Những sai phạm của các tổ chức, cá nhân đã được làm rõ, thế nhưng quyền lợi của người dân thì chính quyền vẫn bỏ ngỏ.
Một thửa đất có hai sổ đỏ
Đầu năm 2014, người dân ở thôn Bằng Tạ tỏ ra bàng hoàng khi phát hiện nhiều thửa đất được UBND huyện Ba Vì,TP. Hà Nội cấp cho hai chủ sở hữu. Theo đó, trên cùng một khu đất, ngoài giấy chứng nhận QSDĐ của 267 hộ dân đang nắm giữ (được cấp từ năm 1999) còn xuất hiện những cuốn sổ đỏ của 3 hộ là ông Nguyễn Mạnh Thản (hiện đang là Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Ao Vua - Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Hà Nội); ông Nguyễn Văn Năng và bà Nguyễn Thị Thúy Hằng.
 |
| Bi hài một thửa đất có hai sổ đỏ |
Họ bàng hoàng bởi vì trong suốt quá trình sử dụng đất, các hộ dân không chuyển nhượng đất cho ai. Đồng thời, không có bất kỳ thông báo thu hồi đất nào của cơ quan nhà nước được gửi đến gia đình mình. Và, khi mở cuốn sổ đỏ của mình để kiểm tra, mục “những thay đổi sau khi cấp giấy chứng nhận” hoàn toàn được bỏ trắng. Điều đó chứng tỏ toàn bộ diện tích đất được liệt kê trong Giấy chứng nhận QSDĐ của các hộ dân vẫn còn nguyên hiệu lực.
Lúc này, mọi suy nghĩ của người dân dồn về mốc thời gian năm 2002, khi ông Nguyễn Mạnh Thản đến xin thuê đất ở thôn Bằng Tạ để thực hiện dự án phát triển du lịch. Khi ấy ông Thản nói với người dân là thời gian thuê đất từ năm 2002 đến hết năm 2013 (tức trong 11 năm). Đối với loại đất 1 lúa, mỗi sào Bắc bộ được trả bồi thường hoa màu khoảng 3,7 triệu đồng. Đối với đất 2 lúa sẽ được trả bồi thường hoa màu khoảng 6 triệu đồng. Người dân đồng tình và hai bên ký kết các giấy tờ trao – nhận tiền.
Thế nhưng, khi thời hạn cho thuê đất kết thúc (cuối năm 2013), các chủ ruộng đi đòi lại ruộng thì UBND xã thông báo những thửa đất trên đã được UBND huyện cấp Giấy chứng nhận QSDĐ cho ông Thản, ông Năng và bà Hằng từ năm 2002, 2003.
Sai phạm trong thu hồi đất?
Đây là điều hết sức phi lý. Bởi vậy, họ đã bầu ra Ban đại diện gồm 18 người để viết đơn khiếu nại, tố cáo đến các cơ quan, ban ngành từ xã lên huyện, thành phố và Trung ương.
Theo kết luận số 355 về việc kiểm tra, rà soát hồ sơ liên quan đến quy trình thu hồi đất nông nghiệp để cấp Giấy chứng nhận QSDĐ tại khu Đầm Long ngày 3/11/2016 của UBND huyện Ba Vì: Sau khi được phê duyệt dự án đầu tư, bảo vệ và phục hồi hệ sinh thái đa dạng đầm và nuôi trồng thuỷ sản kết hợp với phát triển du lịch Đầm Long tại thôn Bằng Tạ, các chủ đầu tư đã tiến hành tự thoả thuận với các hộ dân có đất nông nghiệp để tạo mặt bằng thực hiện dự án.
Tuy nhiên, kết luận của UBND huyện Ba Vì nêu rõ: “Việc chủ đầu tư và các hộ dân tự thoả thuận cách tính bồi thường hỗ trợ thực hiện dự án nhưng chưa cụ thể”. Các chủ đầu tư chưa tổng hợp, báo cáo kết quả việc bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng thực hiện dự án. Chưa thực hiện việc bàn giao cụ thể mốc giới của dự án. Các cấp có thẩm quyền chưa thực hiện việc chỉnh lý Giấy chứng nhận QSDĐ đối với các hộ dân có đất bị thu hồi, chưa cập nhật hồ sơ địa chính.
 |
| Người dân thôn Bằng Tạ cho rằng, họ bị mất đất đầy oan khuất |
Điều đặc biệt, ngoài dự án của ông Thản đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch, còn lại 2 dự án (giai đoạn 2 của ông Năng và bà Hằng) với tổng diện tích lên tới 456.411m2 (tương đương hơn 45ha) chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt theo quy định.
Trách nhiệm thuộc về ai?
Theo UBND huyện Ba Vì, để xảy ra tồn tại, thiếu sót này thì trách nhiệm thuộc về Phòng địa chính huyện (nay là Phòng TN-MT huyện) mà trách nhiệm chính là Trưởng phòng địa chính, cán bộ phòng địa chính có liên quan đến thời điểm 2002, 2003. UBND xã Cẩm Lĩnh cũng có trách nhiệm mà trực tiếp là Chủ tịch UBND xã và lãnh đạo được giao phụ trách lĩnh vực, cán bộ địa chính xã thời điểm 2002, 2003 và trách nhiệm của Chủ đầu tư trong việc phối hợp với các cơ quan có thẩm quyền bổ sung quy hoạch đối với diện tích chưa được phê duyệt.
Một điểm nữa cũng hết sức kỳ lạ. Đó là việc lưu trữ tư liệu, hồ sơ liên quan đến dự án khu du lịch sinh thái Đầm Long của UBND xã Cẩm Lĩnh, Phòng TN-MT huyện, chủ đầu tư không được thực hiện đúng quy định, không lưu trữ được đầy đủ tài liệu, một số tài liệu chỉ là bản phô tô không có bản chính để đối chiếu. Trách nhiệm này thuộc về phòng Địa chính huyện mà trách nhiệm thuộc về Trưởng phòng Địa chính cùng cán bộ phòng địa chính có liên quan.
“Liệu đây có phải là chiêu bài phi tang chứng cứ sai phạm của chủ đầu tư và chính quyền các cấp”, ông Phùng Xuân Điều – một người dân bị cấp đè sổ đỏ nói.
Kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân liên quan
Mặc dù khẳng định quá trình thu hồi đất để cấp Giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất tại khu Đầm Long, thôn Bằng Tạ, các đơn vị, tổ chức cá nhân liên quan thực hiện còn thiếu sót. Thế nhưng, trong kết luận của mình, UBND huyện Ba Vì vẫn kiến nghị, đề xuất “hợp thức hoá cái sai” bằng cách chỉ đạo Phòng TN-MT tham mưu để cấp có thẩm quyền phê duyệt bổ sung quy hoạch đối với diện tích thuộc dự án Đầm Long nhưng chưa được phê duyệt quy hoạch theo quy định. Đồng thời “có giải pháp xử lý đối với các Giấy chứng nhận QSDĐ của các hộ dân thuộc dự án khu du lịch Đầm Long theo quy định.
 |
| Dự án Khu du lịch Đầm Long được xây dựng trên những lá đơn tố cáo của người dân |
Mặc dù chỉ đạo kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân có khuyết điểm đã nêu ở trên, nhưng cuối cùng, những mong mỏi và đòi hỏi quyền lợi chính đáng của người dân thôn Bằng Tạ vẫn không được huyện, xã và Chủ đầu tư ngó ngàng trong phần kiến nghị.
Ông Nguyễn Xuân Tăng – đại diện cho các hộ dân thôn Bằng Tạ tố cáo sai phạm của chính quyền xã, huyện đặt dấu hỏi: Ông Nguyễn Mạnh Thản là ai mà một dự án có nhiều sai phạm trong quá trình thu hồi đất, cấp Giấy chứng nhận QSDĐ như vậy mà không ai xử lý?
Phía sau những lá đơn tố cáo này, những mảnh đời bi đát của người dân mất đất bắt đầu hiện ra. Báo NNVN sẽ tiếp tục thông tin về vấn đề này.
