 |
| Tổng thống Vladimir Putin đang tìm cách tăng sự hiện diện của Nga tại châu Phi. Ảnh: AP. |
Điện Kremlin kỳ vọng có 47 lãnh đạo châu Phi sẽ tới tham dự hội nghị thượng đỉnh tổ chức tại thành phố Sochi trong hai ngày 23 – 24/10. Đây là hội nghị thượng đỉnh Nga – châu Phi đầu tiên, nằm trong nỗ lực tăng cường sức ảnh hưởng và hoạt động kinh doanh của Moscow ở châu Phi.
Tổng thống Nga Vladimir Putin mô tả sự kiện là “chưa từng có tiền lệ”. Ngày 21/10, nhà lãnh đạo Nga nói Moscow có thể hỗ trợ châu Phi mà không cần các điều kiện về chính trị, không như phương Tây – thường “gây áp lực, đe dọa” các lãnh đạo châu Phi nhằm “thu về siêu lợi nhuận”. Ông không nêu đích danh các quốc gia này.
Nga đang “chuẩn bị và triển khai nhiều dự án đầu tư trị giá hàng tỷ USD tại châu Phi”, ông chủ Điện Kremlin trả lời phỏng vấn hãng tin TASS. Với ông, đây là cơ hội để hồi sinh mối quan hệ dưới thời Liên Xô và các thiết lập liên minh mới, củng cố kinh tế Nga sau 5 năm hứng đòn trừng phạt từ phương Tây.
Quan hệ giữa Nga và châu Phi suy giảm sau sự kiện Liên Xô tan rã năm 1991. Những năm gần đây, Trung Quốc nổi lên là cường quốc nước ngoài hàng đầu tại châu Phi, buộc Nga phải hành động.
Nỗ lực hiện tại của Nga phần nào giống với chiến lược Bắc Kinh từng thực hiện. Năm 2000, Trung Quốc triển khai Diễn đàn Hợp tác Trung Quốc – châu Phi và đã rót hàng chục tỷ USD vào châu lục. Nga có thể không sánh ngang về kinh tế so với Trung Quốc nhưng Moscow, cũng như Bắc Kinh, sẵn sàng ủng hộ các lãnh đạo châu Phi trong những vấn đề còn gây tranh cãi.
“Nga không ‘tái phân phối’ sự giàu có của châu Phi mà sẵn sàng cạnh tranh để hợp tác với châu Phi”, ông Putin nói.
Sự hiện diện của Nga ở châu Phi khá nhỏ. Tổng giá trị thương mại Nga – châu Phi trong năm 2018 là 20 tỷ USD, thấp hơn 10 lần so với Trung Quốc, và phần lớn chỉ là các thương vụ về vũ khí.
“Giờ đây, Moscow muốn tập trung nỗ lực vào các lĩnh vực họ có lợi thế cạnh tranh – như năng lượng hạt nhân”, Yevgeny Korendyasov, chuyên gia tại Viện nghiên cứu châu Phi của Nga, cựu đại sứ Nga tại Burkina Faso và Mali, nói với AFP. Châu phi còn có nguồn tài nguyên khoáng sản mà Nga đang rất cần, trong đó có mangan và crom.
Giới phân tích cho rằng Nga vẫn chưa đủ sức để cạnh tranh với Trung Quốc và phương Tây tại châu Phi.
Tuy nhiên, Nga cũng không nên bị coi chỉ là một bên nhỏ ở lục địa này, theo Paul Stronski, cựu phân tích viên tại Bộ Ngoại giao Mỹ.
