HATRI 'trình làng' bộ giống lúa thích ứng biến đổi khí hậu

GS.TS Nguyễn Thị Lang, Viện trưởng HATRI cho biết, hiện đơn vị đã lựa chọn được 4 giống lúa triển vọng để thực hiện khảo nghiệm và tiến tới thực hiện các công tác để công nhận lưu hành.

Cụ thể, giống lúa Hatri 10 được lai tạo và chọn lọc từ năm 2014. Đặc điểm của giống lúa này là có khả năng đẻ nhánh khá, chống chịu khô hạn tốt, năng suất cao từ 7 – 9 tấn/ha. Hiện giống lúa Hatri 10 đang được nhân rộng thử nghiệm khoảng 100ha trên các cánh đồng ở tỉnh An Giang.

Giống lúa Hatri 722 có nguồn gốc từ giống Jasmine, thuộc nhóm gạo thơm, trong và đẹp. Nổi bật, giống lúa này có khả năng kháng bệnh bạc lá cấp 5, rầy nâu cấp 3 và năng suất trung bình khoảng 6,5 – 8 tấn/ha.

Tiếp đến, Hatri 475 là giống lúa cao sản, ngắn này (khoảng 100 ngày), chống chịu tốt với rầy nâu và bệnh đạo ôn. Phẩm chất gạo cao, ngon cơm, mùi thơm nhẹ. Năng suất của giống Hatri 475 có tiềm năng lớn trong vụ đông xuân và hè thu, trung bình từ 6 – 8 tấn/ha, một số nơi vượt trội đạt 9 tấn/ha.

TS Nguyễn Thị Lang đánh giá, giống lúa Hatri 475 thích hợp trồng ở các tỉnh như Long An, Tiền Giang và TP Cần Thơ.

Cuối cùng là giống lúa Hatri 25 có khả năng chống chịu ngập, khô hạn, mặn hoặc thời tiết bất lợi. Giống lúa này được lai tạo và chọn lọc từ năm 2016, phù hợp ở những vùng trũng.

Ông Trần Thái Nghiêm, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT TP Cần Thơ nhấn mạnh, đứng trước những biến động về thị trường, biến đổi khí hậu và biến chuyển xu thế tiêu dùng trên thế giới, giá lúa ở khu vực ĐBSCL tăng lên mức cao nhất lịch sử. Hiện giá lúa trên đồng ruộng nằm ở mức 8.500 – 8.600 đồng/kg, một số bà con nông dân có hợp đồng liên kết, giá bán cam kết cũng trên 10.000 đồng/kg.

Do đó, việc nghiên cứu ra bộ giống lúa mới phục vụ sản xuất trong giai đoạn hiện nay là xu hướng tất yếu và là yêu cầu hết sức cấp bách để vừa giải quyết nhu cầu thị trường, vừa giải quyết bài toán sản xuất.

Những năm qua, HATRI đã có nhiều đóng góp vào quá trình tuyển chọn, lai tạo các giống lúa để góp phần tạo ra bộ giống phong phú cho vùng ĐBSCL. Trong bối cảnh vùng đang triển khai Đề án phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với với tăng trưởng xanh đến năm 2030, ông Nghiêm kỳ vọng những giống lúa Hatri được giới thiệu lần này sẽ sớm đưa vào sản xuất, gắn kết được với doanh nghiệp và bà con nông dân. Qua đó, tạo triển vọng để TP Cần Thơ sử dụng, phát triển gắn với việc xây dựng nhãn hiệu "Gạo Cần Thơ".

Qua chương trình trình diễn, đánh giá các giống lúa Hatri mới lần này, Trung tâm Công nghệ sinh học thuộc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh An Giang đã lựa chọn được 2 giống lúa có năng suất cao, khả năng chống chịu sâu bệnh tốt để thay thế các giống lúa đã bị thoái hóa trên địa bàn tỉnh và nhân rộng trong sản xuất thời gian tới.

Bên cạnh đó, để giải quyết vấn đề bản quyền giống lúa khi lưu hành chính thức, HATRI đã và đang phối hợp với ngành nông nghiệp các địa phương vùng ĐBSCL thực hiện các đề tài nghiên cứu và chuyển giao.

Theo GS.TS Nguyễn Thị Lang, giải pháp này sẽ tránh được tình trạng nhập nhằng, “mua đứt bán đoạn” đối với bản quyền giống lúa. Các địa phương sẽ có quyền sở hữu và nhân rộng đến nông dân toàn tỉnh để đưa các giống lúa mới vào sản xuất, tạo tính ổn định và bền vững hơn.

Sản xuất thử nghiệm trong vụ lúa đông xuân 2023 – 2024 trên cánh đồng lúa ở quận Bình Thủy, TP Cần Thơ, bà con nông dân đã lựa chọn ra 5 giống lúa triển vọng phù hợp với điều kiện sản xuất của vùng là Hatri 195, Hatri 10, Hatri 673, Hatri 474, Hatri 25 và Hatri 169.