Theo kết quả điều tra của Tổng cục Hải quan, một số DN xuất khẩu số lượng lớn hàng hóa với trị giá rất cao bất thường, được cơ quan Thuế hoàn thuế giá trị gia tăng ( GTGT) với số tiền lớn, có dấu hiệu chiếm đoạt tiền thuế. Từ đó, Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo Cục Điều tra chống buôn lậu xác lập “Chuyên án ĐT919” nhằm đấu tranh với hành vi chiếm đoạt tiền hoàn thuế GTGT đối với các DN liên quan.
Thủ đoạn chiếm đoạt hơn 336 tỷ đồng tiền hoàn thuế GTGT
Kết quả điều tra xác định, Công ty Cổ phần Phát triển nhà Thủ Đức (Thuduc House) và Công ty Cổ phần thương mại Sài Gòn Tây Nam (công ty con của Tổng Công ty Thương mại Sài Gòn – Satra) đã có hành vi chiếm đoạt 336 tỷ đồng tiền hoàn thuế GTGT.
Theo kết quả điều tra, từ ngày 17/2/2017 đến ngày 2/8/2019, Thuduc House (trụ sở tại số 3 - 5 Pasteur, P.Nguyễn Thái Bình, Q.1, TP.HCM), đã mở 501 tờ khai xuất khẩu, trị giá tính thuế là 5.286 tỷ đồng. Các mặt hàng xuất khẩu là linh kiện điện tử (bộ máy tính mini, bộ nhớ IC, bộ nhớ RAM, thẻ nhớ, bộ vi xử lý Chip, CPU...), xuất xứ chủ yếu từ Trung Quốc, Malaysia, Nhật bản, Đài Loan, Hàn Quốc, Hong Kong.
Tháng 11/2012, Thuduc House thành lập công ty con là Công ty Cổ phần Thuduc House Wood Trading. Sau đó, Thuduc House Wood Trading đã tiến hành ký hợp đồng mua các mặt hàng “linh kiện điện tử” từ Công ty TNHH An Lành Phát. Các mặt hàng điện tử này được Công ty An Lành Phát mua từ 4 công ty trong nước.
Hàng mua từ đối tác trong nước được Công ty xuất khẩu cho các đối tác nước ngoài, không trải qua bất kỳ công đoạn sản xuất nào. Sau khi hoàn tất thủ tục xuất khẩu, Thuduc House làm thủ tục hoàn thuế GTGT tại Cục Thuế TP.HCM. Từ tháng 2/2018 đến tháng 8/2019 đã được hoàn thuế GTGT 17 lần, với số tiền gần 261 tỷ đồng.
Bằng thủ đoạn tương tự Thuduc House, Công ty Cổ phần thương mại Sài Gòn Tây Nam (trụ sở tại xã Lợi Thuận, huyện Bến Cầu, tỉnh Tây Ninh) cũng chiếm đoạt của nhà nước số tiền hoàn thuế GTGT hơn 75,5 tỷ đồng.
Cụ thể, từ ngày 26/3/2018 đến ngày 29/5/2020 đã mở 141 tờ khai xuất khẩu, trị giá tính thuế là 1.645 tỷ đồng. Mặt hàng xuất khẩu cũng là linh kiện điện tử (RAM máy tính, Chip IC điện tử, Chip bộ mạch, card màn hình...), xuất xứ chủ yếu từ Trung Quốc, Malaysia. Công ty này ký hợp đồng mua các mặt hàng linh kiện điện tử từ 4 công ty trong nước, sau đó xuất khẩu cho các đối tác nước ngoài, không phải trải qua bất kỳ công đoạn sản xuất nào. Sau khi hoàn tất thủ tục xuất khẩu, Công ty này đã làm thủ tục hoàn thuế GTGT tại Cục Thuế tỉnh Tây Ninh số tiền hơn 75,5 tỷ đồng.
Tổng cục Hải quan xác định trong hai năm 2018 và 2019, hai công ty nêu trên đã được Cục thuế TP.HCM và Cục Thuế Tây Ninh hoàn số tiền thuế GTGT hơn 336 tỷ đồng. Qua xác minh, phần lớn các DN bán hàng cho 2 công ty này đều không có tại địa chỉ đăng ký; Thường xuyên thay đổi thông tin về địa chỉ trụ sở chính, thông tin về chủ DN, người đại diện theo pháp luật, thông tin về nơi đăng ký quản lý thuế...
Khởi tố vụ án, điều tra hơn 70 DN
Từ những kết quả điều tra, xác minh nói trên, Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo Cục Điều tra chống buôn lậu phối hợp với Cục CSĐT Tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03) Bộ Công an tổ chức phá thành công chuyên án. Theo đó, từ giữa tháng 12/2020, C03 đã triển khai đồng loạt các biện pháp: Bắt giữ 20 đối tượng, khám xét, thu giữ vật chứng, đặc biệt đã thu giữ khoảng 200 con dấu của các tổ chức trong và ngoài nước, trong đó có một số con dấu nghi làm giả.
Trên cơ sở số liệu của Tổng cục Hải quan và tài liệu thu giữ của các đối tượng, xác định có hơn 70 DN liên quan đến vụ án. Trong đó có một số DN “ma”, một số DN do các đối tượng thuê hoặc mua lại... để thực hiện hành vi phạm tội. Ngày 30/12/2020, Cục Điều tra chống buôn lậu và C03 Bộ Công an đã họp và thống nhất với Viện KSND Tối cao khởi tố vụ án “Buôn lậu”, “Vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới” và “Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức; Sử dụng con dấu, tài liệu giả của cơ quan, tổ chức”.
Tổng Cục Hải quan khẳng định đây là vụ án cực lớn, tính chất phức tạp, đặc biệt nghiêm trọng, liên quan đến hơn 70 DN, thời gian hoạt động kéo dài từ năm 2017 đến nay với nhiều đối tượng tham gia, có sự câu kết, chỉ đạo chặt chẽ giữa các đối tượng chủ mưu cầm đầu và các đối tượng giúp sức, lợi dụng sự thông thoáng của cơ chế chính sách để buôn lậu, chiếm đoạt tiền hoàn thuế GTGT. Hành vi của nhóm đối tượng là đặc biệt nghiêm trọng, cấu thành nhiều tội danh như đã nêu ở trên và còn có thể có thêm tội danh khác (Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới; Lừa đảo chiếm đoạt tiền hoàn thuế; Trốn thuế; Xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ...).
Các đối tượng sử dụng thủ đoạn rất tinh vi nhằm chiếm đoạt tiền thuế của Nhà nước và thực hiện các hành vi phạm tội khác. Phương thức thủ đoạn chính của các đối tượng là thành lập các công ty con mua bán hàng hóa trong nước với giá thấp, sau đó nâng giá cao gấp hàng trăm lần, làm giả hồ sơ để xuất khẩu, rồi làm thủ tục hoàn thuế để chiếm đoạt với số tiền hàng trăm tỷ đồng, gây thất thu lớn cho ngân sách Nhà nước.
Hiện Tổng cục Hải quan vẫn đang chỉ đạo Cục Điều tra chống buôn lậu chủ trì phối hợp với các đơn vị liên quan tiếp tục thu thập, phân tích dữ liệu của hơn 70 DN xuất nhập khẩu để phục vụ điều tra, làm rõ các sai phạm.