Nhức nhối nạn khai thác vàng trái phép

Bãi vàng 38 (thuộc địa phận xã Phước Hòa, huyện Phước Sơn, Quảng Nam) trước đây được UBND tỉnh Quảng Nam cấp giấy phép khai thác tại quyết định số 2332 ngày 9/8/2006 cho Cty Nguyên Thành Đạt (trụ sở ở thị trấn Khâm Đức, huyện Phước Sơn). Thời hạn khai thác của quyết định đến ngày 1/9/2016 là kết thúc.

Ngày 14/8/2017, UBND tỉnh Quảng Nam tiếp tục cấp giấy phép thăm dò cho Cty này theo quyết định số 2906 trên diện tích 9,26ha. Thời hạn thăm dò đến tháng 8/2019. Tuy nhiên sau đó Cty Nguyên Thành Đạt không thực hiện báo cáo kết quả thăm dò, đánh giá trữ lượng nên huyện Phước Sơn đã yêu cầu cơ quan chức năng kiểm tra, xử lý, chấm dứt hoạt động.

Thế nhưng, sau khi Cty này rời đi thì khu vực này lại trở thành điểm nóng của tình trạng khai thác vàng trái phép. Nhiều đối tượng trong và ngoài tỉnh Quảng Nam đổ xô vào đây tổ chức thành nhiều nhóm để khai thác vàng, chủ yếu hoạt động dưới hình thức thủ công gây ảnh hưởng lớn đến môi trường, thất thoát nguồn khoáng sản cũng như kéo theo nhiều tệ nạn khác.

Mặc dù Công an huyện Phước Sơn và các ngành chức năng liên quan thường xuyên truy quét, nhưng vẫn không thể giải quyết dứt điểm vấn nạn này. Đại úy Trần Thanh Tuấn, Trưởng Công an xã Phước Hòa cho biết, các đối tượng làm vàng trái phép tại bãi 38 đều không có việc làm ổn định, đến dựng lán trại làm vàng sống qua ngày.

Khi lực lượng chức năng đến truy quét thì các đối tượng bỏ trốn vào rừng. Khi đoàn công tác rút về, các đối tượng trên lại trở lại tiếp tục làm khiến công tác truy quét gặp nhiều khó khăn, không thể giải quyết dứt điểm. Hàng tháng, Công an xã Phước Hòa phối hợp với lực lượng địa phương tổ chức từ 2 đến 3 đợt truy quét nhưng vẫn chưa giải quyết triệt để hoạt động khai thác vàng trái phép tại đây.

Gần đây nhất là vào đầu tháng 3 vừa qua, lực lượng Công an xã Phước Hòa và dân quân địa phương đã tổ chức đoàn truy quét tại bãi vàng 38, ở vị trí khoảnh 3, tiểu khu 641, đoàn công tác đã phát hiện, tiến hành tiêu hủy 11 lán trại, 2 máy nổ, 1 máy phát điện, 1 cối xay, 200m dây ống nước, 60 lít dầu diesel và các vật dụng cá nhân của các đối tượng khai thác vàng trái phép.

Thượng tá Nguyễn Quốc Tuấn, Trưởng Công an huyện Phước Sơn cho biết, muốn di chuyển vào bãi vàng 38 phải mất hơn 2 giờ đi qua đường núi địa hình phức tạp, nhưng khi phát hiện lực lượng chức năng vào kiểm tra, truy quét thì các đối tượng lợi dụng địa hình rừng núi để bỏ trốn. Các lực lượng tiếp hành phá hủy máy móc, dụng cụ, lán trại của các đối tượng làm vàng trái phép. Tuy nhiên, khi lực lượng chức năng rời đi thì các đối tượng lại lén lút đưa phương tiện, máy móc tiếp tục khai thác vàng trái phép dẫn đến tình trạng khai thác vàng trái phép tại đây vẫn còn diễn ra dai dẳng.

Bên cạnh tình trạng khai thác vàng trái phép thì khu vực bãi vàng 38 này cũng nhức nhối với các tệ nạn khác như: mua bán trái phép chất ma túy, đánh bạc, tàng trữ, sử dụng thuốc nổ trái phép. Vào giữa năm 2021, Công an huyện Phước Sơn cũng đã liên tiếp phát hiện, bắt quả tang 20 đối tượng tham gia đánh bạc và ra quyết định xử phạt hành chính, khởi tố vị án hình sự, khởi tố bị can với những đối tượng liên quan.

Trao đổi với PV về vấn đề này, ông Lê Quang Trung, Chủ tịch UBND huyện Phước Sơn cho biết, để giải quyết thực trạng đang diễn ra ở bãi vàng 38 thì cần phải đóng cửa mỏ vàng. Vấn đề này huyện Phước Sơn đã làm đề án trình lên UBND tỉnh nhưng lại đang vướng về mặt kinh phí.

“Kinh phí để đóng cửa mỏ vàng 38 khoảng gần 600 triệu đồng. Trong khi đó trước đây doanh nghiệp khai thác đã đóng phí phục hồi môi trường là 190 triệu đồng nên chỉ cần thêm gần 400 triệu đồng nữa là đủ. Mặt khác, theo quy định của luật khoáng sản, việc đóng cửa mỏ do HĐND tỉnh quyết định.

Trong khi huyện đề nghị tỉnh thẩm định, phê duyệt phương án thì tỉnh lại đề nghị phải làm rõ kinh phí. Nếu tỉnh có văn bản yêu cầu huyện bỏ kinh phí ra để đóng cửa mỏ thì huyện sẽ làm ngay. Tuy nhiên, bây giờ tỉnh đang phân vân cho ý kiến như thế nào. Hoặc trình HĐND tỉnh bố trí mấy trăm triệu để huyện Phước Sơn đóng cửa mỏ hoặc có văn bản giao cho huyện Phước Sơn thực hiện việc bố trí kinh phí. Các cơ quan chuyên môn cứ trao đổi qua lại nhưng đến giờ vẫn chưa thống nhất”, ông Trung nói.