Từ khống chế thành công bệnh viêm khớp Mycoplasma Synoviae (MS) đến vacxin công nghệ Vaxxitek

Viêm khớp, mối đe dọa của chăn nuôi gia cầm một thời

Bệnh viêm khớp ở gà (Mycoplasma Synoviae - MS) là một trong những vấn đề quan trọng ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và năng suất sản xuất của đàn gà, gây ra những tác động tiêu cực đến nền kinh tế chăn nuôi. 

Được phát hiện lần đầu tiên những năm 1950, bệnh viêm khớp MS được tìm thấy trên gà thịt. Cho đến nay, sau hơn 70 năm tìm hiểu nghiên cứu và điều trị, Mycoplasma synoviae vẫn là vấn đề nhức nhối trong chăn nuôi gia cầm thế giới.

Khi bị viêm khớp, gà sẽ có hiện tượng sưng to khớp chân khiến gà đi lại khó khăn. Ở tình trạng viêm khớp nặng, gà không đi lại được, bỏ ăn dẫn đến kiệt lực chết dần.

Viêm khớp MS xảy ra ở hầu hết các giống gà, từ gà lông màu, lông trắng đến gà đẻ trứng, đặc biệt bùng phát mạnh trên gà lông màu thả vườn. Điều này khiến năng suất thịt và trứng giảm nghiêm trọng. Chi phí chăn nuôi cũng gia tăng do điều trị và quản lý bệnh viêm khớp đòi hỏi sự đầu tư lớn về thời gian, tiền bạc và nguồn lực.

Ở Việt Nam, từ năm 2019 trở về trước, khi chưa có vacxin cho loại bệnh này, viêm khớp MS trên gà đã hoành hành ở nhiều địa phương trên cả nước, gây thiệt hại nặng nề.

Nhớ lại thời điểm này, ông Nguyễn Văn Đông ở xã Giang Biên, huyện Vĩnh Bảo, Hải Phòng kể về câu chuyện phải xử lý đàn gà 1.000 con bị bệnh viêm khớp năm 2018.

Sau khi nhập gà của một doanh nghiệp tại Nghệ An, nuôi được khoảng 25 ngày, gà xuất hiện triệu chứng bị bệnh viêm khớp MS. Chi phí chữa trị mất hơn chục triệu nhưng kết quả không khả quan, đàn gà vẫn chết 10 - 15%, số còn lại còi cọc, gầy, chậm lớn, con nặng nhất chỉ được 1,5kg, còn đa phần 1,2 - 1,3kg.

Gà bị viêm khớp sau khi chữa trị vẫn bị tình trạng hoa lông xơ xác rất xấu mã, xuất bán gần nửa tháng chưa hết đàn. Không chỉ riêng ông Đông mà còn nhiều hộ chăn nuôi khác cũng chung khó khăn khi đàn gà mắc bệnh viêm khớp.

Nhiều loại gia cầm có thể truyền và lây lan MS, bao gồm các loại gà, gà tây và gia cầm hoang dã, đặc biệt có thể lây truyền thông qua các dụng cụ, thiết bị trong chăn nuôi. MS truyền ngang xảy ra giữa gia cầm thông qua tiếp xúc trực tiếp với các dịch tiết hô hấp, hậu quả là lây lan rộng trong đàn.

Thời gian để lây truyền trong đàn từ 1- 4 tuần phụ thuộc vào tính gây bệnh của chủng bị nhiễm, kiểu chuồng và điều kiện môi trường. Thông thường Mycoplasma có tiến trình chậm thông qua các hoạt động chăn nuôi nhưng cuối cùng sẽ nhiễm cho tất cả gia cầm trong đàn.

Từ thực tế lúc đó và đặc điểm dịch bệnh đặt ra yêu cầu cấp bách Việt Nam cần sớm có vacxin để người chăn nuôi có thể chủ động phòng chống và khống chế dịch bệnh viêm khớp cho đàn gia cầm.

Kiểm soát bệnh viêm khớp trên gà bằng vacxin

Công ty TNHH Việt Pháp Quốc tế (Viphavet) là một trong những doanh nghiệp hàng đầu ở Việt Nam chuyên phân phối thuốc, vacxin thú y với nhiều thương hiệu nổi tiếng. Là một trong những đối tác phân phối chiến lược vacxin của công ty TNHH Thuốc thú y Boehringer Ingelheim Việt Nam, Viphavet đã cung cấp giải pháp kiểm soát bệnh viêm khớp MS trên gà trong điều kiện chăn nuôi Việt Nam.

Vaxsafe MS sống có tác dụng giảm bài thải của mầm bệnh MS, giảm mức nhiễm bệnh của môi trường. Để việc chủng ngừa vacxin sống có hiệu quả, gia cầm phải nhận được vacxin trước khi phơi nhiễm với các chủng trong trang trại.

Vaxsafe MS được sử dụng nhỏ mắt gia cầm từ 4-14 tuần tuổi để có kết quả tốt nhất. Tác dụng của vacxin sẽ phát triển miễn dịch từ 3-4 tuần sau chủng ngừa.

Đối với các đàn gà giống, gà đẻ thương phẩm giá trị cao, ưu tiên hàng đầu là chương trình kết hợp kháng sinh điều trị hô hấp và vacxin phòng bệnh do Mycoplasma Synoviae và Mycoplasma Gallisepticum (Vaxsafe MG và Vaxsafe MS).

Trong giai đoạn 13 tuần tuổi cần thực hiện quy trình làm sạch vi khuẩn Mycoplasma trong đàn bằng cách sử dụng bộ sản phẩm kháng sinh điều trị (Ronaxan 500G và CRD92) trong 2 giai đoạn: 5 ngày đầu và giai đoạn trước khi nhỏ vacxin 4 ngày.

Đối với gà thịt, gà ta, sử dụng Ronaxan 500G và CRD92 là bộ kháng sinh tối ưu trong liệu trình điều trị khi có biểu hiện bệnh do Mycoplasma gây ra. Sự kết hợp tốt kháng sinh và bổ trợ (Phosretic - Heparenol - Vitaperos) sẽ giúp tăng cường chức năng giải độc gan thận và bổ sung vitamin để có hiệu quả tối ưu nhất cho đàn gà.

Bên cạnh đó, việc vệ sinh sát trùng chuồng trại định kỳ là liệu pháp đơn giản và hiệu quả nhất trong việc giảm bớt áp lực mầm bệnh xâm nhiễm từ môi trường.

Đánh giá hiệu quả của chương trình chủng ngừa Vaxsafe MG/Vaxsafe MS có thể dựa trên chỉ tiêu năng suất và xét nghiệm phi lâm sàng.

Kỹ thuật Diva-qPCR để phân biệt chủng MG/MS vacxin và chủng MG/MS thực địa là một công cụ quan trọng để giám sát sự thành công của chương trình chủng ngừa vacxin.

Quá trình đã được thực hiện thành công đầu tiên tại Việt Nam bởi Phòng Chẩn đoán xét nghiệm thú y Vipha.Lab của Viphavet từ tháng 4/2021.

Nhằm giúp người chăn nuôi cập nhật thêm những phương pháp kiểm soát tối ưu bệnh Mycoplasma Synoviae góp phần giảm thiệt hại và nâng cao năng suất gia cầm, Viphavet đã phối hợp Công ty TNHH Thuốc thú y Boehringer Ingelheim Việt Nam tổ chức nhiều hội thảo kỹ thuật “Kiểm soát Mycoplasma spp. trên gà”.

Tại các hội thảo, Công ty đã tập huấn cho các doanh nghiệp, người chăn nuôi về những biện pháp kiểm soát bệnh Mycoplasma trên gà đẻ và gà giống, các kiến thức về Mycoplasma Gallisepticum (MG) và Mycoplasma Synoviae (MS) là hai loài Mycoplasma gây bệnh phổ biến trên gà.

Bên cạnh đó, khi gia cầm mắc bệnh, việc phân lập vi khuẩn, xác định nguyên nhân gây bệnh và sử dụng kháng sinh điều trị cũng vô cùng quan trọng, cần thiết.

Tuy nhiên, tình trạng đề kháng kháng sinh ngày càng phổ biến, do đó, các chuyên gia đã chia sẻ thêm về cập nhật tình hình này và hướng dẫn người chăn nuôi cách lấy mẫu nuôi cấy Mycoplasma Gallisepticum, Mycoplasma Synoviae.

Vacxin 3 trong 1 phòng các bệnh truyền nhiễm ở gia cầm

Bên cạnh vacxin phòng bệnh viêm khớp MS trên gia cầm, mới đây, Công ty TNHH Thuốc thú y Boehringer Ingelheim Việt Nam và Viphavet đã cho ra mắt loại vacxin 3 trong 1 mới nhất với khả năng bảo hộ tối ưu chống lại cả 3 bệnh quan trọng trên gia cầm chỉ trong 1 mũi tiêm là: Marek (MD), Gumboro (IBD) và Newcastle (ND).

Cụ thể, vacxin Vaxxitek® HVT+IBD+ND được Công ty TNHH Thuốc thú y Boehringer Ingelheim Việt Nam chính thức công bố ra mắt tại Việt Nam vào tháng 4/2024.

Đây là vacxin 3 trong 1 đầu tiên và duy nhất tại thị trường Việt Nam phòng 3 bệnh truyền nhiễm ở gia cầm: Marek, Gumboro và Newcastle. Công nghệ vacxin tập trung vào sự cân bằng giữa tính hiệu quả và độ an toàn của sản phẩm.

Sự cân bằng giữa tính hiệu quả và độ an toàn đóng vai trò rất quan trọng, đòi hỏi khả năng tạo đáp ứng miễn dịch bảo vệ vật nuôi chống lại dịch bệnh đồng thời đảm bảo sự an toàn cho gia cầm và môi trường xung quanh, phù hợp cho tất cả các giống gia cầm hiện nay cũng như điều kiện chăn nuôi đa dạng.  

Sản phẩm vacxin đã được chứng minh về mức độ hiệu quả trong tiêm chủng cho phôi gà khỏe mạnh khoảng 18 - 19 ngày cũng như gà con 1 ngày tuổi, chống lại các bệnh nguy hiểm thường gặp như Marek, bệnh Gumboro và bệnh Newcastle gây ra.

Đây là vacxin với công nghệ đột phá được chủng tại các nhà máy ấp trên toàn thế giới, cung cấp nền tảng miễn dịch vững chắc và tối ưu hóa khả năng chống lại các bệnh nói trên.

Ông Torsten Hardge, Giám đốc Công ty TNHH Thuốc thú y Boehringer Ingelheim Việt Nam cho biết, loại vacxin mới này sẽ góp phần cải thiện sức khỏe gia cầm, thúc đẩy hiệu suất chăn nuôi, đồng thời đơn giản hóa quy trình tiêm chủng.

Vaxxitek® HVT+IBD+ND mang lại cho chủ trang trại giải pháp tiêm chủng đơn giản, linh hoạt và hiệu quả chống lại 3 bệnh quan trọng: Marek, Gumboro và Newcastle là những bệnh dễ lây nhiễm, gây ảnh hưởng năng suất chăn nuôi.

Công ty TNHH Thuốc Thú Y Boehringer Ingelheim Việt Nam cho biết vacxin Vaxxitek® HVT+IBD+ND được sản xuất tại Gainesville, bang Georgia, Mỹ, nơi sản xuất hơn 60 tỷ liều vắc-xin gia cầm mỗi năm nhằm phục vụ nhu cầu chăn nuôi của người dân Mỹ và hơn 60 quốc gia khác trên thế giới.