Những đàn sếu bay qua. Sương mù và khói tỏa
Matxcova lại đã thu rồi
(Mùa lá rụng- Olga Bergol)
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp vùng Khabarovsk trả lời phỏng vấn các nhà báo
Ý nghĩ ấy đeo đuổi tôi trên đường về phía sông Amur - ranh giới Nga - Trung. 30km nữa là đến biên giới. Người Trung Quốc đang tận dụng chính sách khuyến khích doanh nghiệp nước ngoài của Nga để đầu tư vào nông nghiệp vùng này nhưng họ vẫn theo bài bản cũ.
Đó là khoanh vùng rộng lớn, bắt tay với người Nga, khai thác tài nguyên đất, nói trắng ra là bóc lột màu mỡ của đất chứ không đầu tư công nghệ. Người Nhật thì khác, họ đang đầu tư trang trại trồng rau quy mô lớn, hiện đại ở vùng Viễn Đông.
Còn người Nga? Đất đai rộng lớn và màu mỡ; nguồn năng lượng lớn nhất thế giới mà phải nhập từ cây rau đến củ hành, quả dưa...
Mải nghĩ nên xe vừa thoát ra khỏi rừng cây rậm rạp thì bất chợt một vùng ánh sáng chói lòa xuất hiện trước mặt, như thể toàn bộ ánh nắng mặt trời chiều sót lại của vùng Khabarovsk hội tụ trong một khu nhà kính khổng lồ.
"Trang trại Những mùa hè của Victor Bakov đấy. Nó hiện đại nhất vùng này" - Alex nói với vẻ ngưỡng mộ.
Đến gần quầng sáng khổng lồ ấy mới thấy nó được tạo ra bởi hàng ngàn bóng điện ánh sáng vàng, giúp cho rau nhà kính quang hợp.
Đón chúng tôi là chàng trai trẻ, dáng phong lưu. Anh tự giới thiệu tên là Virtor Bakov, 29 tuổi. Tên trang trại Những mùa hè do mẹ anh đặt để khẳng định anh có thể cung cấp rau 4 mùa, ngay cả khi nhiệt độ ngoài trời - 20 độ.
Đây là trang trại rất hiện đại với khung nhà sắt đạt chuẩn quốc tế, phủ nilon cao cấp rộng 3.000m2. Thiết bị cũng như máy móc nhập từ Italia, Phần Lan và do chuyên gia Phần Lan lắp đặt, vận hành.
Ở đây, tất cả các công đoạn đều thực hiện bởi máy móc, điều khiển tự động. Chỉ cần đưa khay trồng rau vào, giá thể và hạt giống sẽ được tự động đưa vào khay. Sau đó sẽ theo băng chuyền vào phòng kín ở nhiệt độ 25 độ C trong 2 ngày.
Đến khi lấy ra, chúng đã mọc mầm rất đều và đẹp. Tiếp đó sẽ được chuyển lên giá đỡ có hệ thống cung cấp dinh dưỡng chạy tuần hoàn dưới gầm khay, bảo đảm rễ cây bao giờ cũng được hút dinh dưỡng tối ưu.
Các hệ thống tưới phun mưa; hệ thống sưởi bằng khí ga; hệ thống điều tiết nhiệt độ và ánh sáng rất hoàn chỉnh. Mức đầu tư 1 triệu đô la Mỹ. Đây là khoản đầu tư lớn, song hiện đang là mô hình trồng rau hiện đại nhất, tiết kiệm thời gian và công sức lao động.
Chị Faleva cùng cùng các đồng nghiệp thu hoạch rau tại trang trại Những mùa hè
Theo lời Victor, bố mẹ anh cũng có những trang trại trồng rau. Họ khuyến khích con trai làm nông nghiệp giống mình. Điều gì đã khiến một chàng trai 30 tuổi rời bỏ thành phố về vùng xa xôi hẻo lánh này trồng rau? Anh giãi bày:
- Tôi yêu thích công việc ở vườn rau từ nhỏ và mong muốn cung cấp các sản phẩm sạch cho những công dân đáng yêu của Khabarovsk. 3 năm trước tôi quyết định tự tạo sự nghiệp riêng bằng cách xây dựng trang trại của mình. Tôi chọn địa điểm này vì ở đây có đường ống dẫn khí đốt để sưởi ấm cho rau mùa đông. Các bạn thấy công nghệ ở đây hiện đại nhưng hiệu quả chưa tốt bằng cách làm của bố mẹ tôi. Tuy nhiên chỉ 2 năm nữa, chắc chắn trang trại của tôi sẽ vận hành tốt hơn.
Cứ 30 ngày trang trại thu hoạch một lứa rau ăn lá, rau gia vị như xà lách, hành, húng,... Rau chủ yếu cung cấp cho các siêu thị với giá cao hơn giá bình quân thị trường 10%. Chỉ có 7 công nhân làm việc trong trang trại.
Chị Faleva từng là một cán bộ trong quân đội, về nghỉ hưu sớm do sức khỏe, nay làm cán bộ thu hoạch, đóng gói rau. Chị yêu công việc hiện nay của mình. Mỗi tháng chị thu nhập 500 USD. Số tiền này đủ trang trải cuộc sống của hai mẹ con.
Anh Thái Khắc Việt đi cùng tôi tỏ ra tâm đắc mô hình này. Anh cũng đang tham khảo để có thể đầu tư. Mùa đông ở đây rau cực hiếm và đắt hơn thịt, 130 rup/kg thịt lợn trong khi 40 rup một cây xà lách, nghĩa là gần 15.000 VNĐ một cây rau!
Victor xác nhận chỉ 7 năm đầu tư là anh hòa vốn. Nghĩa là trang trại này mỗi năm thu không dưới 150.000USD, 1m2 cho 50USD/năm quả là con số ấn tượng.
Victor cho biết trước đây bố mẹ anh đầu tư, phải tự bỏ vốn và hầu như không nhận được bất cứ sự trợ giúp nào từ phía chính phủ. Tuy nhiên hiện nay, như trang trại của anh, được hỗ trợ khá nhiều. Anh có thể vay vốn lãi suất thấp mua máy móc thiết bị, được miễn tiền thuê đất và được trợ giá khí đốt để trồng rau sạch…
Trong buổi làm việc với ông Kupryakov Alexander Petrovich, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp vùng Khabarovsk, về ảnh hưởng của việc cấm vận của phương Tây đến nông nghiệp, ông cho rằng, cấm vận đã loại bớt đi một nhà cạnh tranh quan trọng trên thị trường Nga, nhưng các vấn đề tồn tại trong nông nghiệp vẫn còn đó.
Nếu nước Nga muốn thay thế việc nhập khẩu nông sản trong mười năm, thì còn rất nhiều việc phải làm. Con đường để phát triển của vùng Viễn Đông nói chung và nước Nga nói riêng là hướng phát triển theo hình thức nông nghiệp công nghệ cao. Đây là hướng thứ nhất.
Còn hướng thứ 2 là phát triển, xây dựng thương hiệu theo các hãng lớn trong lĩnh vực nông nghiệp. Vùng Khabarovsk mới sử dụng khoảng 660 nghìn ha đất nông nghiệp, còn rất nhiều tiềm năng để phát triển. Điều đáng mừng là, hiện có khoảng 20% giới trẻ tập trung vào nông nghiệp.
"Chúng tôi cũng chú trọng ưu đãi các trang trại phát triển để giảm nhập khẩu, đồng thời phát triển để có những thương hiệu riêng. Lệnh cấm nhập khẩu thực phẩm đã thúc đẩy sự phát triển của nông nghiệp trong nước và công nghiệp thực phẩm. Về lâu dài nước Nga có thể tự đảm bảo nguồn cung thực phẩm cho mình", vị Bộ trưởng nói.
Thật ra, Nga đã tạo điều kiện thuận lợi nhất cho các nhà đầu tư nước ngoài tại vùng Viễn Đông. Các nhà đầu tư được miễn thuế xuất nhập khẩu. Trong 5 năm đầu tiên họ không phải nộp thuế thu nhập doanh nghiệp.
Sau khi ban hành Luật Liên bang về thành lập các vùng lãnh thổ phát triển vượt trội về mặt kinh tế- xã hội, các nhà đầu tư không cần phải có giấy phép đăng ký để tuyển dụng người lao động nước ngoài.
Hủy bỏ việc phân bổ hạn ngạch sử dụng lao động nước ngoài, tức là không hạn chế số lượng lao động nhập cư tại các doanh nghiệp. Những nhà đầu tư và nhân viên, công nhân cũng không cần thông thạo tiếng và kiến thức về nước Nga…
Cho dù chính sách ưu đãi nhưng những gì tôi thấy ở hai trang trại mà như Alex nói - thuộc vào hạng khá nhất vùng này thì tôi biết rằng nước Nga còn quá nhiều việc phải làm để vực dậy một nền nông nghiệp bao năm dựa vào tài nguyên thiên nhiên và lệ thuộc vào nước ngoài. Tôi mang trăn trở ấy về Vladivostok chia sẻ với người bạn.
