Công trình thủy lợi đầm Mụa đang bị bức tử

Khi làm việc với lãnh đạo BQL các Khu công nghiệp tỉnh Yên Bái thì họ lại đá "quả bóng trách nhiệm" sang Sở NN-PTNT…
 

Đầm Mụa đang giãy chết

Xã Văn Lãng có 3 công trình thủy lợi chịu ảnh hưởng của khu công nghiệp phía Nam (KCN), đó là: đầm Sình, đầm Mụa và đầm Dùng. Đầm Dùng nằm trong KCN có thể bị san lấp bất cứ lúc nào khi có nhà đầu tư tới, đầm Sình đang trở thành nơi chứa chất thải của KCN, còn đầm Mụa khi xây dựng đường giao thông (trục 1) bao quanh KCN chạy qua đầm, 2/3 diện tích đầm đã bị lấp, phần còn lại đất đá từ việc làm đường bồi lấp lòng hồ, khiến đầm Mụa đang bị bức tử, nguy cơ hàng chục hộ gia đình ở hai thôn Đông Văn, Đồng Tiến không có nước cày cấy, mầm mống của sự bất ổn xã hội phát sinh từ đây.

Đầm Mụa đang bị bức tử.

Năm 2018 khi xây dựng tuyến đường trục của KCN cao hơn mặt ruộng trên 20m, nước từ KCN xả thẳng xuống đồng ruộng, khiến hơn 4ha không cày cấy được, cuộc sống của 52 hộ dân thôn Đông Văn bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Quá bức xúc, người dân đã kéo nhau ra ngăn cản việc xây dựng tuyến đường, công trình phải tạm dừng, đầu năm 2019 tuyến đường chạy qua đầm Mụa tiếp tục được thi công.

Công trình thủy lợi đầm Mụa được UBND tỉnh Yên Bái giao cho Cty TNHH Tân Phú quản lý khai thác, ông Trần Đức Bảy - Chủ tịch HĐQT cho biết: Khi BQL các KCN cho nhà thầu san lấp hồ đầm Mụa làm đường nhưng không hề báo cho chúng tôi là đơn vị trực tiếp quản lý biết. Đến nay Cty vẫn chưa nhận được quyết định thu hồi đất của cấp có thẩm quyền và các văn bản liên quan. Họ coi đầm Mụa là đất vô chủ muốn làm gì thì làm bất chấp các quy định của pháp luật, khiến người dân và chính quyền xã Văn Lãng vô cùng bức xúc…

Tuyến đường đã lấp 2/3 đầm Mụa.

Sáng 11/6 PV Báo NNVN trực tiếp đến đầm Mụa theo sự phản ánh của người dân cũng như của Cty Tân Phú. Công trình thủy lợi đầm Mụa có chiều dài của đập là 24m, mặt đập rộng 3m, cao 5m, với 3 ngách nằm sâu trong lòng các khe núi, dung tích chứa hơn 3.000m3 nước, đủ năng lực tưới cho 6,04ha ruộng hai vụ. Đến thời diểm hiện nay thì hai ngách hồ đã bị lấp, ngách thứ nhất bị lấp hoàn toàn, ngách thứ hai có dung tích lớn nhất nằm ở gần cửa mương dẫn nước ra đồng thì bị lấp gần hết, chiều ngang chỉ còn chừng 6 - 7m, nhưng bị đất đá bồi lấp mực nước chỉ còn 0,3 - 0,6 m.

Ông Trần Đình Nhu, cán bộ chuyên quản lý khai thác các công trình thủy lợi khu vực xã Văn Lãng cho biết: Đầm Mụa trước đây nơi sâu nhất 1,8m, khi chưa xây dựng trục đường KCN thì diện tích ruộng do công trình thủy lợi đầm Mụa cung cấp chưa năm nào thiếu nước. Từ khi KCN xây dựng tuyến đường, mặt thoáng hồ đã bị lấp 2/3, đáy hồ chỗ sâu nhất bây giờ chỉ còn 0,6m. Năm 2018 diện tích ruộng do đầm Mụa cung cấp nước bị thiếu trầm trọng, năm 2019 mức độ thiếu nước càng trầm trọng hơn.

Thấy chúng tôi tới thị sát hồ đầm Mụa, thì một chiếc máy san ủi của đơn vị thi công vội chạy ra khỏi hiện trường, anh Phạm Văn Tân người dân thôn Đông Văn dẫn chúng tôi tới xem 4 sào ruộng, anh chua xót: Vụ xuân thiếu nước nên 4 sào ruộng nhà tôi chỉ thu được 9 bao thóc, vị chi 210 kg. Nay đến vụ mùa gia đình đang đợi nước để cày cấy, nhưng đến giờ nước vẫn chưa thấy đâu, nên chưa biết khi nào mới cày bừa được...

Bố con anh Phạm Văn Tân trước ruộng lúa đang đợi nước để cày bừa.

Phía trên ruộng nhà anh Tân, chúng thấy nhiều đám ruộng bỏ hoang, phải chăng vụ xuân vừa qua do thiếu nước nên người dân không cày cấy?
 

Đổ vấy trách nhiệm

Ngày 29/5/2019, do quá bức xúc xã Văn Lãng, Cty Tân Phú và một số người dân đã tới khu vực đầm Mụa yêu cầu nhà thầu tạm dừng thi công chờ khi có biện pháp thay thế đảm bảo tưới ổn định cho 6,04ha. BQL các KCN cử cán bộ xuống thực địa tiến hành lập biên bản kiểm tra, khi biên bản hoàn thành xã Văn Lãng, Cty Tân Phú và Chi cục Thủy lợi đều đã ký biên bản, nhưng ông Nguyễn Hữu Hiền - Trưởng BQL các KCN và ông Nguyễn Ngọc Đông - PGĐ Trung tâm phát triển hạ tầng và dịch vụ KCN không ký.

Những thửa ruộng bỏ hoang dưới công trình đầm Mụa.

Ông Tống Quang Sáu - GĐ Cty Tân Phú cho biết: Ông Hiền không ký biên bản kiểm tra và nói rằng Ban quản lý sẽ tổ chức một buổi làm việc với Cty Tân Phú, xã Văn Lãng, Chi cục Thủy lợi, Phòng NN-PTNT Yên Bình. Tuy nhiên cho đến nay ngày 12/6/2019 vẫn chưa thấy BQL các KCN có ý kiến gì…

PV làm việc với ông Nguyễn Hữu Hiền, khi hỏi về đầm Mụa bị lấp với những thủ tục pháp lý như thế nào, ông Hiền “văn vở” viện dẫn một số văn bản rồi mở Google Maps cho PV xem, nói rằng: Chúng tôi yêu cầu nhà thầu thu hẹp chân đường để không chiếm lòng đầm Mụa theo văn bản 151/UBND-XD ngày 21/1/2019 của UBND tỉnh Yên Bái cho phép thi công tiếp đường trục 1 như thiết kế…

Nhưng thực tế thì đầm Mụa đã bị lấp 2/3 không giống hình ảnh vệ tinh mà ông Hiền cho PV xem. Khi chúng tôi đặt câu hỏi: Trước khi thi công tuyến đường qua đầm Mụa, Ban QL các KCN đã có quyết định thu hồi đất chưa, mặc dù đây là đất công nhưng có chủ là Cty Tân Phú? Ông Hiền ngắc ngứ một lát rồi bấm số điện thoại gọi cho ai đó rồi trả lời: Đây là đất công nên không cần quyết định thu hồi và đền bù. PV tiếp tục đặt câu hỏi: Ví dụ đất của trụ sở BQL các KCN mà nhà nước lấy một phần để xây dựng công trình gì đó mà không có quyết định thu hồi và đền bù thì ông nghĩ sao? Ông Hiền không trả lời câu hỏi mà nói rằng do tiến độ giải ngân nên phải đẩy nhanh việc thi công tuyến đường…

Ông Nguyễn Hữu Hiền đang “văn vở” với PV báo NNVN.

Khi chúng tôi nêu câu hỏi về xây dựng trạm bơm điện mà Cty Tân Phú và UBND xã Văn Lãng đã đề nghị thì ông Hiền dẫn Kết luận biên bản làm việc giữa các bên có liên quan ngày 14/3/2018, xin trích “… chúng tôi cùng nhau thống nhất Sở Nông nghiệp và PTNT chủ trì báo cáo UBND tỉnh Yên Bái cho phép đầu tư xây dựng trạm bơm và kênh mương nội đồng phục vụ cho công tác tưới tiêu cho đất lúa khu vực thôn 2 và thôn 4 xã Văn Lãng”. Như vậy, theo ông Hiền việc lập hồ sơ xây dựng trạm bơm là do Sở NN-PTNT làm…

Trao đổi với ông Nguyễn Ngọc Xuân - PGĐ Sở NN-PTNT phụ trách mảng thủy lợi, ông Xuân trả lời ngay: Biên bản làm việc ngày 14/3 chúng tôi không tham dự nên không ký. Đến hôm nay chúng tôi mới biết có biên bản đó, vì Chi cục Thủy lợi chưa báo cáo Sở. BQL các KCN là chủ đầu tư tuyến đường đã làm ảnh hưởng tới công trình thủy lợi thì họ phải có trách nhiệm xây dựng phương án khắc phục, chúng tôi không thể làm thay họ mà chỉ thẩm định xem việc xây dựng công trình thủy lợi đó có đảm bảo năng lực tưới và các yêu cầu kỹ thuật theo tiêu chuẩn của ngành hay không…

Máy móc tạm dừng thi công khi PV tới thị sát đầm Mụa.