Đất chuyên canh rau màu có rất nhiều loài côn trùng, nấm bệnh, vi khuẩn, tuyến trùng cùng tồn tại với số lượng lớn, chúng được tích lũy và nhân lên qua các vụ/lứa rau màu. Mặt khác, do không được luân canh với cây lúa nước nên nguồn hạch nấm, vi khuẩn và tuyến trùng hại rau màu không được hạn chế. Nguồn bệnh này tồn dư từ vụ trước/lứa trước sang vụ rau sau/lứa sau khiến cho ngay từ giai đoạn cây con đã bị sâu bệnh hại với mật độ và tỷ lệ rất lớn.
Nông dân tại các vùng chuyên canh rau màu thuộc tỉnh Hải Dương có kinh nghiệm xử lý đất như sau:
Trước khi trồng một vụ cây mới đất được xử lý bằng cách đưa nước vào ruộng, cày bừa như làm đất cấy lúa và tiến hành ngâm ngập nước 5-7cm trong vòng 10-15 ngày. Qua thực hiện nhiều vụ, nhiều năm qua cho thấy: Biện pháp canh tác cơ giới này đã làm cho nhộng, trứng, sâu non của các loài côn trùng hại nằm trong đất sẽ bị tiêu diệt triệt để. Mặt khác, đã hạn chế được sự gây hại của các loại nấm bệnh nhất là nấm khô vằn, sương mai, đốm nâu… gây hại cây con sau gieo trồng.
Đặc biệt, việc ngâm đất trồng trong nước 10-15 ngày còn là một biện pháp duy nhất và hữu hiệu cho việc hạn chế được bệnh vi khuẩn héo xanh(một loài chuyên tính, khó phòng trừ hại cây trồng cạn như cây họ cà, dưa bầu bí, hành tỏi…). Đồng thời các tàn dư sau thu hoạch được vùi lấp trong đất, nước sẽ phân giải thành chất hữu cơ nhanh hơn điều kiện để cạn, đất trồng sẽ tơi xốp và giàu hữu cơ hơn, hạn chế các loài cỏ dại hại cây trồng cạn.
Sau khi ngâm nước 10-15 ngày cần tiến hành tháo cạn nước, cày xới cho đất khô ráo rồi tiến hành các việc làm xử lý tiếp theo. Cụ thể như sau: Khử đất bằng thuốc trừ bệnh Rovral hoặc Benlate 1-2 phần nghìn phun trên mặt đất hoặc rắc 0,3-0,5 kg CuS04 (Boocdo)/sào BB; rải thuốc bột Diazan 10H hoặc Regent 3G (0,5-0,8kg/sào) vào đất trước khi cày lần cuối sao cho thuốc được nằm cách mặt đất 5-6cm để diệt côn trùng gây hại cây con nhất là đối tượng sâu xám.
Đối với các diện tích trồng các cây màu ăn quả (cây họ cà, họ dưa, bầu bí…) cần bổ sung thêm MgO vào đất bằng cách rải 0,3-0,5kg MgO/sào BB hoặc 0,5-1kg phân siêu vi lượng bón gốc lúc cày bừa lên luống nhằm mục đích tăng năng suất và phẩm chất quả cho cây sau này. Với các chân đất hay bị thối chua cần rải 15-20kg vôi bột/sào lúc làm đất để giảm tính chua cho đất, cây trồng sớm có dinh dưỡng để sinh trưởng, phát triển thuận lợi.
