Tiềm năng nhân rộng công nghệ trạm bơm cột nước thấp

Theo ông Nguyễn Anh Tú - Giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi tỉnh Hưng Yên, để có những công trình trạm bơm cột nước thấp (trạm bơm không ống) vận hành hiệu quả như hôm nay, công ty phải tự mày mò thực hiện đề tài nghiên cứu, sau đó phối hợp với trường Đại học Thủy lợi và bảo vệ đề tài với trường. Chỉ khi được Hội đồng khoa học công nhận thì UBND tỉnh Hưng Yên mới đầu tư bằng ngân sách xây dựng các trạm bơm lớn hơn.

Trạm bơm cột nước thấp thường được xây dựng ở giữa dòng sông, do vậy không phải đền bù giải phóng mặt bằng. Với công nghệ này thì chỉ cần kiên cố hóa đoạn kênh trước và sau trạm bơm, do vậy không hình thành bể hút và bể xả như trạm bơm truyền thống. Bên cạnh đó, trạm bơm cột nước thấp hầu hết là tận dụng các trạm bơm đã có sẵn cũng như cải tạo lại các máy bơm đã có.

Đặc thù của loại bơm cột nước thấp là truyền lực giữa động cơ và bơm bằng dây đai, do việc khử rung của dây đai rất hiệu quả nên máy sẽ rất bền. Hơn thế, việc truyền chuyển động từ 1.000 vòng/phút xuống 320 vòng/phút, bi bơm và bạc bơm rất bền do chạy tốc độ thấp.

Công tác quản lý trạm bơm cũng rất dễ dàng so với trạm bơm truyền thống, do công suất giảm đi gần một nửa, hệ thống điều khiển cũng đơn giản hơn và công nhân vận hành dễ thao tác.

Đối với trạm bơm cột nước thấp chỉ bơm được với những cột nước 2,5m trở xuống, do vậy rất phù hợp với các địa phương vùng đồng bằng sông Hồng và các vùng duyên hải, đặc biệt là đối với đồng bằng sông Cửu Long.

“Các tỉnh có địa hình tương tự như Hưng Yên thì sẽ làm được các trạm bơm cột nước thấp. Các tỉnh bạn có nhu cầu đến học hỏi kinh nghiệm thì chúng tôi sẽ phổ biến. Vừa qua đã có một vài tỉnh áp dụng thành công mô hình này, như Công ty TNHH MTV Khai thác thủy lợi Nam Thái Bình sang học hỏi kinh nghiệm và cũng đã làm 1 trạm bơm cột nước thấp, hiệu quả rất tốt”, ông Tú chia sẻ.

Theo ông Nguyễn Văn Kình, dự báo của Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia cũng như theo văn bản chỉ đạo của Bộ NN-PTNT đối với vụ đông xuân 2023 – 2024, do ảnh hưởng của tình trạng El Nino, lượng nước các hồ chứa thủy điện thượng nguồn sẽ thấp hơn trung bình nhiều năm.

Dưới sự chỉ đạo của Bộ NN-PTNT, Sở NN-PTNN tham mưu cho UBND tỉnh để có các văn bản chỉ đạo các giải pháp thích ứng với việc thiếu hụt nguồn nước cho vụ đông xuân 2023 – 2024 nhằm đảm bảo phục vụ đủ nước để bà con gieo cấy.

Cụ thể, tỉnh đã xây dựng và giao kế hoạch nạo vét lòng dẫn nước khoảng hơn 700 nghìn m3, với kinh phí là hơn 6 tỷ đồng. Thứ hai là xây dựng các phương án lấy nước đảm bảo cho sản xuất trên cơ sở dự báo thiếu hụt nguồn nước trên địa bàn tỉnh.

Thứ ba là chỉ đạo công ty khai thác công trình thủy lợi tỉnh xây dựng các phương án phòng, chống hạn hán của năm 2023 -2024, để có phương án, giải pháp triển khai thực hiện khi có hạn hán xảy ra.

“Chúng tôi chỉ đạo Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi tỉnh Hưng Yên tích giữ nước sớm hơn và bơm lấy nước sớm hơn hàng năm”, ông Kình chia sẻ.

Theo thông báo của Bộ NN-PTNT, trong vụ đông xuân 2023 - 2024, sẽ có hai đợt xả nước tăng cường các hồ chứa thủy điện thượng nguồn, tổng số ngày lấy nước là 12 ngày. Như vậy là rất ngắn. Do đó, nếu chờ đến tháng 1 mới xả nước và bơm thì không đủ để lấy nước phục vụ sản xuất. Sở NN-PTNT tỉnh Hưng Yên đã chỉ đạo điều tiết trữ sớm trong hệ thống kênh mương nội đồng và bơm nước sớm để lấy nước đảm bảo sản xuất cho vụ đông xuân 2023 - 2024.

Sở NN-PTNT kiến nghị Bộ NN-PTNN sớm triển khai việc lắp các trạm bơm dã chiến tại Xuân Quan để đảm bảo nguồn cung cấp nước khi mực nước sông Hồng xuống thấp nhất, nhất là thời kỳ lấy nước đổ ải vụ đông xuân 2023 - 2024.