Xoài Đài Loan rẻ ê hề, chả ai buồn mua bán

500 đồng/kg xoài Đài Loan

Về Cần Thơ những ngày này, các miệt vườn đang vào mùa trái cây chín rộ. Đi khắp nẻo đường quê, khách muốn ăn trái cây tươi, luôn sẵn có nhiều loại trái ngon như mít, xoài, chuối, mận…, loại nào cũng ngon không cần lựa hay mặc cả. Có nhà bày hàng trái ngon trên sề, treo bẹo trước nhà. Vào mùa chín rộ xoài cát Hòa Lộc, xoái Cát Chu… vàng óng, ngon lành. Nhưng mới chớm đầu mùa, xoài giá rẻ chưa từng có.

Nhiều nông dân trồng xoài ở Nông trường Sông Hậu ở huyện Cờ Đỏ (Cần Thơ) bán xoài cát Hòa Lộc tuyển lựa trái đẹp, đóng thùng bán tại chợ lân cận quanh TP Cần Thơ có giá 20.000 - 25.000 đồng/kg (loại trái to trên 500 - 600 gram/trái), nếu bán qua thương lái tại vườn, giá xoài chỉ chừng 15.000 - 20.000 đồng/kg. Xoài Cát Chu trái ngon giá càng rẻ, chỉ 8.000 - 10.000 đồng/kg, còn xoài Đài Loan hái bán tại vườn thì giá rẻ tệ hại, chỉ 500 - 1.000 đồng/kg. Đã vậy, thương lái buôn trái cây không về thu mua như trước nữa.

Ở "vương quốc xoài" Cái Bè (Tiền Giang), ngoại trừ xoài ngon như Hòa Lộc, Cát Chu còn cầm giữ giá, người bán xoài Đài Loan thì than dài vì giá quá rẻ. Rẻ đến nỗi đêm mơ gặp… ác mộng! Có thương lái chịu khó tới tận vườn, xoài Đài Loan trái to đùng, cỡ 2 trái 4kg, giá bèo bọt 500 đồng/kg…, chỉ bằng giá ly trà đá. Đã vậy, ở các chợ nhỏ, bán lẻ loại xoài này không mấy ai mua nên thương lái cũng chẳng màng tới vườn hỏi han.

Anh Hiệu, một chủ vựa trái cây chuyên mặt hàng xoài tại Cái bè (Tiền Giang) bên Quốc lộ 30, gần ngã ba An Hữu đi về Cao Lãnh (Đồng Tháp) mặt buồn hiu bảo: "Cứ lâu lâu lại nghe thấy cánh tài xế xe tải gián đoạn chở hàng đi Bắc hay xuất qua Trung Quốc thì liền sau đó từ xoài, mít và bao thứ trái cây vào mùa chín rộ vào lúc này cùng kéo nhau rớt giá thê thảm".

Anh Thức kể quê ở Rạch Ruộng, Cái Bè, thấy nông dân mê chạy theo trồng mít Thái, nhưng chỉ được một dạo giá mít "lên đời", còn lại đã mấy phen giá mít ít khi lên đỉnh cao 70 - 80 ngàn đồng/kg như trước. Loại mít trái to, hàng tuyển xuất bán sang Trung Quốc, trái tròn trên 9 kg/trái, không bị xơ đen giá hiện thời chỉ còn 5.000 - 6.000 đồng/kg. Hàng dạt, giá tệ hơn là mít Thái trái nhỏ, bán chợ nội địa chỉ chừng 1.000 - 2.000 đồng/kg.

Hiện tại, một số loại trái cây đặc sản như xoài, sa-pô-chê (hồng xiêm), mãng cầu xiêm… đều giảm giá sâu, chỉ tiêu thụ tại các chợ nội địa trong vùng. Từ một số loại trái cây đặc sản giá rẻ tụt giá, đã kéo theo nhiều loại trái cây khác cũng rớt giá theo, nhất là các loại trái cây khó bảo quản như mận hồng đào đá bán lẻ tại chợ quê rẻ bèo chỉ 7.000 - 8.000 đồng/kg; mận An Phước chín đỏ, đẹp bắt mắt chỉ 10.000 - 12.000 đồng/kg. 

Sắp tới, bước qua tháng 4 âm lịch trở đi sẽ tới mùa chôm chôm, nhãn, sầu riêng vào mùa rộ, trái cây miền Tây “đụng độ” trái cây miền Đông. Nếu tình hình xuất khẩu trái tươi chưa thông cửa sáng và còn chạy quanh lo tiêu thụ chợ nội địa, giá cả chưa ai đoán trước sẽ ra sao.

Sầu riêng "trúng giá riêng"

Đa số dân nhà vườn ở Phong Điền (Cần Thơ) cho hay: Thời tiết năm nay thuận lợi nên hầu như các loại trái cây trúng mùa. Không riêng xoài trúng mùa, nhiều loại trái cây sắp thu hái từ đầu hè này đang sum suê, trĩu cành. Hiện nay hàng "hot" nhất ở Cần Thơ là những vườn sầu riêng mới trồng, sản lượng năm sau tăng cao hơn năm trước.

Trái ngược với xoài đang có mức giá thấp, sầu riêng luôn giữ giá bán cao. Đợt hái trái hồi đầu tháng 4 vừa qua, các nhà vườn ở Phong Điền (Cần Thơ) sầu riêng Ri6 bán cho thương lái trên 50.000 đồng/kg. Hiện tại, nhà vườn nào có hàng bán ra chợ trước dịp lễ 30/4 đang có giá 58.000 đồng/kg, cao hơn 15.000 - 20.000 đồng/kg so với mùa sầu riêng năm trước.

Qua mấy mùa trái chín gần đây, miệt vườn trái cây ở huyện Phong Điền phục hồi trở lại tiếng tăm như xưa. Đến năm 2020, toàn huyện có diện tích trên 8.400ha cây ăn trái các loại, trong đó nổi lên nhiều vườn sầu riêng chuyên canh với tổng diện tích toàn huyện hơn 1.600ha (vườn đang cho trái trên 700ha), tăng hơn gấp 20 lần so với diện tích sầu riêng của huyện năm 2015 (chưa tới 70ha). Sản lượng trái sầu riêng hiện thời cho hơn 11.700 tấn.

Riêng xã Tân Thới, huyện Phong Điền có trên 610ha sầu riêng, diện tích đang cho trái gần 200 ha. Xã Tân Thới có 2 HTX và 6 tổ hợp tác đang thực hiện lộ trình xây dựng nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm “sầu riêng Tân Thới”. Theo đó bước đầu đã có 32ha vườn công nhận đạt chuẩn VietGAP và 75ha trồng theo tiêu chí “vườn sạch - trái ngon”. Kết nối chuỗi sản xuất, nâng cao giá trị, tăng sức cạnh tranh cho sản phẩm sầu riêng Tân Thới là một cách mở hướng đi mới, được kỳ vọng.

Từ mùa sầu riêng năm nay, dự báo sản lượng sầu riêng ở ĐBSCL nói chung và Cần Thơ nói riêng sẽ tăng nhanh. Nguyên nhân là diện tích các vườn trồng sầu riêng mới tăng nhanh trong những năm gần đây và tay nghề chăm sóc vườn của nông dân tăng lên. Trong bối cảnh đó, sản lượng sầu riêng ở các tỉnh ĐBSCL và các tỉnh Đông Nam bộ cho tới Tây Nguyên dự báo sẽ cùng tiến nhanh và cạnh tranh với nhau.

Thị trường trái cây vùng ĐBSCL từng trải qua nhiều lần bị động do không tổ chức tốt khâu tiêu thụ, phân phối sản phẩm, nguy cơ "dội chợ" luôn tái diễn mỗi dịp vào mùa thu hoạch rộ. Trong khi chờ đợi vào sự bứt phá trong chế biến trái cây để giảm bớt áp lực tiêu thụ quả tươi, các tỉnh ĐBSCL nên chăng cần đẩy mạnh việc áp dụng các biện pháp kỹ thuật rải vụ, chủ động điều khiển cây ra trái để hạn chế điệp khúc tới mùa rớt giá.