Mỏ đá Sùng Chô 1 (nằm gần quốc lộ 4D và gần khu dân cư) bị Công ty TNHH số 10 Lai Châu khai thác nham nhở, không đúng quy định. Ảnh: H.Đ.
Dân bức xúc vì ô nhiễm
Mỏ đá của Công ty TNHH số 10 Lai Châu nằm trên địa phận xã Sùng Phài (TP Lai Châu) gần khu dân cư và quốc lộ 4D.
Theo người dân phản ánh, thực trạng khai thác đá của Công ty TNHH số 10 Lai Châu gây ô nhiễm môi trường sống của họ từ nhiều năm nay, nhưng cơ quan chức năng không vào cuộc xử lý.
Mỏ đá hoạt động liên tục không ngừng nghỉ, tiếng máy móc, xe cộ, máy nghiền đá hoạt động rầm rập từ sáng sớm tới chiều. Khoảng cách từ khu vực khai thác đá ra đến nhà dân khoảng hơn 200 mét. Do nằm gần khu dân cư nên việc khai thác đá đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống sinh hoạt của hàng chục hộ dân bản Hồi Lùng.
Ở chân núi của mỏ đá là hệ thống xay nghiền, trạm trộn bê tông nhựa nóng Asphalt đang hoạt động hết công suất. Khói, bụi trong quá trình xay nghiền đá, trộn nhựa Asphalt phát tán ra ngoài môi trường như đám mây mù, trùm lên cả một vùng làm nhà cửa, cây cối, hoa màu bị phủ trong khói, bụi đá.
Hơn nữa, việc nổ mìn phá đá còn gây rung lắc nứt tường nhà dân. Mỗi khi có xe chở vật liệu ra vào là bụi bốc lên mù mịt. Hai bên đường từ lối mỏ đá ra quốc lộ 4D, bụi đá bám đặc vào hoa màu của người dân.
Xe lớn nhỏ nối đuôi nhau vào mỏ chở đá, xe chở Asphalt, ì ạch ngược ra quốc lộ 4D rồi ngang nhiên chạy làm đất, đá rơi vãi khiến người và phương tiện tham gia giao thông nơm nớp lo sợ.
Ông Ní A Vừ - Trưởng bản Hồi Lùng (xã Sùng Phài) cho biết, người dân sinh sống gần khu vực mỏ đá, bức xúc lâu nay vì xe ra vào liên tục. Không chỉ khói bụi, tiếng ồn không thể chịu được mà còn việc nổ mìn của mỏ đá rung lắc, làm nứt tường nhà… của bà con dân bản.
Mỗi khi trạm trộn bê tông nhựa nóng Asphalt tại mỏ đá hoạt động là y rằng cột khói bốc mù mịt tỏa ra thứ mùi rất khó chịu. Khó, bụi, bay cao bám vào nương ngô, chè… làm cây trồng phát triển kém đi, năng suất bị giảm, ảnh hưởng lớn đến sản xuất và thu nhập của người dân.
Người dân cho rằng mỏ đá mổ nìn gây rung chấn, ảnh hưởng địa chất là nguyên nhân nứt tường nhà. Ảnh: H.Đ.
Khai thác ẩu, vẫn được gia hạn cấp phép?
Theo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lai Châu, ngày 10/4/2020, ông Trần Tiến Dũng – Chủ tịch UBND tỉnh này gia hạn giấy phép khai thác khoáng sản theo số 735/QĐ-UBND ngày 17/7/2015 của UBND tỉnh Lai Châu để Công ty TNHH số 10 Lai Châu được tiếp tục khai thác đá làm vật liệu xâu dựng thông thường tại mỏ đá Sùng Chô 1 (xã Sùng Phài, TP Lai Châu) và tại xã Lản Nhì Thàng (huyện Phong Thổ) đến ngày 17/3/2025.
Ngoài yêu cầu Công ty TNHH số 10 Lai Châu nộp lệ phí cấp giấy phép khai thác khoáng sản thì công ty phải có trách nhiệm: Quá trình khai thác khoáng sản phải gắn với an toàn lao động, bảo vệ cảnh quan môi trường, không ảnh hưởng đến rừng tự nhiên, thực hiện nghiêm không khai thác vật liệu xây dựng ở chân sườn đồi, núi và dọc tuyến quốc lộ theo quyết định số 2427/QĐ-TTg ngày 22/12/2011 của Thủ tướng Chính phủ.
Thế nhưng, ghi nhận tại mỏ đá Sùng Chô 1, Công ty TNHH số 10 Lai Châu khai thác rất ẩu, không cắt tầng, cắt lớp khiến nguy cơ sạt lở, đá rơi từ trên cao xuống khu khai thác là rất lớn. Trong khi, máy móc phục vụ việc khai thác vẫn hoạt động ầm ì ngay dưới chân vạt núi, bất chấp nguy cơ đổ ụp của vạt núi.
Thực tế những năm qua, hậu quả của việc khai thác ẩu, bừa bãi không tuân thủ các quy định về an toàn đều phải trả giá. Không chỉ là việc thiệt hại máy móc thiết bị của đơn vị khai thác, mà có khi phải đánh đổi tính mạng của người lao động.
Ông Ngô Xuân Hùng – Trưởng phòng Khoáng sản và tài nguyên nước, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Lai Châu thừa nhận việc Công ty TNHH số 10 Lai Châu khai thác mỏ đá không đúng quy định nhưng cho rằng đây chỉ là mỏ đá nhỏ.
Trong khi thực tế, mỏ đá Sùng Chô 1 được Công ty TNHH số 10 Lai Châu khai thác từ nhiều năm nay với số lượng lên tới hàng trăm nghìn mét khối.
Cũng theo các giấy phép khai thác khoáng sản và gia hạn cho Công ty TNHH số 10 Lai Châu khai thác đá thì trường hợp có dấu hiệu không đảm bảo an toàn, phải dừng ngay hoạt động khai thác.
Vì vậy, người dân đặt câu hỏi, việc khai thác không tuân thủ các quy định lâu nay của Công ty TNHH số 10 Lai Châu rõ như ban ngày nhưng vì sao công ty vẫn được gia hạn khai thác một cách dễ dàng?
