Cơ hội mới cho nông dân khi tham gia chuỗi liên kết sản xuất chanh dây

Từ ứng dụng công nghệ...

Gia Lai được thiên nhiên biệt đãi khi sở hữu thời tiết, thổ nhưỡng và khí hậu phù hợp, quỹ đất rộng lớn, nguồn lao động dồi dào… Theo đó, tuy có mặt ở Gia Lai chưa lâu, nhưng cây chanh dây đã khẳng định được vị thế của mình trên vùng đất này, mang đến niềm tin và thu nhập ổn định cho không ít nông dân nơi đây.

Thống kê từ Sở NN-PTNT tỉnh Gia Lai cho biết, đến ngày 10/10/2022, toàn tỉnh có 4.158,6 ha, trong đó diện tích cho sản phẩm 3.302 ha, năng suất bình quân trên 45 tấn/ha, sản lượng 150 ngàn tấn.

Chanh dây ở Gia Lai được trồng chủ yếu ở các huyện Chư Prông 822 ha, huyện Ia Grai 650 ha, Đăk Đoa 620 ha, Chư Sê 508 ha, Chư Pawh 500 ha, Mang Yang 382 ha…

Không như một số loại cây trồng khác, cây chanh dây mới có mặt ở Gia Lai nên khâu tuyển chọn giống được ngành nông nghiệp tỉnh này hết sức quan tâm. Sở NN-PTNT Gia Lai phối hợp với các địa phương, ngay từ đầu đã tổ chức kiểm soát chặt việc phân phối giống trên địa bàn, xử lý nghiêm những cá nhân, đơn vị có hành vi mua bán, phân phối giống trôi nổi.

Bên cạnh đó, ngành nông nghiệp tỉnh này cũng khuyến khích các đơn vị tăng cường nghiên cứu, cho ra các sản phẩm giống chanh dây đầu dòng phù hợp với điều kiện của địa phương. Hiện toàn tỉnh có 10 vườn của 7 đơn vị, hộ gia đình được công nhận giống đầu dòng, riêng Công ty cổ phần Quốc tế Thông Đỏ có vườn cây đầu giòng lớn nhất tỉnh với 1.988 cây.

Ngoài ra, quá trình trồng, chăm sóc cũng được áp dụng các tiến bộ của khoa học kỹ thuật. Có đến hơn một nửa diện tích chanh dây toàn tỉnh được ứng dụng công nghệ tưới tiên tiến, tưới tiết kiệm…

Đến thành công từ mô hình liên kết 

Giữa tháng 7/2022, từ nguồn vốn hỗ trợ hơn 287 triệu đồng của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia và vốn người dân đối ứng hơn 820 triệu đồng, Trung tâm Khuyến nông tỉnh đã triển khai xây dựng mô hình sản xuất cây ăn quả theo tiêu chuẩn VietGap, phục vụ phát triển vùng nguyên liệu gắn tiêu thụ tại một số tỉnh Tây Nguyên. Xã Ia Phìn- địa phương có diện tích chanh dây lớn nhất huyện Chư Prông, được chọn làm mô hình điểm trồng chanh dây với diện tích 10 ha của 15 hộ nông dân tham gia.

Theo đó, các hộ được hỗ trợ 70% vật tư nông nghiệp, được tập huấn quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGap; xây dựng mã số vùng trồng, hỗ trợ tem truy xuất nguồn gốc và ký hợp đồng với Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp Tiến Phát Gia Lai bao tiêu đầu ra sản phẩm. Đến nay, một số vườn chanh dây của mô hình bắt đầu thu bói.

Ông Hoàng Xuân Thanh, Chủ tịch Hội Nông dân xã Ia Phìn cho biết: Toàn xã có khoảng 200 ha chanh dây, riêng 10 ha của 15 hộ dân tham gia mô hình này đang sinh trưởng phát triển tốt, đồng thời đã được cấp tem truy xuất nguồn gốc và chờ cấp mã số vùng trồng. Đây là bước đột phá mới trong sản xuất nông nghiệp để xã xây dựng thương hiệu chanh dây VietGap xã Ia Phìn trong thời gian tới.

Ông Nguyễn Văn Thanh (làng Grang, xã Ia Phìn) cho biết: Quá trình sản xuất đều có sổ theo dõi vườn cây hàng ngày, thời gian cách ly trước khi thu hoạch. Sản phẩm hiện đã có tem truy xuất nguồn gốc và đang chờ mã số vùng trồng nên giá trị gia tăng sẽ cao hơn.

“Hiện vườn chanh dây của tôi mới bắt đầu thu bói nhưng được gần 1 tấn, giá bán 15 ngàn đồng/kg. Nếu thu hoạch chính vụ, sản lượng thấp nhất cũng được 30 tấn. Với giá như hiện nay, trừ chi phí, lãi khoảng 300 triệu đồng, cao gần gấp rưỡi so với cách sản xuất truyền thống. Toàn bộ sản phẩm thu hoạch được đều được HTX Nông nghiệp Tiến Phát Gia Lai bao tiêu”, ông Thanh cho biết.

 Ông Đỗ Minh Tiến, Phó Giám đốc HTX Nông nghiệp Tiến Phát Gia Lai, cho biết: Tại huyện Chư Prông, HTX đang liên kết sản xuất khoảng 200 ha chanh dây với nông dân. Riêng xã Ia Phìn có khoảng 70 ha, còn lại 50 ha rải rác ở các xã khác.

Đặc biệt, 120/200 ha liên kết nói trên đã hoàn thiện hồ sơ mã số vùng trồng. HTX đã đầu tư kho lạnh, thu mua chế biến chanh dây mỗi ngày khoảng 6 tấn. Sau khi ký kết hợp đồng, HTX sẽ đặt điểm thu mua và thực hiện đóng gói tại xã để thuận lợi cho bà con lúc thu hoạch.

Ông Nguyễn Văn Luyến, Trưởng phòng NN-PTNT huyện Chư Prông cho biết: Mô hình trồng chanh dây theo tiêu chuẩn VietGap tại xã Ia Phìn có ý nghĩa rất thiết thực, mở ra cơ hội cho người dân sản xuất nông nghiệp có chứng nhận theo tiêu chuẩn VietGap, GlobalGap…

“Hiện huyện rất quan tâm đến sản xuất cây ăn quả có mã số vùng trồng và truy xuất nguồn gốc để nâng cao năng suất, chất lượng, tạo đầu ra ổn định. Thời gian tới, ngành nông nghiệp huyện tiếp tục tuyên truyền, vận động người dân sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, không chỉ với cây chanh dây mà còn trên cây sầu riêng, cây…”, ông Luyễn cho biết.

Ông Hoàng Thi Thơ, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh, cho biết: Mô hình trồng chanh dây VietGap tại xã Ia Phìn đang mở ra nhiều kỳ vọng khi nông dân và HTX bắt tay liên kết sản xuất gắn với thu mua sản phẩm để xuất khẩu chính ngạch, mở ra hướng phát triển bền vững trong những năm tới. Năm 2023, Trung tâm tiếp tục theo dõi và xây dựng mô hình sản xuất chanh dây theo tiêu chuẩn VietGap ở các địa phương khác, nhằm giúp người sản xuất đáp ứng nhu cầu thị trường xuất khẩu”.