Vì sao tình trạng phá rừng đặc dụng Hàm Rồng tái diễn?

Nhiều lần chặt gỗ rừng đặc dụng

Vào hồi 8 giờ ngày 28/10, tổ công tác Hạt kiểm lâm TP Thanh Hóa phối hợp với BQL Di tích lịch sử Hàm Rồng tổ chức tuần tra, kiểm tra khu vực rừng đặc dụng Hàm Rồng, phát hiện ông Lê Văn Đông, trú tại phố 8, phường Đông Cương, có hành vi thuê người vào khai thác cây gỗ trong rừng đặc dụng nên yêu cầu ông Đông đưa người và cưa ra khỏi rừng, không được khai thác khi chưa được cấp phép.

Hiện trường vụ chặt gỗ tại rừng đặc dụng Hàm Rồng

Tuy nhiên, ông Đông không chấp hành và đã chặt hạ 7 cây gỗ keo, đường kính từ 12 - 20cm, khối lượng 0,529m3. Tổ công tác phải huy động thêm lực lượng cương quyết buộc ông Đông dừng ngay việc chặt gỗ rừng. Đến 9h cùng ngày, ông Đông đã ngừng khai thác và đưa người, cưa ra khỏi rừng.

Theo UBND TP Thanh Hóa, vi phạm của ông Đông đã được cơ quan chức năng hướng dẫn, giải thích cụ thể nhiều lần về trình tự thủ tục cấp phép khai thác gỗ trong rừng theo quy định pháp luật. Tuy nhiên, ông Đông vẫn cố tình bỏ qua. Từ tháng 6/2018 đến nay, ông Đông đã 4 lần vào rừng đặc dụng Hàm Rồng khai thác gỗ trái phép.

UBND TP Thanh Hóa đã báo cáo sự việc lên Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa, Sở NN-PTNT, Sở Tư pháp và Chi cục Kiểm lâm Thanh Hóa để có biện pháp xử lý.
 

“Rừng của tôi, tôi cứ chặt”!

Đó là khẳng định chắc như đinh của ông Đông. Theo ông, từ trước năm 1993, gia đình ông làm nhà ở trên đất rừng này. Khi nhà cửa sập đổ, ông phải đi ở nhờ nhà người thân. Dấu tích nền nhà cũ, tường rào xây bằng đá chặn dòng nước từ trên núi xuống tường hậu ngôi nhà vẫn còn. Sau khi đi ở nhờ, ông Đông lại lên đây dựng lán để ở.

Chi cục Kiểm lâm TP Thanh Hóa cho biết, tính từ bức tường rào xây bằng đá này lên phía đỉnh núi và cả xung quanh phía trên đều thuộc rừng đặc dụng Hàm Rồng. Ông Đông chỉ được quyền tùy ý chặt cây rừng ở khu vực chưa được đưa vào diện tích rừng đặc dụng. Phần rừng đặc dụng, muốn khai thác phải làm thủ tục, hồ sơ thiết kế và khai thác khi được cơ quan chức năng chấp thuận.

Tuy nhiên, theo ông Đông, toàn bộ rừng ông đã trồng từ nhiều năm nay, chủ yếu là keo, bạch đàn nhiều năm tuổi, có giá trị kinh tế cao, Nhà nước chưa có quyết định thu hồi, chưa đền bù. Vì vậy, việc ông chặt gỗ là đang chặt gỗ do mình trồng, thì sao lại nói ông vi phạm pháp luật.

Ông Đông nhờ người làm lán ở trong rừng

Một người dân ở đây cũng cho rằng, bản thân ông Đông đã đổ nhiều công sức và dốc toàn lực vào diện tích rừng nói trên nhưng đến nay không được thu hoạch nên nợ nần chồng chất. Nếu Nhà nước thu hồi mà không đền bù xứng đáng thì ông Đông lấy đâu ra tiền để sống?

Theo quan sát, tại lô 17, khoảnh 2, tiểu khu 363H và khu vực rừng lân cận, nơi ông Đông chặt gỗ hầu hết là keo, bạch đàn đã đến tuổi khai thác. Nhiều cây keo lá nhỏ, bạch đàn đường kính gốc trên dưới 20cm có thể chặt làm gỗ gia dụng, giá trị kinh tế cao hơn nhiều so với bán gỗ nguyên liệu.

Tại đây vẫn còn trơ một số gốc ứa nhựa, cành, ngọn ngổn ngang. Ngay phía dưới điểm chặt gỗ, trên nền nhà cũ ngay phía dưới bức tường đá chắn nước, ông Đông đang nhờ người thân lợp lại chiếc lán sinh sống và giữ rừng.
 

Cần đảm bảo quyền lợi người trồng rừng

Theo Thông báo số 150/TB-UBND ngày 22/8/2018 của UBND tỉnh Thanh Hóa, khu di tích lịch sử văn hóa Hàm Rồng được xác lập là rừng đặc dụng tại Quyết định số 2755/2007/QĐ-UBND ngày 12/9/2007 của UBND tỉnh và nằm trong hệ thống rừng đặc dụng được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1976/QĐ-TTg ngày 30/10/2014…

Từ khi ra đời, BQL Vườn thực vật Hàm Rồng đã phối hợp với chính quyền ký hợp đồng giao khoán bảo vệ rừng, trồng và chăm sóc rừng đối với các hộ gia đình trên địa bàn. Từ năm 1999, UBND tỉnh đã giao đất cho BQL Vườn thực vật Hàm Rồng tại Quyết định số 1105/QĐ-UB ngày 16/6/1999.

Tuy nhiên, Quyết định 1105/QĐ-UB của UBND tỉnh chưa được triển khai với lý do chưa bố trí được nguồn ngân sách nên việc thu hồi, giao đất cho ban quản lý, thu hồi giấy chứng nhận lâm bạ và bồi thường, đền bù giải phóng mặt bang, tài sản, đất đai của các hộ dân chưa thực hiện được… UBND TP đề nghị lập dự án thu hồi đất và Chủ tịch UBND tỉnh đồng ý chủ trương nhưng TP vẫn chưa triển khai thực hiện.

Thông báo của UBND tỉnh Thanh Hóa không đề cập cụ thể đến trường hợp của ông Đông. Tuy nhiên, tại văn bản số 4668/UBND-KT ngày 29/10/2018 của UBND TP Thanh Hóa có đoạn: “Trường hợp khai thác trái pháp luật của ông Lê Văn Đông đã được cơ quan chức năng hướng dẫn, giải thích cụ thể nhiều lần về trình tự thủ tục cấp phép khai thác gỗ trong rừng theo quy định của pháp luật”.

Từ đây có thể hiểu, địa điểm gỗ bị chặt tại lô 17, khoảnh 2, tiểu khu 363H và là nơi ông Đông đã từng tham gia trồng rừng và hiện chưa được đền bù, hỗ trợ. Việc ông Đông vào chặt gỗ trong khu vực rừng đặc dụng là hành vi vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, quyết định thu hồi đất rừng (nếu có) đã diễn ra từ lâu nhưng sau hàng chục năm vẫn chưa đền bù cho người trồng rừng trong khi bản thân họ chỉ biết nhìn vào rừng để mưu sinh.

Sự việc trên đã đẩy những người trồng rừng rơi vào tình thế khó khăn, cố cùng làm liều; khiến công tác quản lý rừng đặc dụng đứng trước nhiều thử thách.