Ngày 16/3 tại tỉnh Tiền Giang, Ban Quản lý (BQL) Dự án VnSAT tổ chức buổi hội nghị thúc đẩy tiến độ thực hiện kế hoạch năm 2022 – Hợp phần lúa gạo. Dự án được thực hiện từ năm 2015 đến tháng 6 năm 2022 tại 8 tỉnh, thành phố vùng ĐBSCL.
Trong đó, giai đoạn từ 2021 trở về sau là giai đoạn gia hạn, chủ yếu thực hiện các hoạt động đầu tư cơ sở hạ tầng, thiết bị hỗ trợ nông dân. Tại hội nghị, các BQL Dự án VnSAT địa phương đã nêu những khó khăn và giải pháp tháo gỡ để đẩy nhanh tiến độ trong thời gian tới.
Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Quốc Doanh phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị ngày 16/3. Ảnh: Minh Đảm.
Tiến độ thi công gặp nhiều khó khăn
Theo BQL Dự án VnSAT, giai đoạn 2021 - 2022, có tổng số 86 tiểu dự án đầu tư công tại các tỉnh ĐBSCL (chia làm 87 gói thầu) với tổng vốn đầu tư trên 1.094 tỷ đồng. Đến nay, số lượng gói thầu được các tỉnh trao hợp đồng đạt 100%. Hầu hết các gói thầu được trao hợp đồng vào nửa cuối tháng 10/2021.
Sau khi được trao hợp đồng, đều được các chủ đầu tư, địa phương và nhà thầu phối hợp bàn giao ngay mặt bằng tổ chức thi công. Do ảnh hưởng mùa mưa tại Nam Bộ và dịch bệnh Covid-19 nên đến cuối tháng 11/2021, các BQL Dự án VnSAT địa phương và nhà thầu mới có thể đẩy nhanh tiến độ thi công. Đến nay, cơ bản các gói thầu thi công đáp ứng tiến độ yêu cầu, đạt từ 40% đến 50% khối lượng hợp đồng. Một số tỉnh như Sóc Trăng, Tiền Giang tiến độ đạt từ 60% đến 70% khối lượng hợp đồng.
Cũng theo BQL Dự án VnSAT, một số tiểu dự án hỗ trợ tổ chức nông dân giai đoạn trước còn dang dở chưa hoàn thiện. Cụ thể như tỉnh Kiên Giang có 3 tiểu dự án cơ sở hạ tầng hỗ trợ tổ chức nông dân chưa hoàn thành và phải sử dụng vốn đối ứng để hoàn thiện. Một số tỉnh chưa hoàn thành việc lắp đặt máy sấy (phần vốn đối ứng) gồm: Tiền Giang 4 máy, Long An 3 máy, Sóc Trăng 2 máy. Nguyên nhân do tình hình dịch bệnh Covid-19 tại các tỉnh ĐBSCL diễn biến phức tạp, ảnh hưởng lớn đến tiến độ thi công các gói thầu xây lắp.
Bên cạnh đó, giá cả vật liệu tăng cao (xăng dầu, cát, đá, sắt thép….) ảnh hưởng rất lớn đến tiến độ thi công công trình. Chỉ đạo hỗ trợ của chủ đầu tư và một số BQL Dự án VnSAT địa phương chưa quyết liệt, một số nhà thầu năng lực yếu dẫn đến tiến độ thi công một số công trình còn chậm so với kế hoạch đề ra.
Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Quốc Doanh đề nghị các địa phương tập trung đẩy nhanh tiến độ các công trình hạ tầng của Dự án VnSAT, hoàn thành đúng thời hạn. Ảnh: MĐ.
Về giải pháp tháo gỡ của tỉnh Kiên Giang, ông Từ Thanh Long, Phó Giám đốc BQL Dự án VnSAT tỉnh Kiên Giang cho biết: Hiện nay, đối với 3 tiểu dự án cũ, đơn vị đã thuê các nhà thầu, bàn giao mặt bằng. Nông dân địa phương sẽ bàn giao cho nhà thầu sau thu hoạch lúa xong. Đối với các tiểu dự án mới, đến nay tiến độ đã đạt trên 55%. Có 2 tiểu dự án chậm tiến độ, mới đạt 10% và 24%, rất đáng lo. Nguyên nhân do mới giao thầu trong tháng 2/2022. Tuy nhiên, địa phương cam kết đạt tiến độ trong thời hạn cho phép đến 30/6 năm nay.
Hoàn thành các tiểu dự án còn tồn đọng trước 30/4
Theo BQL Dự án VnSAT, tỉnh Đồng Tháp cũng là một trong các tỉnh chậm tiến độ, nguy cơ không hoàn thành đúng hạn rất cao. Hiện, tổng tiến độ các tiểu dự án mới đạt 45%. Theo lãnh đạo BQL Dự án VnSAT tỉnh Đồng Tháp, địa phương có 10/12 tiểu dự án có liên quan đến nguyên liệu cát. Thời gian qua, giá cát tăng cao, các nhà thầu gặp khó khăn nên chậm tiến độ 3 tiểu dự án. Bên cạnh đó, vấn đề nhân lực thi công cũng bị ảnh hưởng do dịch Covid-19. Từ sau Tết Nguyên đán, BQL Dự án VnSAT Đồng Tháp đã tăng cường công tác đôn đốc để các nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công, hoàn thành đúng hạn.
Tỉnh Tiền Giang là một trong những địa phương có tiến độ thực hiện tốt. Ông Cao Văn Hoá, Phó Giám đốc BQL Dự án VnSAT tỉnh Tiền Giang thông tin: "Đến nay, tiến độ thi công các tiểu dự án cơ bản đạt từ 60 - 70%; có những tiểu dự án đã hoàn thành chuẩn bị nghiệm thu. Chúng tôi đặt kế hoạch hoàn thành nghiệm thu các tiểu dự án trong tháng 5 tới”.
Dự án VnSAT đã thay đổi thói quen canh tác lúa của trên 200 nghìn nông dân ĐBSCL. Ảnh: HĐ.
Hiện nay, 88/91 tiểu dự án ở giai đoạn trước đã hoàn thành và đưa vào sử dụng, được các địa phương đánh giá rất cao. Tại TP Cần Thơ, ông Trần Thái Nghiêm, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Cần Thơ cho hay: Trạm bơm điện mà Dự án đầu tư cho các tổ chức nông dân mang lại hiệu quả cao, nhất là trước tác động của giá xăng dầu tăng như thời gian vừa qua.
Cũng theo ông Nghiêm, giai đoạn này, TP Cần Thơ có 10 tiểu dự án đang được triển khai. Đến nay, tiến độ thực hiện đạt từ 62 - 65%; trong đó, có 4 tiểu dự án đạt trên 75%. “Chúng tôi đang phấn đấu đưa 4 tiểu dự án này hoàn thành sớm để chào mừng sự kiện 30/4. 6 tiểu dự án còn lại, Cần Thơ cam kết sẽ hoàn thành đúng tiến độ đã đặt ra”, ông Nghiêm nói.
Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Quốc Doanh cho biết: Dự án VnSAT được Ngân hàng Thế giới (WB) đánh giá rất cao. Dự án đã thay đổi thói quen, tập quán sản xuất lúa và cà phê của nông dân. Thứ trưởng đánh giá cao sự nỗ lực đẩy nhanh tiến độ thi công đầu tư các tiểu dự án của các địa phương ở ĐBSCL. Tuy nhiên, thời gian gia hạn Dự án còn rất ngắn. Vì vậy đề nghị các địa phương quan tâm một số vấn đề để Dự án hoàn thành được trọn vẹn.
Dự án VnSAT góp công lớn trong xây dựng nông thôn mới
Ông Lê Văn Hiến, Trưởng BQL các dự án nông nghiệp, kiêm Giám đốc Dự án VnSAT cho biết: Dự án được WB tài trợ cho hai ngành hàng là cà phê và lúa gạo. Đến nay, sau 6 năm thực hiện, các chỉ tiêu của Dự án đã cơ bản hoàn thành và vượt 20%.
Ông Lê Văn Hiến, Giám đốc BQL Dự án VnSAT cho biết: Dự án VnSAT đã góp phần rất tích cực trong xây dựng nông thôn mới ở các địa phương. Ảnh: Minh Đảm.
Về vấn đề đào tạo tái canh cà phê cũng như các quy trình "3 giảm 3 tăng", "1 phải 5 giảm" đối với hợp phần lúa gạo đều vượt và được WB đánh giá rất cao, là một trong các dự án điển hình. Sau khi Dự án kết thúc, giá trị gia tăng đối với cà phê đạt gần 20%, đối với lúa gạo là 25% so với trước dự án.
Dự án VnSAT đã tác động rất lớn đối với việc thay đổi tập quán canh tác của khoảng 200 nghìn hộ nông dân trồng lúa ở ĐBSCL và 150 nghìn hộ nông dân trồng cà phê ở Tây Nguyên. Đối với hợp phần lúa gạo ở ĐBSCL, các tiểu dự án đầu tư hạ tầng đã góp phần lớn trong xây dựng nông thôn mới. Nhờ có các hạng mục công trình giao thông, thuỷ lợi của Dự án, đã cải thiện đáng kể đời sống của nhiều nông dân.
Thứ trưởng Lê Quốc Doanh yêu cầu BQL Dự án VnSAT Trung ương phối hợp với các địa phương rà soát lại từng tiểu dự án, nhất là đối với các địa phương có các tiểu dự án trong diện có nguy cơ không hàn thành đúng tiến độ. Đối với các tiểu dự án của giai đoạn trước còn tồn đọng, Thứ trưởng Lê Quốc Doanh yêu cầu đến 30/4 phải hoàn thành dứt điểm.
Tuy thời gian gấp rút, nhưng Thứ trưởng Lê Quốc Doanh cũng lưu ý các địa phương trong kiểm tra chất lượng, mỹ quan của công trình không vì thời gian ngắn mà thiếu kiểm soát. Bên cạnh đó, các địa phương cần tiếp tục duy trì thực hiện các hoạt động mang tính chất “mềm”, không ngơi chỉ đạo nhân rộng các giải pháp kỹ thuật trong canh tác lúa như "3 giảm 3 tăng", "1 phải 5 giảm". Bởi hiện nay, giá phân bón tăng cao, các tiến bộ kỹ thuật mà Dự án VnSAT chuyển giao sẽ góp phần giảm giá thành sản xuất lúa gạo, nâng cao lợi nhuận cho người dân.
