Lý giải từ "Sa hoàng"

* Tại sao Hoàng đế nước Nga lại gọi là Sa hoàng?

Đỗ Trọng Khang, Tĩnh Gia, Thanh Hóa

Sa hoàng, còn gọi là Nga hoàng, là tước vị chính thức của các vua Nga từ năm 1547 đến năm 1721 và là tên gọi không chính thức của các hoàng đế Nga từ đó về sau. Thực ra, vị vua đầu tiên xưng Sa hoàng là Simeon I của Bulgaria.Từ tiếng Nga tsar, czar có nghĩa là nguyên thủ quốc gia, quân vương, cũng là tước vị chính thức của quân vương, hoặc người mang danh hiệu đó.

Từ này bắt nguồn từ danh hiệu caesar có từ thời La Mã cổ đại. Trong văn học lịch sử Nga, tước vị tsar thường gắn liền với các Nga hoàng, nhưng cũng có thể dùng để chỉ các vị vua Macedonia, La Mã cổ đại, Bulgaria… Người Nga dùng từ tsar để dịch từ hoàng đế, emperor và tương đương, chẳng hạn Thiên hoàng đôi khi (nhất là trong thế kỷ 19) được gọi là "Sa hoàng Nhật Bản".

* Xin cho cháu biết thư viện lớn nhất thế giới nằm ở đâu?

Hoàng Văn Tùng, Ý Yên, Nam Định

Thư viện Quốc hội Mỹ thường được coi là thư viện lớn nhất thế giới. Nó được xây dựng ở thủ đô Washington, tại một nơi tao nhã, phong cảnh rất đẹp. Thư viện này được sáng lập năm 1800. Sau đó nó hai lần bị đốt cháy trong chiến tranh rồi đến 1888 lại được xây dựng lại và chín năm sau công trình mới được hoàn thành.

Thư viện Quốc hội Mỹ là một công trình kiến trúc cao năm tầng, ở trên một hình vuông diện tích tới 3 vạn m2. Trung tâm của hình vuông ấy là một phòng đọc cực to hình bát giác, đủ chỗ cho 250 người đọc, bốn chung quanh chia làm phòng đọc cho nghị viện, phòng đọc báo, phòng hội hoạ và phòng đọc cho người mù. Tổng số chỗ ngồi là 1.500 chỗ.

Đến năm 1939 ở phía đông thư viện chính lại xây dựng một thư viện phụ sáu tầng. Ngoài kho sách có thể tàng trữ 10 triệu cuốn, còn có phòng đọc, phòng mục lục…Số sách mà Thư viện Quốc hội Mỹ lưu trữ thì hết sức phong phú, số lượng có trên tám mươi triệu sách, hình vẽ và các thứ tư liệu, hơn 33 triệu bản thảo của danh nhân.

Tại đây có cả bài diễn văn nhậm chức của Washington, vị Tổng thống thứ nhất của nước Mỹ và những bài diễn thuyết khi tranh cử của Tổng thống Mỹ qua các khoá. Có những cuốn sách cổ xuất bản trước thế kỷ XVI.

Lại có những tư liệu hội hoạ hiện đại đầy đủ nhất của nước Mỹ, những cuộn băng thu gọn những tư liệu ghi âm, những bản nhạc, những phim điện ảnh và những sách in cho người mù, cũng như những sách có âm thanh. Nếu như đem các giá sách trong thư viện xếp liên tiếp với nhau thì sẽ có chiều dài hơn 500 km.

Thư viện Quốc hội Mỹ dùng phương pháp quản lý hiện đại. Giữa thư viện chính, thư viện phụ và toà nhà lớn của Quốc hội đều có những phương tiện cơ giới để đưa sách đi, chỉ cần 45 giây là sách có thể được đưa tới tay độc giả. Tính trung bình cứ 10 giây lại có một cuốn sách hay một bản tư liệu được đưa tới toà nhà lớn của thư viên và cứ khoảng hai giây lại có một cuốn sách được nhập vào kho của thư viện từ trên thế giới.

* Xin cho biết cân nặng trung bình của cá heo là bao nhiêu và cá heo có tuổi thọ khoảng bao nhiêu năm?

Đinh Văn Sâm, Ninh Hòa, Khánh Hòa

Cá heo là động vật có vú sống ở đại dương và sông nước có quan hệ mật thiết với cá voi. Có gần 40 loài cá heo thuộc 17 chi sinh sống ở các đại dương, số ít còn lại sinh sống tại một số con sông trên thế giới (sông Dương Tử, sông Amazon, sông Ấn, sông Hằng...).

Kích thước của cá heo có thể từ 1,2 m và 40 kg (cá heo Maui), cho tới 9,5 m và 10 tấn (cá heo hổ hay cá voi sát thủ). Cá heo có trên toàn thế giới và thường cư ngụ ở các biển nông của thềm lục địa.

Cá heo là loài ăn thịt, chủ yếu là ăn cá và mực. Cá heo là một trong số những động vật thông minh và được biết đến nhiều trong văn hóa loài người nhờ hình thức thân thiện và thái độ tinh nghịch. Tuổi thọ của cá heo sọc (Stenella coeruleoalba) đạt tới 55-60 năm. Tuổi thọ của cá heo Dall  (Phocoenoides dalli)  là 15 năm. Tuổi thọ của cá heo Maui (Cephalorhynchus hectori maui) là 20 năm...