỉa hơn 195ha lạc. Hiện nay bà con đang gieo trỉa hết diện tích lạc xuân còn lại và tập trung chăm sóc đối những trà lạc gieo trỉa trước Tết.

Bên cạnh đó, chính quyền địa phương cử cán bộ chuyên môn tăng cường kiểm tra đồng ruộng, theo dõi tình hình sâu bệnh để đôn đốc, hướng dẫn nông dân các biện pháp phòng trừ kịp thời, nhất là một số bệnh thường gặp như sâu khoang, lở cổ rễ, đốm mắt cua, nấm sương mai, thối mốc gốc đen và trắng, đồng thời khuyến cáo nông dân thường xuyên triển khai các biện pháp diệt chuột để bảo vệ cây trồng.

Nguy cơ phát sinh nhiều sâu bệnh hại lạc

Tại vùng đất cát xã Thạch Văn (thành phố Hà Tĩnh), hiện tượng lạc bị nấm bệnh gây cháy lá và cây héo rũ đang khiến nông dân hết sức lo lắng.

Bà Phan Thị Đào tại thôn Bắc Văn, xã Thạch Văn cho biết: "Năm nay gia đình tôi sản xuất 5 sào lạc. Do xuống giống dịp thời tiết không thuận lợi, sương muối nên gần 4 sào lạc của gia đình bị nấm gây cháy lá và cây bị héo rũ. Sau khi phát hiện, được sự hướng dẫn của cán bộ chuyên môn, gia đình tôi đã phun thuốc phòng trừ, đồng thời phun thuốc kích thích nên cây lạc có dấu hiệu hồi phục. Tuy nhiên nếu thời tiết tiếp tục mưa, ẩm kéo dài thì nấm và các loại sâu bệnh sẽ tiếp tục phát triển, do đó chúng tôi vẫn rất lo lắng”. 

Theo ông Lê Thành Dung, Chủ tịch Hội Nông dân xã Thạch Văn, vụ xuân 2025, toàn xã sản xuất 138ha lạc. Đến nay, một số diện tích bắt đầu xuất hiện sâu khoang, sâu xanh da láng, bệnh đốm lá, thối gốc mốc đen… Chính quyền địa phương đã phối hợp với ngành chuyên môn tăng cường kiểm tra, nắm bắt mức độ gây hại, xác định rõ mật độ sâu, bệnh để hướng dẫn nông dân các biện pháp phòng trừ kịp thời. Bên cạnh đó, đẩy mạnh tuyên truyền bà con không chủ quan, tích cực theo dõi sự phát triển của cây lạc trong giai đoạn quan trọng này.

Theo khuyến cáo của Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Hà Tĩnh, hiện nhiều diện tích lạc gieo trước Tết phát triển tốt, có từ 2 - 4 lá. Tuy nhiên một số diện tích lạc xuân đã xuất hiện một số sâu bệnh gây hại, đặc biệt trên những diện tích lạc có từ 3 lá trở lên đã xuất hiện nấm bệnh héo rũ gốc, mốc đen gây chết rải rác.

Thời tiết đang chuyển sang giai đoạn ấm, ẩm, là điều kiện thuận lợi cho nhiều đối tượng sâu bệnh phát sinh gây hại lạc. Vì vậy bà con cần thường xuyên kiểm tra đồng ruộng, phát hiện kịp thời sâu bệnh, xác định tuổi sâu, mật độ, mức độ gây hại, chỉ số bệnh để xác định thời điểm, loại thuốc phun phòng trừ đạt hiệu quả nhất. Trong đó, tập trung phun phòng các loại thuốc đặc hiệu theo chỉ dẫn của ngành chuyên môn, kể cả những diện tích chưa bị nhiễm bệnh. Đồng thời, cần có biện pháp thâm canh hợp lý, tích cực làm cỏ, bón thúc theo lộ trình để cây khoẻ, tăng sức đề kháng.

Vụ xuân năm 2025, Hà Tĩnh đặt mục tiêu sản xuất 6.452ha lạc. Các giống lạc chủ lực được bà con nông dân tiếp tục ưu tiên sử dụng là L14, V79, L29 và các giống địa phương như lạc cúc, lạc sen, lạc mỡ... Trong đó chủ yếu tập trung vào các địa phương trọng điểm và có truyền thống thâm canh như Thạch Hà, Nghi Xuân, Cẩm Xuyên, Đức Thọ, Hương Khê…