VS1 - "Cứu tinh" nơi chảo lửa túi mưa

"Giống lúa VS1 có TGST ngắn, phù hợp trà xuân muộn và chạy lụt vụ HT; chất lượng gạo ngon, cơm mềm dẻo thơm, thích ứng rộng, kháng sâu bệnh tốt...”. Đó là những đánh giá chung của nhiều đại biểu tham dự hội thảo đầu bờ giống lúa thuần chất lượng cao VS1 tại thị xã Hồng Lĩnh, tỉnh Hà Tĩnh.

Mặc dù nắng nóng gay gắt, trên cánh đồng xã Thuận Lộc, từng đoàn người tấp nập đổ về để được tận mắt chứng kiến những thửa ruộng lúa VS1 nặng trĩu bông.

Lúa VS1 cho năng suất cao trên đồng ruộng Hồng Lĩnh

Nông dân Trần Văn Thuận, xóm 8, đứng giữa thửa ruộng ngồn ngộn lúa của mình khoe với mọi người: “Cuối cùng bà con xã chúng tôi cũng tìm ra được giống lúa phù hợp với đồng đất quê mình. Trong các giống lúa đưa vào SX từ trước tới nay thì VS1 là giống vượt trội hơn hẳn”.

Vụ ĐX năm nay gia đình ông Thuận SX cả 7 sào ruộng bằng giống VS1. Sau gần 120 ngày chăm bón, dự kiến năng suất lúa thu hoạch đạt khoảng 59 tạ/ha (tương đương 2,9-3 tạ/sào), cao hơn giống đối chứng (HT1) từ 15-20 kg/sào.

Ông Thuận nhẩm tính, chi phí đầu tư cho 1 sào ruộng VS1 hết khoảng 350.000-400.000đ, thấp hơn giống đối chứng 100.000 – 120.000đ; chất lượng gạo ngon nên được thương lái ưa chuộng mua với giá cao hơn lúa thường, kể cả lúa HT1 nên sau khi trừ chi phí, ít nhất ông cũng thu lãi 2,3-2,5 triệu đ/sào. Đặc biệt, ruộng cấy VS1 có khả năng chống chịu rất tốt các đối tượng sâu bệnh như sâu cuốn lá, sâu đục thân; bệnh bạc lá, khô vằn, rầy nâu... Riêng bệnh đạo ôn có thể bị nhiễm ở mức trung bình nên từ đầu vụ chỉ cần phun một lần 3 loại thuốc phòng bệnh đạo ôn, khô vằn và rầy nâu là yên tâm.

Ông Nguyễn Văn Lợi, PCT xã Thuận Lộc khẳng định: “Xã chúng tôi xem giống VS1 như vị cứu tinh cho SXNN, bởi trước đây đồng ruộng nơi đây chỉ phù hợp cấy giống lúa IR1820 nhưng thời tiết bất thuận coi như trắng tay. 2 năm nay nhờ SX VS1 mà  được mùa to. Vụ HT tới chúng tôi sẽ đưa vào cơ cấu SX hơn 50% diện tích giống lúa VS1 này”.

Cũng theo ông Lợi, dù biết năm nay có thể giống lúa này không được trợ giá, nhưng rất nhiều bà con trong xã đã đến các thôn trưởng để đăng ký giống VS1 cho vụ mùa tới, bởi gạo VS1 không những phục vụ tiêu dùng tại chỗ mà một số thương lái đặt mua để chào hàng tại một số tỉnh lân cận và có hướng xuất khẩu.

Hội trường thị ủy Hồng Lĩnh náo nhiệt hẳn lên bởi hàng trăm đại biểu từ các địa phương trong toàn tỉnh, từ Chủ tịch, Phó chủ tịch, Trưởng phòng NN-PTNT các huyện, nông dân điển hình cùng nhau hội tụ về nghe Cty CP Giống cây trồng Trung ương (Vinaseed) giới thiệu về giống lúa thuần chất lượng cao VS1. Trước lúc vào hội trường ai cũng sán tới nồi cơm để thưởng thức hương vị được nấu từ sản phẩm gạo VS1 của nông dân xóm 8, xã Thuận Lộc, nơi trồng VS1 từ 2 năm nay.

Ông Nguyễn Tam, một nông dân huyện Can Lộc sau khi thưởng thức đã thốt lên: "Ăn cơm nấu từ gạo VS1 chẳng thua kém gì gạo Thái bởi hương vị thơm, dẻo đậm đà. Cơm này chỉ cần chan với nước mắm nguyên chất là tuyệt vời rồi".

Ông Đỗ Bá Vọng, Phó TGĐ Vinaseed, người trực tiếp chỉ đạo SX giống lúa VS1, cho biết: VS1 là giống lúa thuần chất lượng cao do GS.TS Trần Duy Quý, nguyên Viện trưởng Viện Di truyền nông nghiệp chọn tạo, Cty CP Giống cây trồng Trung ương mua bản quyền. Sau khi được Bộ NN-PTNT cho phép SX thử, đầu năm 2009 Vinaseed bắt đầu tiến hành SX ở một số tỉnh, thành khác nhau như Thái Bình, Hải Dương, Hưng Yên, Đắk Lắk, Sóc Trăng... Kết quả ở các địa phương trên cho thấy rất khả quan. Riêng tại Hà Tĩnh, đây là vụ thứ 3 Cty tổ chức khảo nghiệm giống lúa này. Trước lúc đưa VS1 về khảo nghiệm trên vùng đất "chảo lửa túi mưa" Hà Tĩnh, 4 mùa khí hậu khắc nghiệt... đã có nhiều bộ giống lúa mới vào, chỉ một vài năm là kém chất lượng.

PGĐ Sở NN-PTNT Hà Tĩnh, Nguyễn Văn Việt (áo nâu) cùng lãnh đạo TX Hồng Lĩnh 
cho rằng VS1 sẽ là giống lúa hàng hóa

"Khi đưa VS1 vào khảo nghiệm chúng tôi rất lo lắng và chọn điểm "dừng chân" tại xã Thuận Lộc, được các đồng chí lãnh đạo Thị ủy, UBND và chính quyền địa phương rất quan tâm, ủng hộ. Vụ ĐX đầu tiên được một số nông dân tiếp nhận SX trên diện tích 2 ha, đến vụ HT tiếp theo nhân lên 3 ha và cho đến vụ ĐX 2012 này diện tích SX tăng trên 10 ha", ông Vọng nói.

Cũng theo ông Vọng, kết quả đạt được sau 3 mùa vụ cho thấy, VS1 thích nghi với điều kiện khí hậu, đất đai tại Hà Tĩnh, ưu điểm là TGST ngắn, vụ ĐX từ 120-125 ngày; vụ từ HT 90-95 ngày; năng suất đạt từ 59-61 tạ/ha; gạo thơm, cơm mềm dẻo, phù hợp cơ cấu trà xuân muộn, HT chạy lụt và HT thâm canh. Tại hội thảo, các đại biểu đều tỏ ra rất phấn khởi bởi Hà Tĩnh đã có thêm được một giống lúa mới chất lượng cao phù hợp với “con nhà nghèo”.

Bà Võ Thị Thìn, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Kỳ Anh khẳng định: “Giống VS1 đã đảm bảo được tính thích ứng rộng; năng suất khá; chất lượng gạo cao và chống chịu sâu bệnh tốt. Chúng tôi rất mong muốn các cấp các ngành phối hợp Vinaseed đưa giống lúa này vào thâm canh mở rộng và đưa vào bộ giống được hỗ trợ giá trong thời gian sớm nhất để giúp nông dân có được giống lúa hàng hóa giá trị này”.

Kết thúc hội thảo, ông Nguyễn Văn Hổ, Chủ tịch UBND thị xã Hồng Lĩnh khẳng định: "Hồng Lĩnh chúng tôi rất tự hào được Vinaseed chọn làm điểm thử nghiệm giống lúa VS1 bởi từ trước tới nay Hồng Lĩnh đang chú trọng tìm hướng phát triển sản phẩm nông nghiệp hàng hóa. Giờ đây đã có VS1, giống lúa phù hợp nhất để nông dân mở rộng diện tích thâm canh đại trà trong các vụ mùa tới nhằm thực hiện chủ trương chuyển đổi cơ cấu giống cây trồng, vật nuôi nâng cao chất lượng sản phẩm, góp phần xây dựng nông thôn mới bền vững".

Rời những cánh đồng lúa VS1 đang vào độ thu hoạch báo hiệu một vụ mùa bội thu, tôi chợt nhớ đến hai câu thơ trong bài thơ "Thăm lúa" nổi tiếng của nhà thơ Trần Hữu Thung: "Lúa níu anh trật dép - Anh cúi sửa vội vàng"... Có thể VS1 sẽ làm nên một diện mạo mới cho SX lúa hàng hóa ở Hà Tĩnh.

* Các địa phương có nhu cầu hợp tác xây dựng vùng lúa chất lượng giống VS1 làm hàng hóa hoặc tìm hiểu thông tin, xin liên hệ: Công ty CP Giống cây trồng Trung ương; Trụ sở chính: Số 1, Lương Định Của, Phương Mai, Đống Đa, Hà Nội. Điện thoại: 04.38523294; 0913580247; Fax: 04.38527996.