Những chuyến ra khơi đầu năm ngư dân BR-VT phấn khởi khi tàu cá trở về đầy khoang. Ảnh: MV.
Vươn khơi đúng luật
Sau nhiều ngày lênh đênh trên các vùng biển của Việt Nam, các tàu đánh cá đã trở về cảng Bến Đình, Bến Đá (TP Vũng Tàu) với khoang đầy ắp cá.
Trong số những tàu cá đó, chúng tôi được nghe câu chuyện của ông Nguyễn Đình Chính (chủ tàu cá BV 7603TS, phường 2, TP Vũng Tàu) chia sẻ không phải về những khó khăn gian khổ cực nhọc trong những ngày đánh bắt hải sản ngoài khơi xa, mà ông kể về chuyến đi biển may mắn trúng nhiều cá nên trở về sớm hơn dự kiến.
“Tàu của tôi rời cảng ra khơi đánh bắt sau 2 tháng thu hoạch được gần 30 tấn cá nục, cá ngừ. Sau khi trừ hết các khoản chi phí, chuyến biển đầu năm nay tôi đã thu lãi hơn 150 triệu đồng”, ông Chính kể.
Theo ông Chính, lần đầu tiên tàu của ông được “lộc biển” đợt đầu năm thắng lớn như thế. Nếu thời tiết cứ thuận lợi thế này, ngư dân vươn khơi sẽ trúng đậm. Tàu của ông tranh thủ xuống cá xong, lấy đá, mua dầu rồi lại tiếp tục đi ngay vì đang mùa biển lặng, sóng êm, giá dầu lại rẻ.
Tàu cá của ông Trần Văn Danh (phường 5, TP Vũng Tàu) từ sau tết vươn khơi đánh bắt cũng đã trở về với khoang cá đầy ăm ắp.
Ông Danh cho biết: “Trước khi vươn khơi, tài công tàu chúng tôi đã tiến hành khai báo với Ban quản lý cảng và ngay sau khi cập cảng là thực hiện đầy đủ các thủ tục cần thiết theo đúng quy định. Nhà nước đã khuyến cáo thực hiện nghiêm pháp luật đánh bắt trên biển thì bà con ngư dân chúng tôi phải chấp hành tốt”.
Theo ông Ba Nguyên, một trong những chủ tàu chuyên dịch vụ hậu cần nghề cá ở xã Phước Tỉnh, hầu hết các tàu cá đều chấp hành tốt pháp luật trên biển, chỉ đánh bắt trong hải phận cho phép hoặc khi đến giáp ranh hải phận quốc tế là quay lại. Do nhiều tàu cá đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình và bắt buộc phải ghi nhật ký đánh bắt trên biển nên không vi phạm.
Tại cảng cá Bến Đình có thời điểm luôn tấp nập tàu ghe ra vào. Tàu vừa cập cảng, xuống cá tươi rói, các loại xe đông lạnh đã chạy đến ăn hàng nhanh gọn.
Ông Phan Thạch, Chủ tịch UBND xã Phước Tỉnh cho biết: “Nếu như trước đây khi tàu cập cảng, các chủ tàu cá thường liên lạc trước với thương lái để hẹn giao dịch tiêu thụ hải sản thì thời gian gần đây, đa số tàu cá đều thực hiện nghiêm túc theo quy định.
Đó là phải liên lạc với Ban quản lý trước khi cập cảng, đồng thời nộp sổ nhật ký khai thác, hành trình đi biển cho cơ quan chức năng kiểm tra. Sau đó, việc vận chuyển hải sản lên cảng và đưa đến nơi tiêu thụ mới được thực hiện”.
Chuyển biến tích cực
Đến nay, hầu hết chủ tàu cá đã chấp hành việc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình theo quy định. Đồng thời, khai báo rõ nguồn hàng thủy sản xuất khẩu phải được làm rõ xuất xứ từ quốc gia nào, đánh bắt ở vùng biển nào, do tàu nào đánh bắt và thuộc chủng loại nào.
Ngư dân tỉnh BR-VT chuẩn bị ra khơi đánh bắt và thực hiện khai báo đúng quy định. Ảnh: MV.
Theo Chi cục Thủy sản Bà Rịa - Vũng Tàu, mặc dù đã có chuyển biến tích cực, nhưng công tác chống đánh bắt IUU trên địa bàn tỉnh vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Hiện trên địa bàn tỉnh còn một số cảng cá loại II chưa được công bố mở cảng vì không đủ theo quy định; cảng cá loại III theo thẩm quyền giao cho UBND các huyện, thị xã, thành phố rà soát, đánh giá và công bố.
Ông Lê Tòng Văn, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết: “UBND tỉnh mới có văn bản chỉ đạo triển khai thực hiện một số nhiệm vụ cấp bách 6 tháng đầu năm 2020.
Do đó, ngành thủy sản và các địa phương ven biển của tỉnh đang thực hiện quyết liệt, đồng bộ các giải pháp, không chỉ với mục tiêu xóa bỏ thẻ vàng mà còn phát triển bền vững ngành đánh bắt, chế biến thủy sản của tỉnh”.
Theo ông Văn, Chi cục Thủy sản đang phối hợp với Bộ đội Biên phòng tại các cảng và các cơ quan chức năng tiếp tục tuyên truyền, phổ biến đến ngư dân về các cảnh báo của Ủy ban Châu Âu, Luật Thủy sản năm 2017, các quy định và chế tài xử phạt đối với tàu không lắp thiết bị giám sát hành trình cho tàu cá.
Đồng thời, Chi cục cũng thông báo đến từng chủ tàu cá đề nghị khẩn trương lắp đặt thiết bị giám sát hành trình VMS. Nếu tàu nào không chấp hành cơ quan chức năng sẽ xử lý theo quy định.
Trao đổi với NNVN, ông Trần Văn Cường, Giám đốc Sở NN-PTNT Bà Rịa - Vũng Tàu cho rằng, công tác khắc phục thẻ vàng trong xuất khẩu thủy sản của tỉnh thời gian qua đã có nhiều chuyển biến tích cực. Nhận thức của cán bộ quản lý địa phương, cộng đồng ngư dân và doanh nghiệp đã được nâng cao. Các cảng cá bước đầu đã chấp hành thực hiện các quy định về công tác kiểm soát tàu cá cập cảng, rời cảng, việc ghi chép sổ sách, biểu mẫu, hồ sơ giấy tờ liên quan, thực hiện xác nhận nguồn gốc thủy hải sản.
Theo ông Cường, từ đầu năm 2019 đến nay, ngành chức năng tỉnh đã kiểm tra, kiểm soát tổng cộng hơn 7.000 lượt tàu ra vào cảng, thực hiện xác nhận nguồn gốc 866 bộ hồ sơ với hơn 33.000 tấn thủy sản.
Việc ghi sổ nhật ký, cấp giấy xác nhận nguồn gốc nguyên liệu thủy sản khai thác, lắp thiết bị giám sát hành trình tàu cá cũng được triển khai quyết liệt với 245/2.913 tàu khai thác vùng khơi. Ngoài ra, đã có 790 tàu cá đã lắp thiết bị thông tin liên lạc định vị vệ tinh GPS.
Thành lập 6 văn phòng đại diện kiểm soát nghề cá
Về công tác kiểm tra, xử lý tàu cá vi phạm, tỉnh BR-VT đã thành lập 6 Văn phòng Đại diện kiểm soát nghề cá và thường xuyên thành lập các Đoàn kiểm tra việc chấp hành thực hiện IUU tại các cảng cá. Đồng thời, thực hiện nghiêm đối với những tàu cá trong danh mục bắt buộc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình mà chưa lắp thì không được xuất bến, không được cấp hạn ngạch khai thác. Những tàu sau khi lắp phải mở máy giám sát hành trình 24/24 giờ nếu không sẽ bị xử phạt rất nặng.
(Ông Trần Văn Cường, Giám đốc Sở NN-PTNT Bà Rịa - Vũng Tàu)
Theo ông Vũ Công Linh, Phó Giám đốc Xí nghiệp Bến Đá, Công ty Dịch vụ hậu cần thủy sản, BR-VT, thời gian qua, đơn vị đã thực hiện nhiều biện pháp theo đúng quy định của Luật Thủy sản và khuyến nghị của EC, nhất là công tác ghi nhật ký đánh bắt, khai báo, làm hồ sơ xác nhận nguồn gốc thủy sản. Các tàu cá cập cảng đều phải báo trước 1 giờ. Sau đó, chủ tàu hoặc tài công phải thực hiện việc trình nhật ký đánh bắt, khai báo, làm hồ sơ xác nhận nguồn gốc thủy sản.
