Năm 2017, Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp ba sạch Hưng Đạo, xã Hưng Đạo, thành phố Cao Bằng được thành lập với tôn chỉ ba sạch: “Sản xuất sạch - Phân phối sạch - Tiêu dùng sạch”. Từ khi thành lập, HTX xác định sản xuất nông nghiệp phải luôn gắn liền với người nông dân, đồng hành với người nông dân trong việc thay đổi phong tục tập quán canh tác lạc hậu, tư duy phát triển kinh tế.
Gắn sản xuất với liên kết tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị nhằm khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế của địa phương, đồng thời hướng sản xuất nông nghiệp theo các tiêu chuẩn mà thị trường đòi hỏi, từ đó nâng cao giá trị cho sản phẩm nông nghiệp, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân và các xã viên.
Những năm đầu, HTX chủ yếu bao tiêu các sản phẩm nông sản như: miến dong, bún khô, nấm hương, mộc nhĩ, đỗ đen, đỗ tương… của các hộ dân tại một số địa phương trong tỉnh Cao Bằng. Thời gian đầu mới hoạt động, do đầu mối tiêu thụ còn hạn hẹp, chưa mở rộng được thị trường nên sản phẩm còn ít, số lượng các mối hàng nhỏ.
2 năm đầu, hoạt động kinh doanh của HTX gặp muôn vàn khó khăn. Mỗi năm HTX chỉ bao tiêu khoảng vài chục tấn nông sản, đặc sản. Thu nhập của HTX thấp, mỗi năm chỉ đạt vài chục triệu đồng.
Từ năm 2019, HTX mở rộng mạng lưới tiêu thụ sản phẩm với nhiều hệ thống siêu thị, cửa hàng kinh doanh nông sản sạch, đặc sản tại nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước nên lượng hàng hóa, nông sản bao tiêu cho người dân tại các địa phương ngày càng tăng cao.
Năm 2020, HTX kết nối với một số doanh nghiệp trong cả nước triển khai thực hiện các mô hình trồng đậu tương, ngô ngọt, ngô bao tử tại thành phố Cao Bằng, huyện Quảng Hòa. Các mô hình này bước đầu cho hiệu quả, sản phẩm được HTX bao tiêu toàn bộ và tiếp tục mở rộng diện tích.
Từ vài chục tấn nông sản bao tiêu năm 2017, đến năm 2021, HTX bao tiêu gần 1.000 tấn nông sản, đặc sản các loại; toàn tỉnh có hàng nghìn hộ dân tham gia chuỗi liên kết từ sản xuất, cung ứng nông sản cho HTX. Thu nhập năm 2021 của HTX đạt hơn 1 tỷ đồng, tạo việc làm thời vụ cho 25 - 30 lao động địa phương với mức lương trung bình hơn 5 triệu đồng/người/tháng.
Ông Lại Đức Thứ, Giám đốc HTX Nông nghiệp Ba sạch Hưng Đạo chia sẻ: Thời gian đầu, khó khăn nhất của HTX là việc kết nối thị trường, tìm đầu ra cho các sản phẩm. Tôi phải thường xuyên đi Hà Nội, các tỉnh, thành phố trong cả nước để quảng bá, chào bán các sản phẩm.
Chịu khó đến các chuỗi siêu thị, cửa hàng lớn để xem quy cách đóng gói, mẫu mã các sản phẩm; thị hiếu của người tiêu dùng để về thay đổi, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng, nhất là khách hàng ngoài tỉnh.
Thị trường tiêu thụ sản phẩm là một trong những yếu tố quan trọng trong chuỗi giá trị của bất kỳ một ngành sản xuất nào, đặc biệt là ngành nông nghiệp với những đặc thù chứa đựng rất nhiều yếu tố rủi ro, do đó trước khi quyết định sản xuất cái gì, trồng cây gì, nuôi con gì, HTX luôn đi trước trong công tác xây dựng và phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm.
Hiện nay, HTX bao tiêu, cung cấp hơn 30 mặt hàng nông sản trên thị trường, trong đó có 6 sản phẩm đạt OCOP 3 sao cấp tỉnh. Các sản phẩm nông sản Cao Bằng do HTX liên kết sản xuất luôn đảm bảo chất lượng tốt nhất, mẫu mã bao bì đẹp mắt, cơ cấu trọng lượng sản phẩm phù hợp, đặc biệt luôn đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, sản phẩm được công bố chất lượng, truy xuất nguồn gốc rõ ràng vì thế khi đưa ra thị trường được khách hàng lựa chọn và đánh giá cao.
Với cách tiếp cận thị trường đa hình thức, hiện nay khách hàng của HTX gồm hệ thống các nhà phân phối, đại lý, công ty chuyên kinh doanh thực phẩm, các siêu thị, cửa hàng thực phẩm sạch, các công ty thương mại điện tử trên toàn quốc. Một số mặt hàng được một số doanh nghiệp đặt bao tiêu toàn bộ để xuất khẩu sang các thị trường khó tính như châu Âu, Nhật Bản…
Đây là nguồn động lực lớn để HTX tiếp tục đồng hành và liên kết chặt chẽ hơn với người nông dân trong việc bao tiêu sản phẩm góp phần thay đổi tập quán canh tác lạc hậu, mở rộng quy mô sản xuất, hướng tới sản xuất hàng hóa, xóa đói giảm nghèo. Quyết tâm hơn nữa trong việc đưa các sản phẩm nông sản của Cao Bằng vươn xa hơn không chỉ đến thị trường cả nước mà còn hướng đến xuất khẩu.
Với những thành công ban đầu, HTX Nông nghiệp ba sạch Hưng Đạo là một trong những HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp làm tốt nhất việc phát triển chuỗi liên kết từ sản xuất đến bao tiêu sản phẩm nông nghiệp tại Cao Bằng.