Cần làm rõ những khúc mắc trong việc thu hồi đất

Năm 2010, UBND tỉnh ra quyết định thu hồi đất để giao cho một DN tư nhân nhưng lại “lờ đi” việc đền bù để rồi dẫn đến khiếu kiện liên miên.

Theo đó, UBND tỉnh Nghệ An đã ban hành Quyết định số 54/QĐ-UBND ngày 5/4/2010 và Quyết định số 146/QĐ-UBND.ĐC ngày 17/6/2011 thu hồi 20.830,6 m2 đất nông nghiệp của HTX Bốc xếp để giao cho Cty TNHH Thành Thái Thịnh (TP.HCM) triển khai dự án Trung tâm thương mại, khách sạn dịch vụ, nhà ở và biệt thự cao cấp với tổng mức đầu tư lên đến 390,146 tỷ đồng. Thời gian hoạt động của dự án kéo dài 50 năm tính từ ngày được cấp giấy chứng nhận đầu tư (17/9/2010); tiến độ thực hiện trong vòng 5 năm, từ 10/2010 đến tháng 10/2015.

Mâu thuẫn lên đến đỉnh điểm khi UBND tỉnh phê duyệt chi tiết phương án bồi thường nhưng lại đền bù “nhầm” đối tượng, cụ thể  là UBND phường Bến Thủy được hưởng mức hỗ trợ, với gần 1,6 tỷ đồng...

Cho rằng bị đối xử bất công, hơn 4 năm qua, các xã viên HTX không ngừng đâm đơn khiếu kiện, thậm chí còn dựng lán trại, ăn ngủ, sinh hoạt ngay tại khu vực tranh chấp hòng ngăn cản không cho công nhân triển khai xây dựng dự án, hàng loạt khẩu hiệu, băng rôn… đấu tranh giành quyền lợi được giăng kín 2 bên đường.

Trao đổi về vấn đề này, một vị lãnh đạo của UBND phường Bến Thủy cho rằng, sau khi giải thể thì diện tích đất trước đây của HTX Bốc xếp nghiễm nhiên thuộc quyền quản lý của Nhà nước. Cho nên khi tỉnh thực hiện chủ trương giao đất cho DN đầu tư xây dựng ở khu vực Bắc Sông Lam thì các xã viên không có quyền ngăn cản. Thế nhưng, nếu dựa vào những chứng từ, tài liệu liên quan thì sự việc không hẳn như vậy.

Người dân giăng băng rôn phản đối

Trong lá đơn kêu cứu ngày 19/8/2014 của tập thể 583 xã viên HTX Hưng Thủy có đoạn: HTX thành lập năm 1959 do bà con góp ruộng đất, trâu bò, nông cụ vào làm ăn tập thể, lấy tên là HTX Đại Tiến với diện tích trên 100 ha đất nông nghiệp, trong đó chủ yếu là đất trồng lúa. Năm 1973, HTX chuyển sang làm nhiệm vụ mới là bốc xếp vũ khí, lương thực, nhu yếu phẩm phục vụ chiến trường miền Nam và đổi tên thành HTX Bốc xếp. Số diện tích đất nông nghiệp của HTX được chuyển sang cho HTX Tân Phúc canh tác.

Sau năm 1975, công việc của HTX giảm dần, UBND xã Hưng Thủy (nay là phường Bến Thủy) giao cho HTX Bốc xếp 8ha đất để sản xuất gạch nung, đến năm 1986, HTX Tân Phúc trả lại cho HTX Bốc xếp hơn 4ha để bà con nơi đây tiếp tục canh tác. Do điều kiện sản xuất gặp nhiều khó khăn, tình trạng không có việc làm luôn là nỗi lo thường trực nên đến ngày 12/8/1991, HTX Bốc xếp tiến hành đại hội xã viên…

Nói về việc này, bà Đinh Thị Sáu (thành viên ban thanh lý tài sản) khẳng định: Đại hội xã viên năm 1991 thực chất là nhằm rút gọn và thanh lý một số tài sản không cần thiết chứ không phải là giải thể HTX. Nếu gọi là giải thể thì phải thành lập ban giải thể và ra quyết định giải thể, mặc dù những tài liệu này không có nhưng UBND phường Bến Thủy vẫn khăng khăng bảo vệ quan điểm.

Điều này được thể hiện trong bản báo cáo số 24/UBND-CT ngày 6/7/2011 được đích thân ông Lê Hữu Hùng - Chủ tịch UBND phường Bến Thủy xác nhận: Năm 1990, hàng hóa bốc xếp không có, một số ngành nghề phụ sản xuất, kinh doanh thiếu hiệu quả thì những HTX không đủ điều kiện hoạt động theo cơ chế mới sẽ thực hiện quy trình giải thể. Thực hiện theo chủ trương của Đảng ủy, UBND phường, ngày 12/8/1991, Đại hội đại biểu xã viên HTX Bốc xếp đã đi đến quyết định giải thể…

Bà Lê Thị Quỳnh, một xã viên bức xúc nói: “Chúng tôi có đầy đủ tài liệu chứng minh HTX Bốc xếp không tiến hành giải thể mà chỉ là đổi tên thành HTX Hưng Thủy. Đằng sau sự việc này có nhiều uẩn khúc, chúng tôi sẽ đấu tranh đến cùng để đòi hỏi quyền lợi chính đáng”.

Bà Lê Thị Quỳnh khẳng định HTX Bốc xếp chỉ đổi tên chứ không giải thể

Liên quan đến vấn đề này, ông Lê Thanh, đại diện cho 583 xã viên của HTX khẳng định: "Nếu Nhà nước lấy đất để xây dựng trường học, bệnh viện… thì chúng tôi sẵn sàng nhưng ở đây chính quyền địa phương cũng như UBND tỉnh Nghệ An thu hồi đất của chúng tôi để bán cho công ty tư nhân mà không thỏa thuận hay bồi thường là không được. Đây là đất của cha ông chúng tôi đóng góp, sinh sống và canh tác”.

Dân phản ánh một đường, chính quyền ra quyết định một nẻo, chẳng ai chịu ai nên mâu thuẫn ngày càng gay gắt hơn. Để giải quyết vấn đề này, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 676/QĐ.UBND.KT ngày 28/2/2014 về việc thành lập đoàn công tác liên ngành để tiến hành kiểm tra, rà soát khiếu nại của các công dân và đi đến kết luận cuối cùng như sau:

 HTX Bốc xếp vận chuyển không giải thể mà chỉ đổi tên thành HTX Hưng Thủy; UBND phường Bến Thủy có Thông báo 02/TB-UB ngày 30/5/1987 thu hồi đất nông nghiệp từ HTX Thắng Lợi để giao cho HTX Bốc xếp tổ chức sản xuất tập thể. Như vậy HTX Bốc xếp đã có tư liệu là đất nông nghiệp, từ đó đến nay chưa có văn bản nào của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thu hồi diện tích đất nói trên...

Có thể thấy xung quanh vấn đề thu hồi đất của HTX Bốc xếp Hưng Thủy còn tồn tại, khúc mắc cần sớm có lời giải đáp thấu tình đạt lý.

BOX: Điều 16 của Nghị định 69 ghi rõ: Các hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất nông nghiệp thì khi Nhà nước thu hồi sẽ được bồi thường bằng đất có cùng mục đích sử dụng. Nếu không có đất thì tính tiền theo giá đất cùng mục đích sử dụng…