Những năm qua, tình trạng biến đổi khí hậu đã ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống và sản xuất nông nghiệp tại Ninh Thuận. Việc xuất hiện những đợt khô hạn kéo dài, cùng với đó là tình trạng mưa lũ dồn dập trong thời gian ngắn gây thiệt hại rất lớn cho ngành nông nghiệp. Đối với các hồ chứa thuỷ lợi nếu không có giải pháp để ứng phó với tình trạng trên sẽ không đảm bảo nước tưới trong mùa khô, trong khi đó mùa mưa sẽ gây mất an toàn hồ chứa.
Trạm đo mực nước kết hợp đo mưa tại đầu mối hồ Sông Sắt. Ảnh: M.P.
Do vậy, việc áp dụng công nghệ vào quản lý, vận hành hồ đập những năm qua đã được Công ty TNHH MTV KTCTTL Ninh Thuận ( Công ty Thuỷ nông Ninh Thuận) nghiên cứu và áp dụng vào thực tiễn. Ông Lê Phạm Hoà Bình, Phó Giám đốc Phụ trách Công ty Thuỷ nông Ninh Thuận cho biết, hiện nay công ty đang quản lý vận hành 21 hồ chứa có dung tích từ 1 – 70 triệu m3, với tổng dung tích 194 triệu m3. Ngoài ra công ty đang vận hành một phần hệ thống tưới thuộc dự án thuỷ lợi Tân Mỹ, trong đó công trình đầu mới có dung tích 219 triệu m3 và quản lý 4 đập dâng.
Theo ông Lê Phạm Hòa Bình, từ năm 2019, các công trình thủy lợi do công ty quản lý đã được đầu tư 16 trạm đo mực nước tự động tại hồ chứa; 11 trạm đo mưa tự động tại 8 hồ chứa và 3 trạm đo mưa lưu vực hồ Sông Sắt; 1 camera giám sát tại hồ Sông Sắt; 1 máng đo lưu lượng trên kênh chính hồ Sông Trâu và 17 trạm đo mực nước tự động tại các đập dâng trên sông Lu cũng như kênh chính các đập dâng (đập Tuấn Tú và các đập thuộc hệ thống thủy lợi hồ Tân Giang gồm đập Cà Tiêu, Chà Vin, Ma Rên, Kía, Đá).
“Những năm qua, Công ty Thủy nông Ninh Thuận luôn chú trọng áp dụng khoa học, công nghệ hiện đại và không ngừng đào tạo, nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ vận hành các thiêt bị mới này. Nắm bắt được xu thế sử dụng công nghệ Scada (hệ thống giám sát mực nước tự động) trong khai thác công trình thủy lợi tại các nước phát triển trên thế giới, công ty đã chủ động tìm tòi, đầu tư phát triển các hệ thống đo nước tự động để tăng khả năng kiểm soát, quản lý, sử dụng và bảo vệ nguồn nước có hiệu quả”, ông Lê Phạm Hoà Bình cho biết.
Trạm đo mưa đầu đập kết hợpđo mực nước hồ Sông Trâu. Ảnh: M.P.
Các thiết bị công nghệ đã giúp công ty kiểm soát được nguồn nước tại một số điểm chính trong hệ thống, từ đó đưa ra các quyết định điều hành, tưới tiêu hợp lý, mang lại hiệu quả đặc biệt trong công tác quản lý vận hành.
Đặc biệt, công nghệ giám sát mực nước tự động đã phát huy được độ chính xác, tiết kiệm sức người, chi phí, giúp công ty từng bước tiếp cận khoa học công nghệ, nâng cao trình độ quản lý. Bên cạnh đó, công ty còn tiến hành xây dựng công cụ giám sát, tổng hợp và hỗ trợ công tác quản lý vận hành hồ chứa như xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu hồ chứa nước Lanh Ra bằng ứng dụng Google Mymaps và phát triển cho các hệ thống hồ chứa khác. Số hóa bản đồ khu tưới hệ thống thủy lợi Nha Trinh-Lâm Cấm .
Thiết bị đo độ mở cửa cống hồ Sông Sắt. Ảnh: M.P.
Tuy nhiên, theo ông Lê Phạm Hoà Bình, việc triển khai áp dụng thông tin, lắp đặt các thiết bị công nghệ cũng gặp một số khó khăn. Đó là nguồn vốn đầu tư lớn, hầu hết các thiết bị công nghệ lắp đặt tại các hồ chứa, đập dâng trên được đầu tư bằng các nguồn vốn WB, WB8. Về cơ bản, các thiết bị quan trắc hoạt động chưa ổn định. Hệ thống phần mềm vận hành chưa ổn định, chậm, treo, thao tác nhập liệu đầu vào mang tính chất thủ công và khó khăn dẫn đến hiệu quả chưa cao.
“Do đó, việc áp dụng công nghệ vào công tác quản lý an toàn đập, vận hành hồ chứa đạt hiệu quả thì thiết bị quan trắc phải vận hành ổn định để số liệu truyền về chính xác và liên tục; phần mềm vận hành phải ổn định, thao tác vận hành phải đơn giản, nhanh chóng”, ông Lê Phạm Hoà Bình cho biết.
