Cô Dạ Hương kính mến!
Mẹ cháu có ba anh chị em. Mẹ là chị cả, nữa là em trai và em gái út. Ông bà ngoại mất đã lâu, việc bàn thờ đã có vợ chồng người cậu của cháu chu tất. Nhưng canh cánh ở trong mẹ là dì út cô ạ.Thời ấy bao cấp, ông bà ngoại là nông dân hợp tác xã, ngoài học hành, mẹ còn phải chăm lo cho hai em nhỏ.
Mẹ ốm yếu do thiếu dưỡng chất và làm lụng sớm nên thấp bé nhẹ cân. Học xong cấp 2, mẹ không đi đại học, làm công nhân để sớm có tiền giúp đỡ ba mẹ.Ở đây mẹ gặp bố cháu, một quân nhân giải ngũ về nông trường chỗ mẹ làm cán bộ quản lý. Rồi ba anh em cháu ra đời, bố mẹ quyết thay đổi tương lai, rời xa cày cuốc, thế nên bọn chúng cháu đều được học hành đến nơi đến chốn. Cậu của cháu đi bộ đội, vào tận chiến trường Tây Nam, sau 1989 mới về nước và xin chuyển ra Tỉnh đội tỉnh nhà. Từ đó cậu lấy vợ, chăm sóc bố mẹ, mọi việc của họ hàng cậu chu tất hết. Cậu có hai con đều là trai, cả hai em đều ngoan và giỏi cả. Vấn đề là giỏi mà ngoan thì mới hiếm, cô nhỉ?
Dì út nhờ sự hy sinh và đóng góp xã hội của chị cả và anh trai nên yên ổn, thong dong học hành. Ra tận thủ đô học và học lên cao học rồi dạy đại học. Dì là niềm tự hào khi đó của ông bà ngoại cháu. Chỉ có mẹ và cậu không hy vọng dì sẽ hạnh phúc như chị và anh trai, là vì tính dì út khác người. Dì lấy chồng như rút thăm, không yêu mà vẫn lấy, cái ông cùng dạy đại học rất giỏi mánh mun dạy thêm, đua chen tổ chức cho thầy cô các tỉnh xa về làm cao học. Ông ta đã có một đời vợ, đã ly hôn, rất bẻm mép, rất mã. Mẹ nói ngay từ đầu, hai đứa này sẽ không bền. Dì sinh được con trai, trong khi con riêng của ông ấy là con gái. Nhưng họ sống như phường chèo, bạn bè của dì định nghĩa thế đó, nghĩa là sáng vui chiều giận tối đã ngủ chung, ngày nào cũng hục hặc.
Hồi ấy bà ngoại còn sống, bà hết tự hào, bà bắt đầu buồn lo. Rốt cũng họ chia tay, khi bà của cháu mất, trước thì dì cầm cự để cố cho bà vui thôi.Vấn đề của dì là dì bao con trai và sống với nó hơi kỳ cục, kiểu sở hữu, kiểu điều khiển, kiểu gì không biết nữa. Nay thằng ấy đã 35 tuổi mà chỉ nằm dài, học giỏi, học đại học xong mà không chịu đi làm, không làm gì để kiếm tiền, chỉ làm xe ôm cho mẹ. Lỗi tại dì, lỗi do dì, con trai ngủ chung với mẹ tận 18 tuổi. Nó vào đại học như là học cho mẹ, lơ phơ. Đến giờ thì không yêu ai, không gì cả.
Cháu thân mến!
Vấn đề của dì út của cháu như thể mẹ đơn thân. Có một quan niệm sai lầm ở chính định nghĩa: Mẹ đơn thân này. Theo cô, đơn thân là mẹ muốn có đứa con ấy một mình, cha bị ẩn, cha không cần trong khai sinh. Phụ nữ góa, phụ nữ ly hôn không thể xem là đơn thân.Vì sao? Vì đứa bé biết có cha, biết rõ, và có thể có đi lại với cha, người cha có cấp dưỡng. Việc ấy khác mẹ đơn thân chỗ nào? Khác, rất khác, ở tâm lý đứa trẻ và chính người mẹ. Cô thấy luôn luôn một tình trạng: mẹ phụng phịu, mẹ kể tội bố, mẹ muốn chia cắt con và bố để giành phần thắng cho mình trong cuộc chiến âm thầm khi chỉ còn một mình. Cuộc chiến ấy dai dẳng ở phụ nữ ly hôn (khác với góa) và sự phức tạp hơn nhiều do với mẹ đơn thân, con không biết bố.
Dì của cháu ly hôn, nghĩa là đứa bé có bố, biết bố rõ. Nhưng dì của cháu hành xử với con không giống mẹ đơn thân. Đơn thân khiến người nữ cang cường, sắc nét và biết mình phải chịu trách nhiệm duy nhất về “sản phẩm con” này. Dì của cháu không cang cường, nhưng muốn sở hữu con, con đây là con trai. Sẽ là chỗ dựa tuổi già, ôm bàn thờ mà dì sẽ duy nhất trên đó, sẽ và sẽ… Nhưng hậu quả của sở hữu nào cũng là sai lầm do chính chủ sở hữu gây ra, vì không ai sở hữu ai kể cả con mình. Con chó con mèo mà chiều quá nó còn sinh hư, huống chi con người.
35 tuổi ì ra, bám mẹ, xe ôm của mẹ. Làm sao khiến một đứa 35 tuổi yêu khi nó thấy hình như nguội rồi, mẹ với mình ổn rồi, yêu chi. Vả lại, nếu mẹ như dì út thì cô gái nào dám lao vào, để yêu đứa con như dây leo ấy và làm dâu, chắc chắn phải làm dâu bà mẹ ấy? Rất nan giải và vô vọng. Nên khuyên mẹ cháu, anh chị em mỗi người mỗi phận, kệ đó, lo âu buồn rầu chi quá cho tổn thọ, rồi phiền lụy đến các con, nhé.
