Dự án sản xuất phân bón NPK có phải là 'con cưng' của tỉnh?

Dự án 9 năm, vẫn nằm… trên giấy

Công ty TNHH Hữu Thắng Tuyên Quang được UBND tỉnh Tuyên Quang cấp giấy chứng nhận đầu tư thực hiện Dự án “Cơ sở sản xuất phân bón NPK tại thôn Bình Man, xã Sơn Nam, huyện Sơn Dương” ngày 15/10/2013. Tuy nhiên sau 9 năm được cấp giấy chứng nhận đầu tư, dự án này không những chậm tiến độ mà còn để xảy ra nhiều sai phạm trong việc khai thác khoáng sản khiến dự luận bức xúc.

Mặc dù dự án chậm tiến độ, để xảy ra nhiều sai phạm trong quá trình thi công nhưng ngành chức năng vẫn tạo điều kiện để cho đơn vị này thay đổi giấy chứng nhận đầu tư đến 4 lần. Cụ thể, giấy chứng nhận đầu tư được thay đổi lần 2 vào ngày 5/1/2018; lần 3 vào ngày 7/5/2018 và lần 4 vào ngày 19/8/2019.

Tại giấy chứng nhận đầu tư thay đổi lần 4 ngày 19/8/2019 của dự án Cơ sở sản xuất phân bón NPK tại thôn Bình Man, xã Sơn Nam, huyện Sơn Dương có nêu: Tiến độ thực hiện dự án san gạt mặt bằng hoàn thành tháng 8/2019; xây dựng nhà xưởng và văn phòng làm việc hoàn thành vào tháng 3/2020; lắp đặt thiết bị hoàn thành tháng 4/2020; vận hành thử nghiệm tháng 5/2020.

Tại Văn bản số 315, ngày 19/3/2020 của Sở Tài Nguyên và Môi trường tỉnh Tuyên Quang liên quan đến dự án sản xuất phân bón nêu trên có nêu: Đã quá thời gian cho phép hơn 3 tháng nhưng doanh nghiệp vẫn chưa hoàn thành công tác thi công khai thác, thu hồi khoáng sản; khối lượng 32.644 tấn fenspat có thể thu hồi đã được UBND tỉnh xác nhận tại Văn bản số 27, ngày 23/5/2018 chỉ chiếm khoảng 20% tổng khối lượng khoảng 150.000 m3 đất đá đã thi công, tập kết liền kề diện tích xây dựng; nếu thu hồi fenspat phải bốc xúc và tuyển chọn lại toàn bộ khối lượng sẽ phát sinh tác động xấu đến môi trường và phát sinh thời gian thực hiện. Công ty TNHH Hữu Thắng Tuyên Quang không nộp báo cáo định kỳ hoạt động khoáng sản năm 2018, 2019 theo quy định của pháp luật trong khai thác khoáng sản.

Căn cứ Điểm g, Khoản 1, Điều 48 Luật đầu tư năm 2014 về chấm dứt hoạt động của dự án đầu tư thì sau 12 tháng mà nhà đầu tư không thực hiện hoặc không có khả năng thực hiện dự án theo tiến độ đăng ký với cơ quan đăng ký đầu tư và không thuộc trường hợp được giãn tiến độ thực hiện dự án đầu tư theo quy định tại Điều 46 của Luật Đầu tư.

Như vậy, sau 4 lần thay đổi giấy chứng nhận đầu tư dự án Cơ sở sản xuất phân bón NPK tại thôn Bình Man, xã Sơn Nam, huyện Sơn Dương vẫn còn nằm trên giấy, hoạt động tận thu khai thác khoáng sản vẫn diễn ra để lại những hệ luỵ xấu cho môi trường và xã hội.

Sao chưa thu hồi dự án sản xuất phân bón?

Tại Văn bản số 2523 ngày 9/10/2020 của UBND huyện Sơn Dương gửi Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Tuyên Quang có nêu: Theo Khoản 3, Điều 46 Luật Đầu tư năm 2014 về giãn tiến độ đầu tư theo quy định thì tổng thời gian giãn tiến độ đầu tư không quá 24 tháng. Trường hợp bất khả kháng thì thời gian khắc phục hậu quả bất khả kháng không tính vào thời gian giãn tiến độ đầu tư.

Như vậy, tính từ khi hết thời hiệu khắc phục việc bất khả kháng do phải khai thác tận thu khoáng sản trên diện tích xây dựng nhà máy thì Công ty TNHH Hữu Thắng Tuyên Quang được giãn tiến độ đầu tư tối đa không quá 24 tháng, tức là đến tháng 11/2021 phải hoàn thành xây dựng nhà xưởng để chính thức đi vào hoạt động.

Văn bản 2523 của UBND huyện Sơn Dương cũng nêu: Trường hợp quá thời điểm tháng 11/2021, nếu Công ty TNHH Hữu Thắng Tuyên Quang không hoàn thành việc xây dựng nhà xưởng và đi vào hoạt động, UBND huyện Sơn Dương đề xuất Sở Kế hoạch và Đầu tư Sở Kế hoạch và Đầu tư báo cáo UBND tỉnh Tuyên Quang thu hồi chủ trương đầu tư, giấy chứng nhận đầu tư đối với Dự án Cơ sở sản xuất phân bón NPK tại thôn Bình Man, xã Sơn Nam, huyện Sơn Dương.

Ngày 3/2/2021 UBND tỉnh Tuyên Quang có văn bản số 296 có nêu: Đồng ý về nguyên tắc cho phép Công ty TNHH Hữu Thắng Tuyên Quang thực hiện thủ tục giãn tiến độ Dự án đầu tư cơ sở sản xuất phân bón NPK tại xã Sơn Nam, huyện Sơn Dương đến tháng 11/2021.

Tại văn bản 296 của UBND tỉnh Tuyên Quang cũng yêu cầu Công ty TNHH Hữu Thắng Tuyên Quang tập trung nguồn lực thực hiện để sớm đưa dự án vào hoạt động sản xuất kinh doanh theo đúng tiến độ đã cam kết. Dự án sẽ bị chấm dứt hoạt động khi nhà đầu tư vi phạm các quy định của pháp luật, vi phạm các quy định tại Điều 48, Luật Đầu tư năm 2014 và tiến độ thực hiện dự án được gia hạn; toàn bộ chi phí liên quan đến dự án mà nhà đầu tư đã thực hiện sẽ không được hoàn trả.

Như vậy theo thời gian được phép ra hạn là tháng 11/2021 thì đến nay Dự án Cơ sở sản xuất phân bón NPK tại thôn Bình Man, xã Sơn Nam, huyện Sơn Dương đã quá hơn 4 tháng.

Trước thực trạng này của Dự án Cơ sở sản xuất phân bón NPK tại thôn Bình Man, xã Sơn Nam, huyện Sơn Dương chúng tôi đã trao đổi với ông Trần Đức Thuận, Trưởng Ban Quản lý các khu công nghiệp tỉnh Tuyên Quang và đặt ra các câu hỏi: Sau giấy chứng nhận thay đổi đầu tư lần thứ 4, thì đến nay dự án Cơ sở sản xuất phân bón NPK tại thôn Bình Man, xã Sơn Nam, huyện Sơn Dương đã có giấy chứng nhận thay đổi đầu tư lần thứ 5 chưa? Sau văn bản 296 của UBND tỉnh Tuyên Quang còn có văn bản nào yêu cầu được giãn tiến độ cho Dự án này hay không? Ông Thuận đều trả lời là không có.

Trước việc chậm tiến độ và những sai phạm kéo dài trong nhiều năm mà Dự án Cơ sở sản xuất phân bón NPK tại thôn Bình Man, xã Sơn Nam, huyện Sơn Dương của Công ty TNHH Hữu Thắng đã quá rõ ràng khiến dư luật đặt ra nghi vấn có phải dự án này là “con cưng” hay không mà tại sao tỉnh Tuyên Quang chưa thu hồi chủ trương đầu tư, giấy chứng nhận đầu tư và xử lý dứt điểm. Tuy nhiên đó chỉ là giả thiết của dư luận còn ngành chức năng của tỉnh Tuyên Quang chắc chắn sẽ làm đúng theo quy định của pháp luật?