Sống bên miệng vực

Đó là hoàn cảnh của người dân bản Phiêng Sa, xã Đồng Bảng, huyện Mai Châu, tỉnh Hoà Bình. Cứ sau mỗi trận mưa, vết nứt lại rộng ra và ăn dần vào nền nhà của các hộ dân. 

Căn nhà sàn của vợ chồng chị Hà Thị Liên thuộc diện báo động đỏ. Hôm chúng tôi đến, chị Liên đang nấu cơm trưa. Căn nhà tuềnh toàng chẳng có gì đáng giá. Giữa sàn bếp và sàn nhà chênh nhau hàng mét. Tôi định bước xuống gian bếp, chị Liên ngăn lại: "Ấy, đừng xuống, ở dưới này nguy hiểm lắm. Đông người xuống dễ sập bếp đấy". Rồi, chị Liên giải thích: "Trước đây sàn bếp và sàn nhà bằng nhau. Nó bị chênh thế này là do nền nhà bị lún".

Tất cả những chân cột của nhà chị Liên đều phải kê kích thêm. Có những cột phải đôn thêm mấy hòn đá. Đặc biệt là những cột ở gian bếp chênh vênh sắp đổ. Phía dưới chân cột là vết nứt dài to bằng cột nhà đang liếm dần vào chân cột. "Trời mưa thì cả nhà phải sang hàng xóm ở nhờ. Mưa xong vết nứt rộng thêm. Vườn rau, chuồng gà đã mất, giờ đến ngôi nhà, tôi cũng đang lo không giữ được”, chị Liên buồn rầu.

Vườn rau nhà chị Liên đã bị trôi xuống vực

Thấy chúng tôi đứng chụp ảnh, ông Hà Văn Sơn - hàng xóm của chị Liên, cũng từ trên nhà đi xuống để bày tỏ nỗi lo. Theo hướng chỉ tay của ông Sơn, vết nứt to và dài hàng trăm mét chạy qua nhà của hàng chục hộ dân. Gà vịt rơi xuống là mất hút. Các hộ dân tạm thời dùng đất đá lấp nó lại.

Cách đây 2 năm, ông Sơn mới chuyển đến đây, tổng diện tích nhà ông là 300m2, giờ chỉ còn lại hơn 100m2. Miệng vực như một con quái thú khổng lồ gặm dần vào chân nhà ông. Điều ông lo lắng hơn cả là nhà nghèo, giờ 7 thành viên trong gia đình cũng chưa biết chuyển đi đâu.

Với tốc độ lún nứt như thời gian gần đây chẳng mấy chốc nhà của các hộ dân bản Phiêng Sa bị núi lở kéo cả xuống vực. So với những bản người Thái khác ở Mai Châu, bản Phiêng Sa có số phận long đong. Trước đây bản ở cạnh QL 6, cuộc sống của họ khi đó thật yên bình. Năm 2007, cơn bão số 5 tràn qua đây, những đỉnh núi đổ ập xuống bản. 35 hộ dân phải di chuyển lên điểm tái định cư mới. 

Bản Phiêng Sa đang ở bên miệng vực

Sau mấy năm cuộc sống của bà con đã dần ổn định. Tuy nhiên giờ đây khu ở mới này đang sạt lở với tốc độ nhanh chóng. “Mùa khô còn đỡ, chứ mùa mưa sắp tới bà con cũng chưa biết xoay xở ra sao nữa. Thôi thì cố được ngày nào tốt ngày đó”, ông Hà Văn Tiến, Trưởng bản Phiêng Sa cho biết.

Theo ông Tiến, hiện có 35 hộ gia đình với gần trăm nhân khẩu đứng trước nguy cơ mất nhà cửa. Họ cũng chưa biết chuyển đi đâu về đâu. 

Gần đây có nhiều đoàn công tác của tỉnh Hoà Bình đến Phiêng Sa để khảo sát và kiểm tra nhưng họ đến rồi đi chứ chưa có hồi âm gì. Ông Vì Văn Lương, Chủ tịch UBND xã Đồng Bảng lo lắng: “Vết nứt đã báo trước. Mùa mưa lũ đang đến gần. Nếu sạt lở hậu quả sẽ không lường. Đồng Bảng là xã không có mặt bằng, phần lớn người dân bám núi đồi làm nhà sinh sống. Mấy năm nay chẳng thể an cư lạc nghiệp. Nguy cơ sạt lở ở khu tái định cư Phiêng Sa cũng đã được UBND xã báo cáo lên các cơ quan chức năng. Mong muốn được cấp trên sớm triển khai giải pháp bảo đảm an toàn tổn định cuộc sống lâu dài cho người dân”.