 |
| Bị cáo Nguyễn Minh Hùng - Nguyên Tổng Giám đốc VN Pharma. |
Công ty Cổ phần VN Pharma do Nguyễn Minh Hùng làm Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng giám đốc. Từ năm 2012, Nguyễn Minh Hùng nhận thấy thị trường có nhu cầu về thuốc chữa trị ung thư nên bị cáo đã bàn với Võ Mạnh Cường nhập khẩu loại thuốc H-Capita 500mg về Việt Nam. Thuốc H-Capita chứa hoạt chất capecitabine, dùng để chữa các bệnh: ung thư vú, ung thư đại trực tràng mang nhãn mác Công ty Helix để bán và đấu thầu cung cấp cho các bệnh viện ở Việt Nam với giá 0,9 USD/viên.
Thuốc H-Capita chưa có số đăng ký lưu hành tại Việt Nam nên cần phải có hồ sơ pháp lý nộp cho Cục Quản lý dược thẩm định, cấp phép nhập khẩu. Do thiếu một số giấy tờ về tiêu chuẩn thuốc mà phía công ty ở Canada không cung cấp được nên Nguyễn Minh Hùng đã chỉ đạo nhân viên làm giả các loại giấy tờ. Kết luận giám định của Bộ Y tế thể hiện lô thuốc H-Capita 500mg nói trên chứa 97% hoạt chất capecitabine, là thuốc không rõ nguồn gốc, kém chất lượng, không được sử dụng làm thuốc chữa bệnh cho người.
Toàn bộ lô thuốc H-Capita do Công ty VN Pharma nhập khẩu, không có nguồn gốc sản xuất tại Canada. Trên các thùng thuốc H-Capita có dán tem kiểm tra an ninh tại sân bay Ấn Độ và dán tem vận chuyển từ Ấn Độ về Singapore. Việc này phù hợp với văn bản trả lời uỷ thác của Singapore. Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng Bộ Khoa học và Công nghệ đều xác định: mã số, mã vạch in trên vỏ hộp thuốc H-Capita không được đăng ký bởi quốc gia nào. Cảnh sát Canada cũng xác định, Công ty Helix không được cơ quan chức năng cấp giấy phép hoạt động về dược.
Về chất lượng của lô thuốc H-Capita, năm 2015, Hội đồng giám định Bộ Y tế kết luận chứa 97,5% hoạt chất Capecitabine, là thuốc kém chất lượng, không được sử dụng làm thuốc chữa bệnh cho người. Quá trình điều tra, cơ quan tố tụng xác định Nguyễn Minh Hùng và Ban giám đốc VN Pharma chủ trương sử dụng 14,1 tỷ đồng nâng khống giá thuốc nhập khẩu để lấy tiền chi hoa hồng cho việc đấu thầu, bán thuốc vào các bệnh viện.
Trong quá trình xét xử sơ thẩm lần 2, sáng 27/9, Cục Quản lý Dược đã có văn bản hỏa tốc gửi đến tòa án, khẳng định lô thuốc H-Capita do VN Pharma nhập về đạt chuẩn và chỉ bị giả mạo về nguồn gốc xuất xứ. Tại văn bản khẩn này, Cục Quản lý dược cho rằng kết quả xác minh của Bộ Y tế đã chứng minh lô thuốc có nguồn gốc từ Ấn Độ, đạt các tiêu chuẩn lúc xuất xưởng.
Cục Quản lý Dược cho rằng, nếu tòa kết luận H-Capita là thuốc giả mà không căn cứ vào các quy định chuyên môn về dược; không xem xét các nội dung kết luận của Thanh tra Chính phủ, các tài liệu hồ sơ phía Ấn Độ cung cấp... sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến công tác quản lý chuyên môn ngành dược, gây hoang mang cho người dân trong việc sử dụng thuốc.Nghe thật khó tin, vì chính Hội đồng giám định của Bộ Y tế từng khẳng định lô thuốc H-Capita "không được dùng chữa bệnh cho người", mà bây giờ Cục Quản lý Dược lại cam đoan "thuốc có thể được dùng chữa bệnh cho người".
Đại diện Viện kiểm sát cho rằng quan điểm này là để che giấu hành vi phạm tội của các bị cáo bởi hành vi các bị cáo gây ra có trách nhiệm của Cục Quản lý Dược: "Chỉ trong 4 ngày, Bộ Y tế cử đoàn công tác đi Ấn Độ làm việc về vấn đề văcxin, vừa làm việc với nhà máy sản xuất lô thuốc H-Capita, làm việc với cơ quan quản lý dược Ấn Độ, với đơn vị vận chuyển... Đoàn công tác thu thập được rất nhiều hóa đơn chứng từ, được các cơ quan của Ấn Độ xác minh tính hợp pháp.
Làm thế nào chỉ trong 4 ngày thu thập được chừng ấy tài liệu? Tính hợp pháp của việc thu thập tài liệu thế nào? Đoàn công tác đi theo sự phân công của ai? Thu thập thông tin bằng cách nào? Hơn nữa, việc Bộ Y tế tự đi xác minh là không khách quan, không theo đúng quy định của Bộ luật tố tụng hình sự. Cơ quan điều tra chưa xác minh tính hợp pháp của các tài liệu này, do đó không thể sử dụng trong việc đánh giá chứng cứ”.
Vì sao Cục Quản lý Dược nói riêng và Bộ Y tế lại có phản ứng lạ lùng như vậy? Vì cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự "thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại Cục Quản lý Dược - Bộ Y tế chăng? Bởi lẽ, trong quá trình điều tra, lực lượng chức năng yêu cầu Cục Quản lý Dược và Bộ Y tế cung cấp các tài liệu, thông tin liên quan tới việc cấp phép nhập khẩu, cấp phép hoạt động và cấp phép thuốc chứ không yêu cầu đi xác minh và thu thập tài liên quan tới việc xác định nguồn gốc. Bên cạnh đó, tài liệu mà đoàn công tác Bộ Y tế thu thập không xuất phát từ yêu cầu của cơ quan tiến hành tố tụng, vừa không đảm bảo tính pháp lý, khách quan.
 |
| Đại diện Cục Quản lý Dược mang công văn hỏa tốc đến Tòa án. |
Đối với bệnh nhân ung thư, mỗi cơ hội được sống sót đều rất quý báu. Cho nên, hành vi nhập khẩu và cung cấp thuộc trị ung thư giả là một tội ác không thể dung thứ. Dù giả nguồn gốc hay giả chất lượng, thì mỗi sản phẩm thuốc trị ung thư bán ra thị trường cũng là hành vi móc túi bệnh nhân, lừa đảo khách hàng và làm hoen ố lương tri thầy thuốc. Bệnh nhân ung thư hoàn toàn không có khả năng phân tích và nhận dạng mỗi loại thuốc đặc trị, vì vậy vai trò của Cục Quản lý Dược có ý nghĩa then chốt. Không thể bào chữa bằng bất cứ lý do gì, khi Cục Quản lý Dược đã để Công ty Cổ phần VN Pharma đưa sản phẩm nhập nhèm nguồn gốc vào thị trường gây hoang mang cho cộng đồng!
Vụ án VN Pharma rất phức tạp, vì liên quan đến hành trình vòng vèo của những viên thuốc giả mạo có công dụng điều trị ung thư. Tháng 7/2017, TAND TP.HCM đã tuyên phạt Võ Mạnh Cường và Nguyễn Minh Hùng mỗi bị cáo 12 năm tù về tội “Buôn lậu”, 7 bị cáo còn lại bị kết án về tội “Buôn lậu” và “Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức”.
Sau khi án sơ thẩm tuyên, Viện Kiểm sát nhân dân TPHCM có kháng nghị, đề nghị Tòa án cấp phúc thẩm hủy án để điều tra lại theo hướng thay đổi tội danh đối với các bị cáo từ tội “Buôn lậu” sang tội “Buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh”. Tháng 10/2017, TAND Cấp cao tại TPHCM đã chấp thuận kháng nghị của Viện kiểm sát nhân dân TPHCM, tuyên hủy toàn bộ bản án sơ thẩm, đề nghị điều tra, xác định lại về tội danh, xác định thêm đồng phạm. Tòa phúc thẩm cũng đề nghị làm rõ có hay không việc chi "hoa hồng" cho các bác sĩ…
Thật oái oăm, khi những viên thuốc giả phơi bày thực trạng đáng buồn về y đức!
