 |
| Chị Lê Việt Thương, người hai lần bị bác và các dì khởi kiện. |
Năm 1990 cụ Lý mất. Trước khi mất, cụ dặn cụ ông gọi con gái là bà Lê Thị Việt đang ở huyện Thanh Sơn (Phú Thọ) về, cho bà Việt thửa đất trên. Việc này, tất cả các con của hai cụ đều biết. Bà Việt đưa hai con gái là Lê Việt Thương, Lê Việt Hà về sống trên mảnh đất ấy. Năm 1991, cụ Thúy làm giấy chứng nhận QSDĐ (sổ đỏ) thửa đất trên cho bà Việt. Năm 1992 cụ Thúy mất. Năm 2002 bà Việt cũng mất, thửa đất được con gái bà Việt là Thương sử dụng.
Tháng 11/2017, anh trai bà Việt là Lê Hồng Sơn cùng 4 người em bà Việt là Lê Thị Yến, Lê Thị Oanh, Lê Thị Quý, Lê Thị Lương đứng ra khởi kiện chị Thương ra TAND tỉnh Phú Thọ, cho rằng thửa đất đó là tài sản của bố mẹ để lại, đòi được thừa kế theo pháp luật, bởi cả hai cụ Lý và Thúy đều không để lại di chúc khi mất.
Vấn đề đặt ra ở đây là ông Sơn và 4 bà Yến, Oanh, Quý, Lương có tư cách khởi kiện hay không?
Việc cụ Thúy làm sổ đỏ thửa đất trên cho bà Việt là thể hiện ý chí của chủ sử dụng đối với tài sản là thửa đất của mình. Theo quy định của pháp luật, thì việc cấp sổ đỏ phải tuân thủ một quy trình rất nghiêm ngặt và rõ ràng. Trước hết, cơ quan chuyên môn phải đo đạc để xác định diện tích. Tiếp theo, phải xác minh nguồn gốc thửa đất. Chỉ những thửa đất có nguồn gốc rõ ràng, được 4 hộ liền kế kí xác nhận không tranh chấp, mới đủ điều kiện cấp sổ đỏ.
Và cuối cùng, là cơ quan có thẩm quyền sẽ niêm yết công khai việc cấp sổ đỏ đó tại nơi công cộng trong 15 ngày. Mọi khiếu nại, thắc mắc hay tố cáo việc cấp sổ đỏ đó chỉ được thực hiện trong 15 ngày ấy. Hết 15 ngày, mọi khiếu nại, tố cáo hay thắc mắc đều không có giá trị.
Việc UBND TP Việt Trì cấp sổ đỏ cho bà Việt chắc chắn đã được thực hiện đúng quy trình đó, ông Sơn và 4 bà Yến, Oanh, Quý, Lương cũng như mọi công dân trong địa phương đã không có thắc mắc hay khiếu nại gì trong thời hạn luật định. Vì vậy, việc bà Việt được cấp sổ đỏ thửa đất trên là hoàn toàn hợp pháp.
Sổ đỏ là căn cứ pháp lí cao nhất để xác định ai là chủ sử dụng hợp pháp thửa đất. Một khi bà Việt là người đứng tên trên sổ đỏ, thì quyền sử dụng thửa đất đó là tài sản của bà Việt chứ đâu còn là tài sản của cụ Thúy nữa. Do vậy, cụ Thúy cũng chẳng có tài sản gì để lại để cho ông Sơn và 4 bà Yến, Oanh, Quý, Lương đòi thừa kế cả.
Lẽ ra, với những căn cứ trên, TAND tỉnh Phú Thọ phải ra thông báo không thụ lí vụ kiện, vì nguyên đơn không có căn cứ khởi kiện. Nhưng, điều hết sức lạ lùng là tòa lại vẫn thụ lí vụ kiện.
Thực ra, không phải bây giờ 5 nguyên đơn mới khởi kiện đòi chia thừa kế. Năm 2011, họ đã đứng đơn khởi kiện. Bản án dân sự sơ thẩm số 11/2014/DSST ngày 19/2/2014 của TAND TP Việt Trì tuyên: Xác định thửa đất trên là tài sản chung của ông Lê Hồng Sơn, 4 bà Yến, Oanh, Quý, Lương, chị Thương và chị Hà, chia thửa đất thành 6 phần.
Trong bản án này, chủ tọa phiên tòa Lê Anh Tuấn đã vi phạm tố tụng trắng trợn đến mức ghi vào bản án là “tại tòa, chị Lê Việt Thương đã đồng ý chia thửa đất cho các nguyên đơn”, trong khi biên bản phiên tòa lại ghi hoàn toàn ngược lại.
Bản án phúc thẩm số 41/2014/DSPT ngày 10/7/2014 của TAND tỉnh phú Thọ tuyên y án sơ thẩm. Do bị chánh án TANDTC kháng nghị, ngày 21/2/2017, TAND cấp cao tại Hà Nội đã xét xử theo trình tự giám đốc thẩm, tuyên hủy cả 2 bản án sơ, phúc thẩm nói trên, giao hồ sơ cho tòa án cấp sơ thẩm xét xử lại với HĐXX mới.
Sau bản án giám đốc thẩm, cả 5 nguyên đơn đều rút đơn, vụ kiện bị TAND TP Việt Trì ra quyết định đình chỉ. Và lần này, cả 5 nguyên đơn lại tiếp tục khởi kiện. Không biết TAND tỉnh Phú Thọ sẽ xét xử thế nào, khi cả hai bản án sơ, phúc thẩm của lần khởi kiện trước đã bị hủy bỏ.
