Tòa buộc trả đất khi chỉ còn trên giấy

Phần đất tranh chấp được gia đình ông Sơn cất nhà cho thuê nhiều năm nay

Từ phản ánh của ông Hùng, NNVN đã đi tìm hiểu sự việc. Qua đó chúng tôi được biết, ngày 24/9/2012, TAND huyện Trần Văn Thời đã đưa ra xét xử vụ kiện “tranh chấp quyền sử dụng đất” giữa nguyên đơn là ông Huỳnh Thiện Hùng và bị đơn là ông Nguyễn Thanh Sơn (ngụ ấp Kinh Mới, xã Khánh Hải, huyện Trần Văn Thời).

Tuy nhiên, điều đáng tiếc trong phiên tòa này là HĐXX chỉ căn cứ vào Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (CNQSDĐ) phần đất 404 m² do UBND huyện Trần Văn Thời cấp cho ông Trần Thanh Sơn vào năm 1995, mà tuyên bác toàn bộ yêu cầu của ông Hùng, giữ nguyên toàn bộ diện tích phần đất 404 m² của ông Sơn.

Điều đáng nói là phần đất 404 m² này chỉ còn tồn tại trên giấy tờ, do quá trình sạt lở cộng với nạo vét của ngành thủy lợi. Cũng trong quá trình diễn biến của tự nhiên, gia đình ông Sơn đã lấn dần, rồi nằm hẳn lên phần đất chủ quyền của ông Huỳnh Văn Lược (cha ông Hùng). Đó cũng là lý do mà ông Hùng khởi kiện.

Điều lạ lùng là theo 2 Giấy CNQSD đất của ông Sơn và ông Lược thì mỗi phần đất nằm tại 1 ấp, hai bên bờ kênh Chín Bộ. Thửa số 41 của ông Lược, có diện tích 7.150 m² nằm ở bờ Đông kênh Chín Bộ thuộc ấp Liên Hòa, được cấp Giấy CNQSDĐ theo Quyết định số 26/QĐ-UB, ngày 13/6/1994 của UBND huyện Trần Văn Thời.

Cũng tại quyết định này, toàn bộ diện tích đất trên 14.00 m² của ông Sơn (gồm cả thửa đất số 337 có diện tích 404 m²) thuộc tờ bản đồ số 2, thuộc bờ Tây kênh Chín Bộ, ấp Kinh Mới (nay là ấp Chủ Mía). Tuy nhiên, tại sơ đồ vị trí, được thể hiện trong Giấy CNQSDĐ của ông Sơn thì thửa 337 lại được thể hiện nằm ở bờ Đông, thuộc ấp Liên Hòa, trên phần đất của ông Lược.

Cũng theo các tờ bản đồ trích đo hiện trạng vị trí thửa đất được trích lục tại Phòng Tài nguyên - Môi trường huyện Trần Văn Thời qua các thời kỳ thì ông Nguyễn Thanh Sơn không hề có phần đất nào tại bờ Đông kênh Chín Bộ mà tại vị trí này là đất của ông Huỳnh Văn Lược, 2 mặt tiền giáp kênh Chín Bộ và kênh Rạch Lùm. Gần đây nhất là “bản đồ tọa độ” được thành lập năm 2006 (được trích lục tại Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất huyện Trần Văn Thời) thì ông Nguyễn Thanh Sơn cũng không có đất tại đây bờ Đông kênh Chín Bộ.

Tuy nhiên, khi xét xử sơ thẩm vụ kiện, HĐXX đã không đề cập đến tình tiết này. Mà chỉ dựa vào Giấy CNQSDĐ của ông Nguyễn Thanh Sơn có thể hiện thửa đất số 337, diện tích 404 m² để bác yêu cầu của ông Huỳnh Thiện Hùng.

Cũng trong hồ sơ vụ án, tại bút lục số 80, kích thước kênh Rạch Lùm (một trong 2 mặt tiền sông giáp phần đất tranh chấp), thể hiện theo bản đồ tọa độ thành lập năm 2006, có đoạn rộng đến hơn 30 m. Cũng tại đoạn kênh này, theo sơ đồ vị trí tỉ lệ 1/5.000 trong Giấy CNQSDĐ của ông Sơn, (bút lục số 94) chỉ thể hiện kênh Rạch Lùm rộng đến 25 m.

Như vậy, kể từ năm 1994-2006, kênh này đã rộng thêm hơn 5 m, tức một mặt của phần đất tranh chấp mất 5 m. Thế nhưng HĐXX vẫn không lưu ý, từ khi kênh Rạch Lùm được nạo vét và đổi dòng vào năm 1978 đến thời điểm xét xử, qua hơn 30 năm, con kênh đã xâm thực bao nhiêu mét vào bờ? Thửa đất 337 trên thực tế nằm ở đâu? Tứ cận giáp với ai?

Và khi giải quyết vụ kiện này, chủ tọa phiên tòa đã không thu thập chứng cứ từ ngành thủy lợi (nơi thiết kế, thi công kênh Rạch Lùm) xác định khi nạo vét và múc đổi dòng con kênh cũ vào năm 1978, thiết kế con kênh là bao nhiêu để làm rõ phần đất xói lở, nên các vị hội thẩm trong HĐXX không thể có chính kiến khách quan khi biểu quyết bác toàn bộ yêu cầu của ông Hùng, người thừa kế đất ông Lược.

Khi chúng tôi đem vấn đề này trao đổi với ông Nguyễn Văn Mãi, Trưởng phòng Tài nguyên – Môi trường huyện Trần Văn Thời, ông Mãi nói: Nếu căn cứ theo hồ sơ hiện trạng đất thì việc thửa đất 337 nằm trên bờ Đông kênh Chín Bộ là không chính xác vì tại đây là vị trí đất của ông Huỳnh Văn Lược có 2 mặt tiền giáp sông. Có thể trước đây, thửa đất này có tồn tại nhưng qua thời gian sạt lở hàng chục năm nhiều khả năng không còn. Khi xét xử vụ tranh chấp này, TAND huyện Trần Văn Thời có gửi công văn nhờ xác định trình tự thủ tục cấp Giấy CNQSDĐ thửa 337 có đúng không? Chúng tôi trả lời là đúng.

Tuy nhiên, đúng ở đây là đúng trình tự thôi còn quá trình xét duyệt có sai sót hay không lại là chuyện khác. Đây là vụ án tranh chấp đất có nguồn gốc từ lâu đời và quá trình tranh chấp đã xảy ra từ nhiều năm, lẽ ra khi xử án, TAND huyện Trần Văn Thời cần phối hợp với chúng tôi chặt chẽ hơn, cụ thể là phải trích lục hồ sơ địa bộ để đối chiếu thực địa… để có cái nhìn chính xác, toàn diện.