Tổng thư ký LHQ Kofi Annan thăm một trại tị nạn người Afghanistan ở Peshawar, Tây Bắc Pakistan tháng 3/2001 |
Trong thời gian giữ chức Tổng thư ký LHQ, ông Kofi Annan được coi là ngôi sao sáng trong các mối quan hệ quốc tế. “Viên kim cương” của lục địa đen đã đem đến sự hồi sinh và sức sống mới cho cơ quan quyền lực nhất thế giới sau hai nhiệm kỳ lãnh đạo của mình.
Sinh ngày 8/4/1938 tại Kumasi, Ghana trong một gia đình mà bố mẹ đều xuất thân từ hai bộ tộc lớn, ông và chú lại đều là Trưởng bộ lạc nên ông Annan từ nhỏ đã được tiếp cận những người có tiếng là ngoại giao giỏi, làm chính trị tốt. Bản thân chưa phải trải qua cuộc sống khổ cực nhưng ông Annan luôn có mộng ước sẽ phấn đấu để người dân quê hương ông nói riêng và nhân dân thế giới nói chung có một cuộc sống tốt đẹp hơn.
Năm 1962, ông Annan bắt đầu làm việc cho LHQ với tư cách là nhân viên kế toán thuộc Tổ chức Y tế thế giới (WHO). Trong khoảng thời gian từ năm 1976-1990, ông Annan đi lại liên tục giữa New York và Geneva.
Năm 1993, tức một năm sau khi giữ chức trợ lý Tổng thư ký LHQ, ông được Tổng thư ký LHQ lúc đó là Boutros Boutros-Ghali đề cử giữ vị trí cao nhất trong lực lượng gìn giữ hòa bình, nắm quyền chỉ huy 70.000 nhân viên quân sự và dân sự đến từ 77 quốc gia có mặt trong 17 chương trình gìn giữ hòa bình trên thế giới. Tiếp đó, ông Annan lại được giao giữ chức Đại diện đặc biệt của Tổng thư ký LHQ tại LB Nam Tư cũ. Cho đến đầu năm 1996, ông Annan được nhắc đến như một ứng viên tiềm năng cho chức Tổng thư ký LHQ.
Ông Kofi Annan tại Khóa họp thứ 61 Đại hội đồng LHQ ở New York (Mỹ) tháng 9/2006 |
Ông đã vinh dự trở thành người châu Phi đầu tiên làm Tổng thư ký LHQ và cũng là người đầu tiên đi lên vị trí cao nhất từ một nhân viên cấp thấp của tổ chức này. Bên cạnh đó, ông Annan còn được ghi nhận là Tổng thư ký đầu tiên được bầu bởi đội ngũ nhân viên LHQ.
Nhậm chức năm 1997, ông đã phải đối mặt với nhiều thử thách khắc nghiệt bởi lúc đó LHQ đang đứng bên bờ vực phá sản và vấp phải thái độ thù nghịch của Chính phủ Mỹ. Ngay trong tuần lễ đầu tiên ở cương vị Tổng thư ký LHQ, ông Annan đã thực hiện chuyến công du tới Washington để tìm sự ủng hộ của Quốc hội Mỹ.
Công cuộc cải tổ LHQ cũng được ông sắp xếp khá thành công với việc loại bỏ 1.000 trong số 6.000 vị trí trong trụ sở LHQ tại New York. Ông Annan còn cho thực hiện hàng loạt cải cách trong công tác quản lý như lập chức vụ Phó Tổng thư ký LHQ cùng một bộ phận giám sát tài chính theo dõi việc lãng phí, tham nhũng và xây dựng phương thức điều hành hiệu quả hơn...
Việc ông được tái cử nhiệm kỳ hai vào tháng 1/2002 cũng là một ngoại lệ vì những người tiền nhiệm chỉ được làm một nhiệm kỳ và theo thông lệ luân phiên, mỗi châu lục chỉ giữ được hai nhiệm kỳ Tổng thư ký LHQ. 10 năm trên cương vị người đứng đầu cơ quan quyền lực nhất thế giới, ông Annan đã được các nhà phân tích, chính trị gia đánh giá là vị Tổng thư ký xuất sắc nhất trong lịch sử LHQ.
Tổng thư ký LHQ Kofi Annan chủ trì phiên họp của Hội đồng Bảo an LHQ ở New York (Mỹ) tháng 12/2006 |
Nhằm cải thiện đời sống người dân trên thế giới, ông Annan đã tích cực kêu gọi các quốc gia phát triển giúp đỡ những nước nghèo hơn, xoá nghèo và bất bình đẳng. Nhờ có ông mà tầng lớp dân nghèo được chú ý nhiều hơn và có được sự chia sẻ sâu sắc của cộng đồng quốc tế. Dần dần, LHQ đã trở nên gần gũi với công chúng và gắn bó hơn với xã hội dân sự.
Chính sách kêu gọi hành động ngăn chặn đại dịch HIV/AIDS toàn cầu của ông năm 2001 đã tạo tiền đề cho việc thành lập quỹ Y tế và AIDS toàn cầu, lấy ngân sách từ các nước giàu để giúp đỡ những nước đang phát triển chống lại căn bệnh thế kỷ. Một thành công nữa của ông Annan là ông đã thuyết phục nhiều nước đặc biệt là các quốc gia châu Âu công nhận mối đe dọa lớn của đại dịch HIV/AIDS. Với những cống hiến to lớn cho nhân loại, ngày 10/12/2001, ông Annan và LHQ đã vinh dự được nhận giải thưởng Nobel Hòa bình.