Dài cổ chờ tiền đền bù

Cây cao su một thời mang lại giá trị kinh tế cho người dân Phong Sơn, giờ bị ngập trong lòng hồ thủy điện nhưng vẫn chưa được đền bù

Năm 2006, người dân xã Phong Sơn bắt đầu triển khai trồng cao su trên diện tích 245 ha tại tiểu khu 79-80, theo dự án Đa dạng hóa nông nghiệp. Đầu năm 2010, công trình thủy điện Hương Điền tích nước trên sông Bồ làm ngập chìm hàng loạt cao su và rừng trồng của người dân, khiến họ rơi vào cảnh khó khăn. Ông Hồ Đức Năm, một hộ dân trồng cao su, cho biết: “Gia đình tôi trồng 3,1 ha cao su, khi thủy điện tích nước, đã có 2 ha bị nhấn chìm. Trước đó, để đầu tư cho mỗi ha cao su, gia đình tôi phải vay nợ Ngân hàng NN-PTNT huyện 25 triệu đồng. Giờ cao su thì bị mất hết, tiền lãi chồng lên, không biết lấy đâu ra mà trả".

Cũng như gần 100 hộ dân khác ở xã Phong Sơn, hộ gia đình ông Trương Tuyển rơi vào hoàn cảnh khó khăn khi diện tích rừng, cao su đã đổ nhiều tiền bạc, mồ hôi công sức vào giờ trở nên trắng tay. Năm 2006, gia đình ông Tuyển bắt đầu trồng 1,7 ha cao su, khi cây cao su được 4 năm tuổi thì thủy điện Hương Điền tích nước làm ngập gần hết 99% diện tích, khiến gia đình ông rơi vào hoàn cảnh khó khăn. “Đến nay vẫn chưa thấy ai đứng ra chịu nhận trách nhiệm với dân cả. Trong khi những hộ dân như chúng tôi ngày một nghèo đi vì không đất SX, tiền lãi ngân hàng hối thúc sau lưng”, ông Tuyển bức xúc.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Bá Nam, Phó chủ tịch xã Phong Sơn, cho hay: “Tháng 1/2010 thủy điện thông báo tích nước thì đến tháng 10 mới phát hiện ra cao su bị ngập 12 ha. Cho đến tháng 10/2011, khi thủy điện tích nước đến cao trình ổn định là 58,17 m thì khi đó diện tích ngập quá lớn, tổng diện tích cao su và rừng WB3 bị ngập trên toàn xã là 88 ha của 88 hộ dân”.

Ông Nam cho biết thêm, hiện người dân đang rơi vào hoàn cảnh tiến thoái lưỡng nan bởi trong khi phải chờ đền bù diện tích cao su và rừng bị ngập lụt trong lòng hồ thì tiền lãi ngân hàng ngày một đội lên, đất SX lại không có.

Ông Nguyễn Văn Xão, Trưởng phòng Tài chính, Phó chủ tịch Hội đồng đền bù giải phóng mặt bằng huyện Phong Điền, cho hay: “Trước thực trạng nhiều diện tích cây cao su và rừng bị ngập, UBND huyện Phong Điền đã thành lập đoàn công tác thống kê thiệt hại, khoanh nợ cho người dân.”

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Đại Vui, Chủ tịch UBND huyện Phong Điền, khẳng định: “Trong quá trình triển khai xây dựng và tích nước lòng hồ, Ban quản lý Dự án thủy điện Hương Điền và các đơn vị liên quan đã không thực hiện việc kiểm tra kết quả đo đạt bản đồ lòng hồ của Trung tâm Kỹ thuật, Sở Tài nguyên - Môi trường tỉnh TT-Huế đẫn đến chồng lấn trên diện tích trồng cao su của dân. Khi bàn giao lòng hồ, các đơn vị đã cắm mốc quá ít so với tính phức tạp của bản đồ, không kiểm soát hết diện tích đất lòng hồ trước và sau khi bàn giao. Đầu năm 2006 người dân bắt đầu trồng cao su và trồng rừng theo dự án Đa dạng hoá nông nghiệp. Nhưng đến giữa năm 2008, UBND tỉnh TT-Huế mới có quyết định thu hồi đất giao cho thủy điện, vì vậy Cty CP Thủy điện Hương Điền phải đền bù cho dân”.

Ông Vui cho biết thêm, hiện UBND huyện Phong Điền đã yêu cầu Cty CP Thủy điện Hương Điền và những đơn vị liên quan có trách nhiệm đưa ra những phương án bồi thường, hỗ trợ cho người dân. Theo đó, 2 phương án mà các hộ dân đã thông qua là “đất đổi đất” hay “quy ra toàn bộ bằng tiền” để bà con yên tâm phát triển SX, tránh tình trạng nhiều hộ dân của xã Phong Sơn rơi vào cảnh nợ nần và tái nghèo.