Nói đến Hà Tĩnh, ai cũng biết đến sản phẩm bưởi Phúc Trạch, một loại trái cây đặc sản nổi tiếng thuộc huyện Hương Khê. Tuy nhiên, mùa bưởi Phúc Trạch chỉ kéo dài trong khoảng 3 tháng, từ tháng 7 đến tháng 9 âm lịch. Thời điểm bưởi Phúc Trạch có độ chín đạt là vào dịp Tết Trung thu, hết thời điểm này người dân Hà Tĩnh phải mua bưởi da xanh, bưởi Diễn để ăn.
Đến nay, bưởi Diễn đã được phát triển rất hiệu quả, cho thấy sự phù hợp với nhiều vùng đất ở Hà Tĩnh. Ảnh: Thái Thơm.
Do đó, tận dụng lợi thế về địa hình và diện tích đất phù hợp với sản xuất cây ăn quả, một số địa phương đã đưa giống bưởi Diễn về để sản xuất thử nhằm chuyển đổi cơ cấu thời vụ để Hà Tĩnh luôn có sản phẩm bưởi ở các thời điểm trong năm, nhất là vào dịp Tết nguyên Đán.
Về với xã Ân Phú, huyện Vũ Quang những dịp Tết, dù thời tiết những ngày mùa đông âm u nhưng ánh sáng vàng chói từ những quả bưởi Diễn làm sáng cả không gian xung quanh. Cách đây 4 năm, vừa thực hiện chương trình xóa vườn tạp, vừa nhằm chuyển đổi cơ cấu cây trồng, xã Ân Phú đã có chương trình trồng thử nghiệm giống bưởi Diễn và được bà con đón nhận.
Qua quá trình tuyên truyền, đến nay toàn xã đã có 400 hộ tham gia trồng bưởi Diễn với diện tích 80ha, trong đó có 60ha cây đã cho quả mùa thứ 2. Vụ bưởi năm 2021, bưởi rất sai quả, quả đều đẹp.
Bưởi Diễn phát triển thành công đã tạo sự đa dạng sản phẩm và lệch vụ so với bưởi Phúc Trạch. Ảnh: Thái Thơm.
Đến với vườn bưởi Diễn của gia đình chị Nguyễn Thị Xoan, thôn 5, xã Ân Phú, một trong những hộ gia đình đầu tiên thực hiện việc xóa vườn tạp trồng cây bưởi Diễn, chị chia sẻ: “Khi tham gia thực hiện chương trình, vợ chồng cũng khá băn khoăn trong việc lựa chọn loại cây trồng làm sao cho phù hợp, nhất là các loại cây ăn quả phải đến 2 - 3 năm mới cho thu hoạch nên càng đắn đo. Tuy nhiên, được sự hỗ trợ, động viên, hướng dẫn của xã, gia đình đã mạnh dạn thực hiện việc trồng cây bưởi Diễn và sau 1 năm trồng, nhận thấy cây bưởi phát triển rất nhanh, tán dày, ít sâu bệnh, đặc biệt cây đậu hoa ngay từ năm đầu tiên, vợ chồng đã rất yên tâm”.
Chị Xoan cho biết: Cây bưởi Diễn rất phù hợp với đất nơi đây nên phát triển tốt và cho nhiều quả, tỷ lệ đậu quả cao, từ 120 – 150 quả/cây, nhất là việc thu hoạch quả của bưởi Diễn không cùng dịp thu hoạch với bưởi Phúc Trạch nên không có sự cạnh tranh thị trường, không có sự ép giá trong tiêu thụ. Những quả chín muộn hơn được bán vào đúng dịp Tết Nguyên đán nên càng được giá hơn, đây là lợi thế mà bưởi Diễn có được.
Bưởi Diễn trồng tại Hà Tĩnh rất sai quả. Ảnh: Thái Thơm.
"Bình quân bưởi Diễn bán với giá từ 20 - 30 nghìn đồng/quả, vụ bưởi vừa rồi gia đình chị thu về hơn 200 triệu đồng, lợi nhuận cao gần gấp đôi so với trồng cam. Gia đình đã trồng thêm 100 gốc, đưa tổng số gốc bưởi lên 200 cây”, chị Xoan phấn khởi.
Ông Trần Văn Thư, Chủ tịch UBND xã Ân Phú ông cho biết: Thực hiện chương trình xóa vườn tạp, cải tạo vườn hộ, xã chủ trương tận dụng những quỹ đất sản xuất các loại cây trồng màu cho thu nhập bấp bênh để chuyển đổi sang loại cây trồng khác nhằm nâng cao thu nhập cho các hộ dân. Tuy nhiên, xã đã rất trăn trở trong việc lựa chọn loại cây trồng phù hợp với địa phương làm sao vừa phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu vừa chuyển đổi được cơ cấu cây trồng để không có tình trạng được mùa mất giá được giá mất mùa và tiêu thụ phụ thuộc thương lái.
Thời gian tới, bưởi Diễn sẽ còn nhiều cơ hội mở rộng diện tích tại "đất bưởi" Phúc Trạch. Ảnh: Thái Thơm.
Nhận thấy cây trồng phù hợp là cây bưởi Diễn nên xã đã tuyên truyền, hỗ trợ bà con phát triển sản xuất. Đến nay, bước đầu có thể thấy được hiệu quả mà bưởi Diễn mang lại khá cao. Nhằm phát triển sản xuất bền vững, xã đã tổ chức tập huấn kỹ thuật trồng, chăm sóc cây bưởi Diễn đến với từng hộ dân. Bưởi Diễn đã mang lại nguồn thu nhập ổn định cho người dân xã Ân Phú, nhiều hộ đã thoát nghèo, vươn lên làm giàu và dự kiến sẽ mở rộng thêm diện tích trong những năm tới.
Ngoài huyện Vũ Quang, huyện Đức Thọ cũng là địa phương đã hỗ trợ phát triển diện tích bưởi Diễn khá nhiều. Đến nay, toàn huyện có khoảng 130ha bưởi Diễn, trong đó đang cho thu hoạch khoảng 80ha, năng suất đạt 13 tấn/ha, tập trung chủ yếu tại các xã Đức Lạng, Đức Đồng, Tân Hương, Lâm Trung Thủy, Tân Dân, An Dũng.
