Lạm phát đối với giá thực phẩm và đồ uống của Vương quốc Anh đã ở mức 4,8% trong tháng 12. Đồ họa: Guardian.
Các số liệu chính thức mới nhất cho thấy lạm phát đối với giá thực phẩm và đồ uống đang ở mức 4,8% trong tháng 12/2021, phần nào che giấu sự gia tăng lớn hơn trong chi phí của một số mặt hàng thiết yếu.
Tại sao một số mặt hàng cơ bản có giá cao hơn so với một năm trước và tiếp tục sẽ còn tăng?
Mì ống
Giá mì ống đã bị đẩy lên do giá lúa mì cứng tăng. Khoảng 2/3 lượng lúa mì cứng được giao dịch trên thế giới đến từ Canada, nhưng nắng nóng và hạn hán khắc nghiệt xảy ra vào năm ngoái đã gây thiệt hại cho mùa màng. Các quốc gia khác cũng cho sản lượng thu hoạch thấp hơn dự kiến, dẫn đến tranh giành nguồn cung, đẩy giá lên mức cao nhất trong 13 năm.
Mì ống tăng giá hơn 25%. Theo trang web Italianfood.net, việc trồng trọt ở Ý bị trì hoãn vào mùa thu do hạn hán kéo theo mưa lớn, có thể ảnh hưởng đến vụ thu hoạch năm nay và đồng nghĩa với việc giá vẫn ở mức cao.
Bơ thực vật
Các số liệu lạm phát chính thức mới nhất cho thấy bơ thực vật và các loại tương tự đã tăng giá hơn 27% trong năm tính đến tháng 12.
Ví dụ, trên các kệ hàng tại Tesco, một thùng Stork 1kg đã tăng từ 2,10 bảng lên 2,65 bảng kể từ tháng 1 năm ngoái. Trong khi đó, số liệu chính thức cho thấy dầu ăn tăng 13%. Chính bơ từ thực vật cũng bị đẩy giá lên: dầu hạt cải dầu và dầu cọ đã đạt mức giá cao kỷ lục trong những tháng gần đây.
Điều kiện thời tiết xấu cũng như đại dịch Covid - 19 ở Canada và châu Âu là nguyên nhân chính của ván đề. Cây hạt cải dầu bị ảnh hưởng bởi hạn hán và nhiệt độ cao, trong khi Malaysia, một nhà sản xuất dầu cọ lớn, đã áp đặt các hạn chế đối với lao động nước ngoài và số lượng người làm việc trong ngành nhằm cố gắng làm chậm tỉ lệ lây nhiễm bệnh. Một yếu tố khác là giá dầu thô tăng đã thúc đẩy nhu cầu về dầu diesel sinh học của các loại cây có dầu.
Sữa
John Allen, đối tác quản lý của Kite Consulting, cho biết ở cấp trang trại, chi phí sản xuất sữa đã tăng 24% kể từ tháng 1 năm 2020. "Đó là sự tăng giá lớn và tăng ở mức lớn nhất kể từ năm 2007 - 2008 khi chúng ta chứng kiến giá hàng hóa tăng đột biến", Allen nói với Guardian.
Theo ông, yếu tố lớn nhất có lẽ là chi phí thức ăn cho gia súc, điều này đã tăng một phần do chi phí phân bón, sau đó giá khí đốt tăng. Nông dân cũng phải đối mặt với giá nhân công và giá máy móc tăng cao.
Allen cho biết: “Giá sản xuất một lít sữa đã tăng từ 28 xu vào tháng 1/2020 lên 35 xu vào mùa xuân này. Khi đó, các nhà chế biến phải đối mặt với chi phí cao hơn, với giá năng lượng và nhân công đều tăng. Do đó, ông nói, người tiêu dùng thường phải trả thêm 7 - 10 xu cho một lít sữa.
Thêm nữa, nỗ lực của chính phủ các nước như New Zealand và Hà Lan nhằm cắt giảm chăn nuôi bò sữa vì lý do môi trường đồng nghĩa với việc nguồn cung đang giảm. Nhu cầu sữa đang tăng 2% một năm cũng gây áp lực lên giá cả.
“Chúng tôi nghĩ rằng mùa xuân này giá sẽ còn tăng thêm nữa. Sẽ không viển vông nếu dự đoán mức tăng 20% - đang có lạm phát đáng kể trong ngành sữa", Allen khẳng định.
Xúc xích
Sarah Baker, một chiến lược gia kinh tế tại Ban Phát triển Nông nghiệp & Làm vườn, cho biết chi phí chế biến thịt và vận chuyển tăng lên dẫn đến giá xúc xích tại các siêu thị cao hơn.
“Người chăn nuôi thịt lợn không nhận được giá tốt", bà nói. “Các nhà chế biến đang phải trả nhiều tiền hơn cho lao động, thiếu lao động vì đại dịch Covid-19, và sau đó là chi phí vận tải tăng, với sự thiếu hụt tài xế tải hạng nặng và chi phí nhiên liệu tăng”.
Bà cho biết các lò mổ đã phải vật lộn để thay thế các công nhân EU có tay nghề cao, những người làm nghề bán thịt và đóng gói nhưng đã rời Vương quốc Anh do hậu quả của Brexit .
Giá thịt bò đã bị đẩy lên do một số vấn đề tương tự và cả do nhu cầu. Trong suốt đại dịch, nhu cầu đối với các sản phẩm như thịt băm vẫn cao do mọi người nấu ăn ở nhà thay vì ăn ở ngoài.
“Các động lực chính [gây ra lạm phát] là chi phí đầu vào - thức ăn và phân bón - cũng như lao động và vận tải. Sau đó, sự mất mát của lao động có tay nghề cao. Và sau đó là Covid”, bà Sarah phân tích.
Cà phê
Theo các nhà phân tích tại Rabobank, giá bán buôn của cà phê Arabica tại Anh, được sử dụng làm cà phê xay, đã tăng 70% trong năm ngoái trong khi Robusta, loại thường được sử dụng cà phê tan, tăng 60%. Điều này xảy ra sau khi một trong những nhà sản xuất lớn nhất, Brazil, phải hứng chịu sự kết hợp của hạn hán và băng giá tồi tệ nhất trong hơn hai thập kỷ.
Giá cà phê cũng bị đẩy lên do các vấn đề trong vận chuyển toàn cầu. Chi phí vận chuyển một container đã tăng 240% vào năm ngoái trong khi lo ngại về việc đảm bảo giao hàng đã khiến một số người mua tích trữ.
Theo dữ liệu của Assosia cho tạp chí thương mại The Grocer, gần 100 sản phẩm cà phê khác nhau đã tăng giá trong các siêu thị của Anh trong tháng này. Cuộc khảo sát của họ cho thấy một số gói cà phê hòa tan tăng tới hơn 30%. Những loại khác tăng khiêm tốn hơn, 4% hoặc 6%.
Khoai tây chiên
Giá của một số thương hiệu khoai tây chiên giòn yêu thích của Vương quốc Anh đã tăng vọt trong năm qua. Ví dụ, giá trung bình của Pringles tăng 10,3%, Sensations tăng 8,8% và Quavers tăng 8,5% vào tháng 9 năm ngoái, theo The Grocer. Cuộc khảo sát gần đây hơn cho thấy khoai tây chiên giòn Walkers đã tăng 6% lên 1,53 bảng.
Giá cả đang bị đẩy lên bởi một loạt các yếu tố, từ sự gia tăng giá dầu và chi phí năng lượng cho đến tình trạng thiếu tài xế xe tải hạng nặng đã làm tăng giá phân phối. Giá thành sản xuất khoai tây cũng ngày một tăng cao, từ chi phí nhân công, vận chuyển, phân bón đều tăng hơn 10%. Cũng đã có những vấn đề cụ thể liên quan đến Brexit.
