Chính phủ Malaysia thông báo trợ cấp 60 sen (100 sen = 1 ringgit = 5.466 VNĐ) cho 1 kg gà thịt và 5 sen cho 1 quả trứng. Ảnh minh họa: The Edge.
Những người nuôi gia cầm cho biết có nhiều vấn đề tồn tại đối với kế hoạch trợ cấp này.
Trong tháng 2, chính phủ Malaysia đã thông báo trợ cấp 60 sen (100 sen = 1 ringgit = 5.466 VNĐ) cho 1 kg gà thịt và 5 sen cho 1 quả trứng cho các nhà sản xuất sẽ được đưa ra trong thời gian Chương trình kiểm soát giá tối đa của Keluarga Malaysia (SHMKM) được kéo dài từ ngày 4/2 đến ngày 4/6.
Khoản trợ cấp kéo dài 4 tháng dự kiến sẽ tiêu tốn của chính phủ 28,5 triệu ringgit.
Những người nuôi gia cầm cho rằng về lâu dài nên để các lực lượng thị trường xác định giá trong khi các nhà kinh tế thúc giục Malaysia tìm kiếm các lựa chọn thay thế khả thi trong nước cho thức ăn chăn nuôi nhập khẩu, vốn đã tăng 30% kể từ tháng 10/2021.
Một người nuôi gia cầm kỳ cựu là Datuk Jeffrey Ng Choon Ngee cho biết cơ chế trợ cấp vẫn chưa được thông báo cho ngành, điều này càng làm tăng thêm sự nhầm lẫn.
“Cũng có một số nhầm lẫn về giá gà thịt. Theo Bộ Nông nghiệp và Công nghiệp Thực phẩm, giá thịt gà sẽ ở mức 5,90 ringgit/kg. Tuy nhiên, mức giá do Bộ Nội thương và Người tiêu dùng đưa ra là 5,60 ringgit/kg, vì vậy có một số nhầm lẫn ở đây”, ông nói với The Edge và cho biết thêm rằng việc trợ cấp là không đủ, đặc biệt là đối với các trang trại gia cầm quy mô nhỏ hơn.
“Mặc dù những khoản trợ cấp này sẽ giúp ích ở một mức độ nào đó, nhưng chúng không đủ, bởi vì nhiều người chăn nuôi gia cầm, đặc biệt là những hộ chăn nuôi nhỏ hơn, đã phải bỏ ra nguồn vốn lưu động khá lớn để tồn tại trong thời gian ngừng hoạt động do đại dịch, vì nhu cầu thấp và không có các khoản vay ưu đãi. Việc giá cả hàng hóa tăng cùng với việc áp đặt kiểm soát giá đã đặt ra câu hỏi về sự sống còn đối với các trang trại chăn nuôi gia cầm quy mô vừa và nhỏ.
“Không phải là các trang trại này hoạt động kinh doanh không tốt. [Giá] hàng hóa tăng là một vấn đề toàn cầu ảnh hưởng đến người chăn nuôi gia cầm trên toàn thế giới, và dầu cọ thô, cũng là một thành phần của thức ăn chăn nuôi, hiện đang ở mức cao kỷ lục".
Kể từ tháng 10/2020, giá thức ăn chăn nuôi đã tăng mạnh do giá ngô và bã đậu tương tăng trên toàn cầu, chiếm khoảng 75% chi phí. Điều này cũng dẫn đến sự thiếu hụt nguồn cung gà vì nó đã trở nên không khả thi về mặt kinh tế đối với những người nuôi gia cầm - đặc biệt là những hộ quy mô vừa và nhỏ - tiếp tục sản xuất. Điều này sau đó càng trở nên trầm trọng hơn do việc áp đặt SHMKM đã hạn chế họ tăng giá.
Giám đốc tài chính Chew Eng Loke của Tập đoàn Leong Hup International Bhd có quan điểm rằng các khoản trợ cấp, một khi được thực hiện, sẽ rất khó gỡ bỏ.
“Sẽ tốt hơn cho Malaysia nếu để các lực lượng thị trường xác định giá cả vì người tiêu dùng sẽ chuyển sang các lựa chọn thay thế nếu giá cao một cách bất hợp lý.
Cấp giấy phép nhập khẩu
Chính phủ cũng đã ban hành thêm giấy phép nhập khẩu thịt gà nguyên con đông lạnh, nhằm giải quyết tình trạng thiếu hụt nguồn cung thịt gà đồng thời ổn định giá cả trên thị trường.
Có thông tin cho rằng 32 công ty trước đó đã được cấp phép nhập khẩu thịt gà đông lạnh, nhưng danh tính của các công ty này không được Bộ Nông nghiệp và Công nghiệp Thực phẩm tiết lộ. Tuy nhiên, cũng có thông tin cho rằng bốn đại siêu thị (Lotus, Lulu, Mydin và NSK) hiện được phép nhập khẩu gà nguyên con đông lạnh.
Khi được liên hệ, ông Datuk Wira Ameer Ali Mydin, Giám đốc điều hành Mydin Holdings Bhd, xác nhận rằng Mydin là một trong những đại siêu thị được cấp giấy phép nhập khẩu gà nguyên con.
“Tuy nhiên, để ổn định nguồn cung gà, tôi tin rằng phải mất hai tháng nữa”, ông nói.
Một người nuôi gia cầm yêu cầu giấu tên cho rằng việc ban hành giấy phép nhập khẩu sẽ không làm giảm bớt tình trạng thiếu hụt hiện nay.
“Việc tăng chi phí thức ăn chăn nuôi là một hiện tượng trên toàn thế giới, do đó, nhập khẩu sẽ không hề rẻ. Cấp giấy phép nhập khẩu là một giải pháp ngắn hạn cho vấn đề này nhưng nó phản tác dụng, vì nó không tạo động lực cho các nhà sản xuất địa phương và không khuyến khích sản xuất địa phương”, ông nói.
Nhập khẩu bổ sung dự kiến sẽ bổ sung thêm vào danh mục nhập khẩu thực phẩm đang gia tăng của nước này, theo dữ liệu từ Cục Thống kê Malaysia, đã tăng 10% lên 51,4 tỷ ringgit vào năm 2021, từ 46,76 tỷ ringgit vào năm 2016.
Năm 2020, danh mục nhập khẩu thực phẩm ở mức cao kỷ lục 55,5 tỷ ringgit. Tỷ lệ tự cung tự cấp (SSR), hay quy mô sản xuất thịt gia cầm tiêu thụ trong nước vào thời điểm đó, là 98,2%, và tỷ lệ phụ thuộc vào nhập khẩu (IDR) là 4,2%, trong khi SSR đối với trứng là 113,5%. và IDR của trứng là 0,004%.
Sản lượng thịt gia cầm giảm 3% xuống 1,6 triệu tấn năm 2020 so với 1,65 triệu tấn năm 2019, trong khi sản lượng trứng tăng 22% lên 825.876 tấn năm 2020 so với 675.959 tấn năm 2019. Tiêu thụ thịt gia cầm bình quân đầu người năm 2020 là 47,4 Kilôgam; năm 2019 là 49,2kg.
Các giải pháp dài hạn
Giám đốc điều hành Lee Heng Guie của Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế - Xã hội Trung Quốc liên kết với Phòng Thương mại và Công nghiệp Trung Quốc cho rằng cần phải “suy nghĩ lại về ngành nông nghiệp thực phẩm” để giải quyết vấn đề này.
“Ngành chăn nuôi gia cầm vào năm 2020 có tỷ lệ SSR trên 100% [bao gồm cả thịt gà và trứng], vì vậy chúng ta phải xem đây là ngành chiến lược đối với an ninh lương thực quốc gia của chúng ta và phải có một chính sách tổng thể để thực hiện điều này. Ví dụ, ở Thái Lan, các ngành công nghiệp liên quan đến thực phẩm được chính phủ bảo vệ vì chúng mang tính chiến lược - không chỉ để tiêu dùng trong nước mà còn đóng góp vào thu nhập ngoại hối”, ông nói với The Edge.
Phó Giám đốc nghiên cứu của Viện nghiên cứu Khazanah, Tiến sĩ Sarena Che Omar chỉ ra rằng mặc dù Malaysia có hơn 100% khả năng tự cung tự cấp trong sản xuất gà và trứng, nhưng nước này không tự cung tự cấp thức ăn chăn nuôi.
“Những gì chúng ta có thể làm là tự hỏi Malaysia có thể sản xuất nguồn thức ăn chăn nuôi thay thế nào và có lợi thế cạnh tranh. Và có một câu trả lời – khô dầu cọ, một sản phẩm phụ của cọ dầu, và nuôi côn trùng (chẳng hạn như đen ruồi lính) là một tiềm năng to lớn cho Malaysia”, Tiến sĩ Sarena Che Omar nói.
