Hiện cả nước có khoảng 55.000 đơn vị sự nghiệp công lập. Chúng ta còn nhớ thời bao cấp, người ta cố chen chân vào các đơn vị kinh tế hoặc dịch vụ hàng hóa như lương thực, thương nghiệp, thương mại... Sau khi cơ chế bao cấp bị xóa bỏ, người ta lại bỏ chạy sang các đơn vị hành chính sự nghiệp công làm cho biên chế hành chính, sự nghiệp tăng đến chóng mặt.
Chỉ tính ở cấp huyện bây giờ vẫn còn 5- 6 trung tâm chủ yếu là ngồi chơi xơi nước và hưởng lương từ ngân sách như: Trung tâm văn hóa – Thể thao, Trung tâm Y tế, Trung tâm Giáo dục thường xuyên, Trung tâm Hướng nghiệp dạy nghề, Trung tâm Bồi dưỡng chính trị, Trung tâm Dân số - Gia đình, tính ra số biên chế viên chức các trung tâm này không dưới 200 người/huyện. Nhìn ra cả nước thì riêng tiền lương "nuôi" các trung tâm này đã tiêu tốn hàng trăm tỷ đồng tiền mỗi năm.
Vẫn biết rằng việc “cai sữa” cho các đơn vị sự nghiệp công là không đơn giản bởi liên quan đến sinh mệnh chính trị mỗi con người, nhưng không thể để kéo dài mãi được nữa mà phải tiến hành ngay, nếu không nói là đã quá muộn. Lý do, chiếc bánh ngân sách Nhà nước không thể kham nổi một bộ máy hành chính quá cồng kềnh như hiện nay.
Ngày xưa khi kinh tế khó khăn, "con cháu các cụ" (4C) thi nhau vào các ngành kinh doanh dịch vụ. Nay kinh tế thị trường, người bán nhiều hơn người mua, các cụ lại tìm cách đưa con cháu vào các đơn vị hành chính sự nghiệp công, dù sao thu nhập, công ăn việc làm cũng ổn định hơn ra ngoài kinh doanh, buôn bán. Và cái quan trọng là, lương không cao nhưng làm trong cơ quan Nhà nước vẫn có ... màu.
Nguồn thu ngân sách sẽ ngày càng khó khăn, trong khi nhu cầu đòi tăng lương trong bộ máy Nhà nước đặt ra bức bách nên càng làm khó ngân sách. Bởi nếu không tăng lương, không đảm bảo đời sống cho người làm công ăn lương thì dễ xảy ra tiêu cực, bóp nặn doanh nghiệp. Vì vậy, chúng ta cứ lẩn quẩn mãi trong cái mớ bòng bong- tăng lương thì không có tiền, nhưng không tăng lương lại lo giảm sút đạo đức công chức.
Tuy nhiên, dù đau đớn vẫn phải làm. Để “cai sữa” các đơn vị sự nghiệp công, theo chúng tôi bước đầu giao toàn bộ tài sản hiện có cho các đơn vị, hỗ trợ ngân sách 3- 4 tháng, để họ tự làm tự trang trải, sau đó phải làm nghĩa vụ Nhà nước, không thể "bú mớm" mãi được. Chúng ta đang hội nhập sâu vào sân chơi thế giới đòi hỏi sự rõ ràng, minh bạch, công khai và bình đẳng. Vì vậy việc “cai sữa” cho các đơn vị sự nghiệp công là việc phải và cần làm ngay.
