Mới đây, Thanh tra Chính phủ đã ban hành Kết luận thanh tra số 229/TB-TTCP thông báo kết quả kiểm tra và khẳng định “việc đầu tư xây dựng Trung tâm thương mại Đồng Đăng và chuyển đổi mô hình quản lý chợ Đồng Đăng cũ chưa hoàn toàn tuân thủ các quy định của pháp luật, chưa tạo được sự đồng thuận, ủng hộ của nhân dân”.
 |
| Chợ Đồng Đăng được hình thành từ những năm đầu thế kỷ 20 với diện tích gần 2.500m2 gồm chức năng trao đổi hàng hoá tiêu dùng, lương thực, thực phẩm và cứ 5 ngày có một phiên chợ để bà con các tỉnh lân cận đến trao đổi mua bán hàng hoá. Tháng 6/1989, UBND tỉnh Lạng Sơn ban hành QĐ số 197 phê duyệt đầu tư xây dựng chợ Đồng Đăng, huyện Cao Lộc. Theo đó, địa điểm xây dựng lại mặt bằng chợ cũ có mở rộng diện tích 0,8ha với tổng vốn đầu tư 605,55 triệu đồng bằng vốn Nhà nước. Dự án Trung tâm Thương mại Đồng Đăng được UBND tỉnh phê duyệt từ năm 1999 bằng nguồn ngân sách Nhà nước, với tổng vốn đầu tư 15,38 tỷ đồng. Dự án được thực hiện từ năm 1999 đến năm 2003 thì dừng do thiếu vốn. Năm 2004, tỉnh đồng ý chủ trương cho thành lập Trung tâm Thương mại Đồng Đăng với nguồn vốn xã hội hoá vào giao cho Công ty Đầu tư và Phát triển Nhà số 6 Hà Nội làm chủ đầu tư. Dự án được điều chỉnh lại 4 lần và hoàn tất xây dựng xong giai đoạn 1 để đi vào hoạt động từ tháng 10/2016. Nhưng từ đây phát sinh nhiều khiếu kiện, khiếu nại kéo dài. |
 |
| Nội dung khiếu nại của các hộ tiểu thương tập trung vào hai nội dung chủ yếu. Cụ thể, đối với các hộ tiểu thương của chợ Đồng Đăng cũ, họ mong muốn giữ lại chợ truyền thống; đề nghị cho song song tồn tại hai chợ; Quá trình xây dựng trung tâm thương mại và chuyển đổi mô hình quản lý chợ thiếu công khai dân chủ; Lo lắng chính quyền sẽ thu hồi diện tích đất của các hộ xung quanh chợ, sau thời gian chia lô bán nền… Theo phản ánh của bà con tiểu thương, chợ truyền thống Đồng Đăng hiện có 244 hộ kinh doanh cố định, hơn 300 hộ kinh doanh không có hợp đồng. Đây là khu chợ có lịch sử lâu đời qua các thời kỳ kháng chiến, phục vụ cho nhu cầu dân sinh trong khu vực và một phần khách du lịch đến tham quan Đền Mẫu. Tuy nhiên, chính quyền địa phương có kế hoạch phá bỏ chợ cũ để chuyển sang kinh doanh tại khu trung tâm thương mại mới được hoàn thành mà không lấy ý kiến hay thông báo về kế hoạch di dời trước đó cho bà con tiểu thương. Vì lẽ đó, từ tháng 6/2017 hàng trăm hộ kinh doanh tại chợ này đã đóng quầy, ngừng buôn bán để đình công, phản đối cách làm của chính quyền địa phương. |
 |
| Sau khi khiếu nại các cơ quan ban ngành ở tỉnh Lạng Sơn nhưng không có kết quả, hàng trăm tiểu thương kéo lên Trung ương, đến Thanh tra chính phủ, Bộ Công thương và nhiều cơ quan chức năng khác để đòi quyền lợi. Họ tố cáo quá trình xây dựng trung tâm thương mại và chuyển đổi mô hình quản lý chợ thiếu công khai, dân chủ. Việc xây dựng Trung tâm thương mại Đồng Đăng, khuôn viên cây xanh tại chợ cũ không đủ các căn cứ pháp lý và người dân lo lắng về việc chính quyền sẽ thu hồi diện tích đất của các hộ xung quanh chợ Đồng Đăng cũ sau một thời gian sẽ xảy ra vấn đề lợi ích nhóm |
 |
| Các tiểu thương cũng đề nghị dừng thực hiện Thông báo số 170/TB-UBND ngày 8/5/2017 của UBND tỉnh về việc thu hồi đất chợ Đồng Đăng cũ để thực hiện đầu tư xây dựng hạng mục công trình khuôn viên cây xanh thị trấn Đồng Đăng thuộc dự án Trung tâm thương mại Đồng Đăng - Lạng Sơn (hiện đang tạm dừng theo yêu cầu của Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình), đồng thời mong giữ lại chợ truyền thống và cho song song tồn tại cả 2 chợ. |
 |
| Mới đây nhất, kết quả kiểm tra của Thanh tra Chính phủ cho thấy, việc đầu tư xây dựng Trung tâm thương mại Đồng Đăng và chuyển đổi mô hình quản lý chợ Đồng Đăng cũ, UBND tỉnh Lạng Sơn và các cơ quan chưa hoàn toàn tuân thủ các quy định của pháp luật, chưa tạo được sự đồng thuận, ủng hộ của nhân dân. Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND tỉnh Lạng Sơn tổ chức triển khai thực hiện Nghị quyết số 42/NQ-CP ngày 9/5/2018 về điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 và kế hoạch sử dụng đất kỳ cuối (2016 - 2020) tỉnh Lạng Sơn theo đúng quy định của pháp luật. Hủy bỏ Thông báo thu hồi đất số 170/TB-UBND ngày 8/5/2017 của UBND tỉnh. |
 |
| Thanh tra Chính phủ cũng yêu cầu Lạng Sơn kiểm tra rà soát lại các quy hoạch xây dựng, quy hoạch sử dụng đất và các quy hoạch chuyên ngành khác, đảm bảo đầy đủ các điều kiện khác cho việc chuyển đổi chợ Đồng Đăng nhưng phải phù hợp với quy định. Kiểm tra rà soát lại hình thức đầu tư hạng mục khuôn viên cây xanh, bảo đảm phù hợp với quy định của pháp luật… Trong thời gian thực hiện các nội dung trên phải duy trì hiện trạng chợ Đồng Đăng cũ và Trung tâm thương mại Đồng Đăng mới, tiếp tục tuyên truyền, vận động, thuyết phục được nhân dân đồng tình ủng hộ, không để xảy ra khiếu kiện đông người. |
 |
| Về vấn đề chợ Đồng Đăng, ông Phạm Ngọc Thưởng, Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn khẳng định: Việc đầu tư xây dựng khuôn viên cây xanh tại vị trí chợ Đồng Đăng hiện tại đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt theo đúng quy trình, quy định của pháp luật, phù hợp với quy hoạch chung nhằm xây dựng thị trấn Đồng Đăng thành thị xã, trở thành đô thị hạt nhân của Khu Kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng trong tương lai. Theo ông Thưởng, trong quá trình thu hồi đất để thực hiện đầu tư xây dựng hạng mục công trình này, tỉnh luôn quan tâm đến việc chăm lo, đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của các hộ tiểu thương. |
