Màu xanh dương trong chụp ảnh

* Tại sao khi chụp ảnh, người ta lại dùng tấm vải màu xanh dương mà không phải là màu khác?

truongdeptrai37@ovi.com

Thường chỉ có khi lên truyền hình thì nếu dùng áo hay cra-vat màu xanh dương thì hay bị thủng. Có những tấm màn màu xanh dương được dùng cho các MC chỉ hướng gió, hướng mưa nhưng sau đó lồng vào khung cảnh khác. Khi chụp ảnh có thể dùng phông màu xanh dương thì sau khi rửa ảnh sẽ thấy phông màu trắng. Hiện tượng này trong vật lý gọi là chroma key hay chroma keying.

Đó là hiện tượng màu xanh dương bị mất đi để thay bằng một hình ảnh khác lắp vào sau đó. Kỹ thuật này còn được gọi là color keying, thường được sử dụng cho chương trình phát sóng dự báo thời tiết, trong đó MC sẽ xuất hiện trên màn hình trước một bản đồ lớn, nhưng trong phòng thu nó thực sự là một nền lớn màu xanh. Kỹ thuật này cũng được sử dụng trong ngành công nghiệp giải trí, trong rạp chiếu phim mang tính biểu tượng. Cũng có khi người ta thay phông màu xanh dương bằng màu xanh lục.

* Tôi muốn hỏi trong 12 con giáp có năm  Mão là năm Thỏ, tất cả các quốc gia âm lịch đều là năm thỏ theo Trung Quốc cả, nhưng tại sao Việt Nam lại là năm mèo ?

Chen Shao, người Trung Quốc, hiện sinh sống tại Hà Nội, i_love_china888@yahoo.com

Theo nguyên tắc thì các con vật kế tiếp nhau phải theo ngón chẵn rồi đến ngón lẻ. Con thỏ thời mới hợp vối nguyên tắc này hơn con mèo. Chữ Mão là chữ thư tư trong 12 chi, không phải là chữ Miêu có nghĩa là Mèo. Có lẽ các cụ ngày xưa nhầm nên về sau chỉ có mỗi người Việt Nam gọi năm Mão là năm con mèo, tuổi Mão là tuổi Mèo.

Ở Nhật Bản và Trung Quốc, mèo không thuộc mười hai con giáp. Bởi theo truyền thuyết, khi các con vật chạy thi, con chuột đã lừa con mèo rằng ngày chạy thi là ngày hôm sau, nên mèo yên tâm nằm ngủ. Con chuột trèo lên lưng trâu, và trâu cứ lầm lũi chạy, gần đến đích thì con chuột nhảy xuống và chiến thắng. Vì vậy từ đó mèo căm thù và hay đuổi bắt chuột. Ở châu Âu, người ta tính tuổi theo Mười hai cung hoàng đạo.

Khi được du nhập vào Trung Quốc, qua nhiều lần biến cải, những con giáp này vừa biến dạng cả chữ viết và hình tượng, cùng với ảnh hưởng của văn hóa Trung Hoa làm cho mất dần đi nguồn gốc ban đầu của nó. Một giả thuyết khác, dựa vào nghiên cứu ngữ âm học lịch sử, nhà ngôn ngữ Nguyễn Cung Thông gần đây đã chứng minh khá thuyết phục rằng tên 12 con giáp thuộc "tác quyền" của người Việt cổ. Ví dụ năm Ngọ là năm Ngựa, khác xa với từ Mã của người Trung Hoa. Đặc biệt là năm Mão/Mèo có khả năng là gốc Việt cổ bị thay bằng con Thỏ cho phù hợp với quan niệm (du mục) của người phương Bắc.

Tương tự năm Mùi, con dê có thể bị thay bằng cừu. Truy tìm gốc gác nhiều tên gọi cũng thấy được xuất xứ ban đầu của nó trong tiếng Việt cổ, như Tí gắn với Chuột, Dần gắn với Hổ, Mùi gắn với Dê, Hợi gắn với Lợn, Thìn gắn với Rồng.

* Tại sao đuôi của thạch sùng, thằn lằn và 1 số loài bó sát khác, khi bị đứt ra thì nó lại chuyển động và ngọ nguậy được?

Nguyễn Đăng Quân, Tây Thành, Yên Thành, Nghệ An

Đó là do sự co thắt của dây thần kinh khiến chiếc đuôi ngọ nguậy như thế nó vẫn đang sống. Hệ thần kinh của thằn lằn là loại phân tán, không tập trung vào một chỗ. Mặc dù đuôi bị đứt, nhưng cơ quan đều khiễn chuyển động ở đuôi vẫn hoạt động. Vật thể không đầu kỳ dị này sẽ khiến kẻ thù giật mình và giúp con thằn lằn cụt đuôi có cơ hội quý giá để chạy trốn. Sau khi đã yên ổn, để đề phòng cho những tình huống nguy cấp tiếp theo, một chiếc đuôi mới sẽ được mọc ra từ sụn. Còn chiếc đuôi nguyên gốc thì bắt nguồn từ xương sống. Công cuộc tái tạo mất nhiều sức lực và khi thằn lằn già đi thì chiếc đuôi của chúng cũng kém sắc hơn.