Ai tàn phá rừng thông cổ thụ Quỳnh Lưu?

Ngang nhiên phá rừng, hành hung cán bộ

Quá trình ngăn chặn hành vi phá rừng, ông Nguyễn Khắc Hoàn, cán bộ bảo vệ rừng của Ban quản lý rừng phòng hộ (BQLRPH) Bắc Nghệ An đã bị các đối tượng tấn công thẳng vào vùng đầu nhiều khả năng dẫn đến chấn thương sọ não. Chưa dừng lại, trước khi ra về những người này còn lớn tiếng buông lời đe dọa: Lần sau không chỉ có thế thôi đâu(?!).

Sự việc nghiêm trọng kể trên bắt nguồn từ vụ phá rừng tại lô 1, khoảnh 3, tiểu khu 343B thuộc địa phận xã Quỳnh Châu, Quỳnh Lưu, Nghệ An. Theo đó, ngày 28/2/2023 BQLRPH Bắc Nghệ An, đơn vị chủ rừng phát hiện một số cá nhân có địa chỉ tại thôn 6, xã Quỳnh Tân (Quỳnh Lưu, Nghệ An) tự ý xâm phạm vị trí kể trên để khai thác rừng trồng thông keo với mục đích lấn chiếm đất. Nguồn gốc là rừng sản xuất, được đầu tư từ ngân sách nhà nước thuộc Dự án trồng mới 5 triệu ha rừng, triển khai từ năm 2000.

Sau khi ngang nhiên vào lâm phần của BQLRPH Bắc Nghệ An, các đối tượng đã dùng dụng cụ tiến hành đào bới, chặt hạ, cắt khúc cây thông nhựa rồi bốc xếp, đưa lên xe đi tiêu thụ. Thời điểm phát hiện ghi nhận 1,31 ha diện tích bị khai thác, khối lượng gỗ thông 5,832m3 với tổng cộng 181 gốc cắt. Trong số này có 3,572m3 đã được bốc xếp lên xe ô tô mang BKS 74C-10811, số còn lại nằm rải rác tại hiện trường.

Trước tình hình trên, BQLRPH Bắc Nghệ An đã huy động lực lượng kiên quyết ngăn chặn, đồng thời lập biên bản kiểm tra ban đầu, báo cáo bằng văn bản và bàn giao tang vật (ô tô mang BKS 74C-10811 và 5,832m3 gỗ thông) cùng hồ sơ liên quan khác cho Hạt Kiểm lâm Quỳnh Lưu - Hoàng Mai xử lý theo quy định.

Vụ việc chưa kịp lắng xuống thì vào lúc 16h40 ngày 2/3/2023 nhóm người trên  lại có mặt tại nơi 1,31ha rừng thông bị khai thác trước đó. Lo ngại rừng sẽ bị tàn phá, một mặt BQLRPH Bắc Nghệ An đã báo cáo Hạt Kiểm lâm địa bàn, mặt khác huy động lực lượng tiếp cận hiện trường để ngăn chặn hành vi phá hoại. Điều đáng nói, xuyên suốt quá trình làm việc các cá nhân nói trên tỏ rõ thái độ bất hợp tác, họ không cung cấp thông tin theo yêu cầu, sau đó bỏ lại phương tiện và rời đi.

BQLRPH Bắc Nghệ An tiếp tục lập biên bản và bảo quản tang vật là một cưa xăng hiệu Husqvavna 365 do ông Nguyễn Khắc Trọng, địa chỉ tại xóm 1, xã Quỳnh Tân vận hành. Sau đó 1 ngày, chủ rừng đã phối hợp cùng HKL Quỳnh Lưu - Hoàng Mai kiểm tra hiện trường, qua đo đếm cụ thể ghi nhận 7,47m3 bị khai thác.

Tưởng như động thái động thái quyết liệt của chủ rừng đã cảnh tỉnh được các đối tượng, nào ngờ sáng ngày 6/3 hàng chục người hung hãn mang theo hung khí kéo đến địa điểm bảo quản tang vật vụ án. Nhận thấy thái độ của nhóm người thực sự quá khích, trong khi lực lượng cắm chốt lại quá mỏng, cán bộ bảo vệ rừng của BQLRPH Bắc Nghệ An chủ động giải quyết theo hướng ôn hòa. Tuy nhiên các đối tượng phá rừng kiên quyết không nghe, liền đó nhảy phốc lên xe, nổ máy đòi đưa tang vật ra ngoài.

Không chấp nhận hành vi ngang ngược, ông Nguyễn Khắc Hoàn đứng ra ngăn cản thì bị các đối tượng dùng gậy đánh thẳng vào đầu. Bị dính đòn bất ngờ, ông Hoàn ngã xuống đất nhưng các đối tượng không buông tha, chúng vẫn tiếp tục lao vào tấn công khiến ông hoàn bị đa chấn thương. Xong xuôi, nhóm người đã đưa xe ô tô BKS 22C-03397 và 5,174m3 gỗ keo trên xe cùng rời đi.

Nhận thấy tính chất nghiêm trọng của vụ việc, hiện cơ quan công an huyện Quỳnh Lưu đã vào cuộc điều tra, xác minh, làm rõ.

Rừng “trao tay” như bó rau, rừng chảy máu lúc nào chẳng hay

Sự việc diễn ra tại xã Quỳnh Châu chưa ráo mực thì dư luận lại được phen hoang mang tột độ khi thông tin phá rừng thông quy mô lớn tại Quỳnh Văn bị phát giác.

Địa điểm thực hiện tại khoảnh 2 tiểu khu 344C. Diện tích 5,92ha “rừng thông được đưa vào khai thác vận dụng” do ông Nguyễn Đình Đợi, trú tại xóm 14 Bắc Sơn, xã Quỳnh Văn làm chủ.

Theo ghi nhận của Nông nghiệp Việt Nam, gia đình ông Nguyễn Đình Đợi được giao quản lý tổng diện tích 10,63 ha rừng và đất lâm nghiệp, tất cả đều là rừng sản xuất, hiện trạng chủ yếu là rừng trồng lấy nhựa thuần loài, thông nhựa xen keo từ cấp tuổi IV đến cấp tuổi VII.

Ngày 16/3/2022 ông Đợi có giấy đề nghị cấp phép khai thác bằng phương pháp “tỉa thưa” tại lô 2a khoảnh 1 tiểu khu 344 C. Ngày 23/3/2022, Sở NN-PTNT Nghệ An ban hành Văn bản số 783/SNN-KL ngày 23/3/2022 chấp thuận cho ông Nguyễn Đình Đợi cùng 3 chủ rừng khác được phép “khai thác tận dụng gỗ cây thông, nhựa rừng trồng khi thực hiện biện pháp lâm sinh nuôi dưỡng trên đất rừng sản xuất do nhà nước đầu tư thông qua dự án PAM (2780, 4304), dự án 327”. Hiệu lực đến ngày 31/12/2022.

Dẫu được chấp thuận phương án nhưng ông Nguyễn Đình Đợi không tuân thủ kéo theo chậm tiến độ, lý do được chống chế là thời tiết bất thuận. Theo quy định, sau khi hết hiệu lực chủ rừng phải làm tờ trình gia hạn xin cấp phép lại, chỉ khi Sở NN-PTNT đồng ý mới được phép làm. Dù vậy chủ rừng lại “lờ” đi để chặt phá, cày xới rừng trên diện rộng. Đáng nói, không chỉ khai thác, tỉa thưa mà còn ngang nhiên trồng keo trên những phần đất trống mới hình thành.

Theo xác nhận của cán bộ bảo vệ rừng Hạt Kiểm lâm Quỳnh Lưu - Hoàng Mai, thời gian thực hiện "ngoài luồng" bắt đầu từ ngày 18, 19/2 đến ngày 6/3. Sau khi nắm bắt thông tin, sáng 8/3 đoàn của xã Quỳnh Văn mới tiếp cận hiện trường, chiều cùng ngày cơ quan chức năng tiếp tục tiến hành kiểm tra tổng thể, qua đó ghi nhận nhiều khúc gỗ thông vẫn còn nằm vương vãi tại hiện trường. Đặc biệt, trên diện tích trồng thông trước đây mọc lên chi chít cây keo non, chiều cao bình quân khoảng 30 - 40 cm/cây, điều này cho thấy mục đích rõ ràng của đối tượng thực hiện.

Trở lại với diễn biến chính, bước đầu cơ quan chuyên ngành xác định ông Nguyễn Đình Đợi chỉ là chủ sở hữu về mặt lý thuyết, thực chất diện tích rừng đã “trao tay” từ lâu, trong đó người đứng ra tiến hành khai thác, tỉa thưa là Đậu Đình Hùng:

“Hồ sơ, sổ đỏ là của ông Đợi nhưng đến thời điểm hiện tại đã qua 4 đời chủ, hình thức chuyển nhượng là viết tay chứ không làm thủ tục chuyển đổi chủ sở hữu. Ông Đợi bán cho ông Sinh ở xóm 1, ông Sinh bán cho ông Thế ở xã Quỳnh Tân, ông Tân lại bán cho ông Hùng có chung vốn với một người khác ở xã Quỳnh Văn. Từ sáng đến giờ chúng tôi cố gắng liên hệ với ông Đợi và những người có liên quan nhưng chưa gặp được ai”, Hạt Kiểm lâm Quỳnh Lưu - Hoàng Mai xác nhận.