Chơi thơ như một cách tiêu tiền

Giữa sự phát triển tột bậc của các loại hình nghệ thuật sinh động khác, thi ca Việt cũng không tránh khỏi những thử thách cam go. Thế nhưng, có một điều có vẻ nghịch lý lại xảy ra: người đọc thơ ngày càng ít mà người in thơ ngày càng nhiều!

Dù chưa có con số thống kê đầy đủ và nghiêm túc, song chỉ cần nhìn vào số lượng ấn phẩm thì trừ các nhà xuất bản chuyên ngành như nông nghiệp hay công nghiệp, hầu hết các nhà xuất bản đều cấp giấy phép nhiều nhất và dễ nhất cho thể loại thơ. Cái tâm lý đơn giản hình thành, thơ vơ vẩn trăng gió mây mưa, có hại ai đâu mà không rộng tay cho người ta tự bỏ tiền in. Vậy là những người làm thơ từ cấp thôn đến cấp tỉnh đều có cơ hội ngang nhau để trình làng hàng loạt tập thơ muôn màu muôn sắc.

Bây giờ để đường hoàng đứng tên trên một tập thơ, không đòi hỏi năng khiếu thi sĩ bao nhiêu mà thử xem tài khoản cá nhân ra sao. Giới phát hành sách thờ ơ với thơ lâu rồi. Người nào in thơ thì người ấy tự tìm cách tiêu thụ, bán được cũng mừng, tặng được cũng mừng. Sân chơi sòng phẳng bày ra, chơi thơ trở thành thú tiêu khiển tốn kém như chơi cá, chơi chim, chơi cây, chơi đá. Tiền nhiều chơi nhiều, tiền ít chơi ít, không tiền thì ngồi nhìn kẻ khác chơi. Hình ảnh đời sống thơ dần dần do nhà giàu chi phối, còn nhà thơ đích thực co rúm lại với vẻ mặt nửa ngạo nghễ nửa hoang mang.

Trong giới showbiz có ba người đẹp từng úp mở về chuyện làm thơ là diễn viên Hiền Mai, ca sĩ Trần Thu Hà và hoa hậu Giáng My. Diễn viên Hiền Mai là con gái của nhà thơ Trang Nghị, chị làm thơ từ bé, đã có mấy cuốn sổ chép thơ lên đến cả ngàn bài nhưng tuyên bố khi nào già chống gậy mới in. Hoa hậu Giáng My có tập bản thảo khoảng 100 bài, dự kiến in cực đẹp, giá cực đắt, và nghe nói đã có vài chục đại gia đăng ký mua.

Ca sĩ Trần Thu Hà kín tiếng hơn, nhưng bất ngờ tung ra tập thơ “Thập kỷ yêu” do NXB Hội nhà văn Việt Nam ấn hành, với 15 bài thơ in thành tập khá mỏng, giá bán 70 ngàn đồng. Thơ của ca sĩ Trần Thu Hà chủ yếu ghi lại những cảm xúc xôn xao: “Cứ hồn nhiên đi tiếp thập kỷ yêu/ Ngắm chồi xanh tỏa cành cao bóng mát/ Tiếp tục hành hương qua những miền chưa biết/ Bình thản ghi lại cuốn phim tôi/ Ừ, chỉ đơn giản thế thôi!”. Tập thơ “Thập kỷ yêu” của Trần Thu Hà in 1.500 bản, cô tự bán trong đêm nhạc của mình được 1.000 bản, còn 500 bản nhờ Cty Phương Nam phân phối rộng rãi.

Không phải người nào in thơ cũng như ca sĩ Trần Thu Hà có lượng khán giả hâm mộ đông đảo nhiệt tình hưởng ứng. Thế nhưng, lượng fan của Trần Thu Hà không thể so được với lượng khách hàng của đại gia Huỳnh Uy Dũng. Sở hữu khu du lịch Lạc Cảnh Đại Nam Văn Hiến mỗi ngày hàng chục ngàn lượt người tham quan, Huỳnh Uy Dũng tranh thủ ưu điểm ấy để quảng bá thơ một cách ngoạn mục.

Thơ Huỳnh Uy Dũng viết toàn lục bát, mỗi năm in chục tập, lấy giấy phép từ NXB Thanh Niên đến NXB Tôn Giáo. Tác phẩm Huỳnh Uy Dũng được bày bán ở tất cả các quầy hàng lưu niệm trong khu du lịch, và thỉnh thoảng tặng kèm cùng với cẩm nang hướng dẫn tham quan Lạc Cảnh Đại Nam Văn Hiến.

Chưa hết, thơ Huỳnh Uy Dũng còn mời nghệ sĩ lừng lẫy diễn ngâm, phát hành dưới dạng CD, VCD, DVD, đồng thời chỗ nào trong khuôn viên Lạc Cảnh Đại Nam Văn Hiến có chỗ trống thì lập tức được chạm khắc thơ Huỳnh Uy Dũng với nét chữ rồng bay phượng múa tưng bừng. Chơi thơ như Huỳnh Uy Dũng thì không mấy người dưới vòm trời Việt có thể sánh vai!

Kể ra kinh tế thị trường cũng có cái hay. Sức mạnh đồng tiền đẩy các nhà thơ mơ mộng viển vông ra ngoài cơn lốc danh vọng. Thi sĩ kiêm… hàn sĩ thì đừng hòng đú đởn với thi ca. Hiện tại, giám đốc làm thơ thì nhiều người biết hơn nhân viên làm thơ, đại gia làm thơ thì được săn đón hơn dân nghèo làm thơ. Như một lời cảnh tỉnh, hãy làm giàu đi rồi hẵng làm thơ. Bởi lẽ, ở thời điểm này và có thể vài năm sau nữa, chơi thơ không phải để kiếm tiền, mà chơi thơ để tiêu tiền! Làm thơ cũng là tiêu tiền mà đọc thơ cũng là tiêu tiền!