Từ thiện đích thực không cần giải cứu truyền thông

Chỉ mất 20 ngày để kêu gọi được số tiền hơn 14 tỷ đồng, danh hài Hoài Linh đích thực là một nhân vật lớn trong mắt công chúng. Thế nhưng, 6 tháng sau, số tiền ấy vẫn nằm yên trong tài khoản của danh hài Hoài Linh thì công chúng không thể hiểu họ đã trao niềm tin cho một nhân vật ra sao.

Lấy cớ là do Covid-19 nên chậm trễ thực hiện, danh hài Hoài Linh càng khiến người hâm mộ thêm bất bình, vì suốt nửa năm qua vẫn có nhiều hoạt động cứu trợ được tổ chức một cách đàng hoàng, như trường hợp ca sĩ Thủy Tiên hoặc ông Đoàn Ngọc Hải.

Như một cách giải cứu truyền thông, danh hài Hoài Linh công bố một văn bản ngày 21/5/2021 của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc xã Đại Minh, huyện Đại Lộc, tỉnh Quảng Nam xác nhận rằng nhóm quản lý quỹ từ thiện của Hoài Linh có hứa hẹn cứu trợ tại địa bàn này vào ngày 14/4/2020, nhưng kế hoạch bị hủy vì dịch bệnh.

Có sự nhầm lẫn nào ở đây chăng? Có, chính người ký văn bản là ông Trần Ngọc Diệp phân bua: “Mấy hôm nay do lu bu cho công tác bầu cử nên anh em đánh máy nhầm ngày trong văn bản. Thực tế thì đoàn từ thiện của Hoài Linh dự kiến về xã vào ngày 14/5/2021 chứ không phải 14/4/2020 như trong văn bản đã phát hành”.

Cụ thể hơn, theo ông Trần Ngọc Diệp thì một người thân thiết của danh hài Hoài Linh đã nhờ cậy lãnh đạo xã Đại Lãnh làm giấy xác nhận trên. Mục đích thì khá rõ, thứ nhất là biện hộ phần nào cho sự chậm trễ giải ngân của danh hài Hoài Linh, thứ hai là muốn giữ lại “suất” từ thiện cho địa phương khi số tiền hơn 14 tỷ được sử dụng vào mục đích ban đầu mà danh hài Hoài Linh đứng ra quyên góp từ cộng đồng.

Thực chất, làm từ thiện đích thực không cần giải cứu truyền thông. Chỉ cần danh hài Hoài Linh thành tâm nhận lỗi và xin lỗi, thì dư luận sẽ sẵn sàng bỏ qua mọi chuyện. Bởi lẽ, cứu trợ giống như cứu hỏa, chứ không phải show diễn mà dùng dằng tìm kiếm “kịch bản” hoành tráng nhất hay rộn ràng nhất để múa may sở thích cá nhân.

Từ câu chuyện của danh hài Hoài Linh, vấn đề cá nhân tham gia làm từ thiện cần được đánh giá lại thật nghiêm túc. Nghị định 64/2008 của Chính phủ nghiêm cấm cá nhân tổ chức quyên góp từ thiện, nhưng với tang thương miền Trung mấy năm qua thì các cơ quan chức năng đã “cởi mở” hơn.

Tuy nhiên, từ thiện nếu chỉ tồn tại theo kiểu quan hệ dân sự thì rất dễ xảy ra rắc rối, phải có quy chế mạch lạc về hình thức và tiêu chuẩn cho cá nhân vận động và trao tặng từ thiện sao cho thật minh bạch và đầy đủ trách nhiệm trước pháp luật. Bên cạnh đó, vai trò kết nối của Mặt trận Tổ quốc và Hội Chữ thập đỏ cũng phải được xác lập rõ ràng và có cơ chế giám sát hợp lý.

Hiện tại, Bộ Tài chính đã hoàn thiện để trình Chính phủ phê duyệt dự thảo nghị định về vận động, tiếp nhận, phân phối và sử dụng các nguồn đóng góp tự nguyện hỗ trợ khắc phục khó khăn do thiên tai, dịch bệnh, sự cố, hỗ trợ bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo… 

Đây là một dự thảo quan trọng. Bởi lẽ, quản lý dòng tiền từ thiện một cách công khai, không chỉ khuyến khích những nghệ sĩ có uy tín góp sức cho công tác cứu trợ mà còn tạo lòng tin cho những nhà hảo tâm.