Nói một đằng, làm một nẻo

Theo quy định của Chính phủ, chậm nhất đến hết năm 2010 phải xoá bỏ hoàn toàn hoạt động của lò gạch đốt thủ công trên địa bàn cả nước, thế nhưng không hiểu vì sao cho đến tháng 3/2012 vẫn còn 90% số lò gạch thủ công tại huyện Đô Lương (Nghệ An) vẫn ngang nhiên nhả khói.

Nhận được đơn khiếu nại của người dân, chúng tôi về huyện Đô Lương tìm hiểu sự việc. Ông Nguyễn Đình Kiều, Phó trưởng phòng Công thương đưa cho chúng tôi một loạt văn bản chỉ đạo của UBND huyện và cho biết thái độ của UBND huyện đối với việc xoá bỏ các lò gạch thủ công đang gây ảnh hưởng nặng đối với môi trường tại huyện Đô Lương là rất nghiêm túc.  

Lò gạch của ông Nguyễn Duy Định ở Minh Sơn lấy đất cạnh QL

UBND huyện Đô Lương cũng đã thống nhất đưa ra lộ trình “đến 30/11/2011, sẽ tiến hành cưỡng chế việc xoá bỏ các lò gạch thủ công trên địa bàn các xã Minh Sơn, Nhân Sơn, Tràng Sơn, Hồng Sơn, Văn Sơn, Thịnh Sơn và Thượng Sơn. Đối với các xã còn lại giao cho Phòng Công thương tham mưu kế hoạch xoá bỏ, cưỡng chế xoá bỏ đối với các chủ lò không chấp hành...". Thế nhưng thực tế ra sao?

Chúng tôi có mặt tại các “điểm nóng” thuộc xã Minh Sơn và Nhân Sơn (Đô Lương), là 2 trong số 7 xã đã được thông báo đến 30/11/2011 sẽ bị cưỡng chế thì không khỏi ngạc nhiên khi thấy hàng chục lò gạch ở đây vẫn đang ngang nhiên nhả khói.

Bên cạnh những lò gạch thủ công đang nhả khói là hàng chục dãy gạch mộc san sát chờ đến lược được đưa vào lò, gạch đã nung chín xếp thành từng bãi lớn, la liệt giữa sân, máy nghiền đất đóng gạch mộc đang được công nhân vận hành chạy ầm ầm khắp nơi.

Ghé vào lò gạch của ông Nguyễn Duy Định (quê tại xã Thuận Hưng, huyện Khoái Châu, Hưng Yên) vào làm ăn tại xã Minh Sơn (Đô Lương) đã hàng chục năm thì được chị Nguyễn Thị Hằng (cháu ông Định) cho biết: Đến hết năm 2012 hay 2013 gì đó lò gạch mới tháo dỡ.

Ra khỏi lò gạch nhà ông Định, chúng tôi gặp ông Nguyễn Đồng, 70 tuổi, trú tại xóm Cát Minh (xã Minh Sơn). Ông Đồng bức xúc: Hàng chục lò gạch thi nhau nhả khói từ nhiều năm nay khiến ngô, lúa của bà con trong xã mất mùa liên tục mà chẳng ai chịu đền bù đồng nào cho dân. Riêng ô nhiễm không khí thì khỏi phải nói. Mỗi khi các lò gạch này nhả khói, hễ gió tạt sang phía nào là dân sinh sống phía đó đều ngạt thở. Những lúc trời âm u, khói lò gạch đậm đặc suốt ngày bao trùm lên cả khu vực khiến người già, trẻ con phải đi sơ tán chờ đến khi hết khói thì mới dám trở về. Chỉ tính riêng xã Nhân Sơn hiện đã có trên chục người bị ung thư phổi chưa rõ nguyên nhân.

Cuối năm ngoái thấy họ dừng SX gạch mộc và đốt gạch, dân chúng tôi ai cũng mừng. Tưởng là đã thoát được vấn nạn này ai ngờ sau Tết Nguyên đán lại thấy họ nối cao ống khói lên để đối phó với các cơ quan chức năng và thi nhau SX gạch mộc và đốt trở lại. Khổ quá nên bà con đành phải viết đơn kêu cứu.

Ông Nguyễn Đình Võ, Chủ tịch xã Minh Sơn, cho biết: 100% chủ lò gạch vào làm ăn trên địa bàn xã trên dưới 20 năm nay đều là dân huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên. Tiếng là địa bàn xã có tới hàng chục lò gạch thủ công nhưng mỗi năm họ chỉ đóng góp cho ngân sách xã được khoảng 16 triệu đồng. Năm 2011, thực hiện chủ trương của UBND huyện, chính quyền xã đã tổ chức tuyên truyền, vận động và sau đó ra thông báo cho tất cả các lò gạch thủ công trên địa bàn phải đình chỉ hoạt động. 100% số chủ lò đều chấp hành nghiêm túc. Họ chỉ xin cho đốt hết số gạch mộc đã đóng. Thế nhưng, cuối năm 2011, các chủ lò làm đơn thế nào mà sau đó lại được UBND huyện gia hạn tiếp.