Tiến bộ nhưng chưa dứt điểm các tồn tại
Văn phòng Chính phủ vừa có Thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang tại cuộc họp lần thứ 8 của Ban Chỉ đạo quốc gia về chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU).
Theo báo cáo của Bộ NN-PTNT, trong đợt kiểm tra lần thứ 4 của Đoàn Thanh tra của Ủy ban châu Âu (EC) vào tháng 10/2023, kết quả triển khai công tác chống khai thác IUU có sự tiến bộ so với trước, nhưng chưa giải quyết dứt điểm các tồn tại, hạn chế nên chưa thể gỡ được cảnh báo “thẻ vàng”.
Kết quả triển khai công tác chống khai thác IUU có sự tiến bộ so với trước, nhưng chưa giải quyết dứt điểm các tồn tại, hạn chế. Ảnh: Hồng Thắm.
Trong thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, giao trách nhiệm cụ thể cho từng ban, bộ, ngành, địa phương với thời gian hoàn thành, kết quả đạt được. Mặc dù đã đạt được một số kết quả nhất định, tuy nhiên việc chỉ đạo và tổ chức triển khai các giải pháp chống khai thác IUU tại một số bộ, ngành, địa phương chưa thực sự tập trung, quyết liệt, hiệu quả chưa cao.
Triển khai có hiệu quả các giải pháp mang tính chiến lược, dài hạn
Vì vậy, để sớm gỡ cảnh báo “thẻ vàng”, phát triển ngành thủy sản Việt Nam bền vững, có trách nhiệm và hội nhập quốc tế, yêu cầu các Bộ trưởng, Thủ trưởng các bộ, cơ quan có liên quan và Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ven biển bên cạnh việc tiếp tục triển khai có hiệu quả các giải pháp mang tính chiến lược, dài hạn, cần tập trung chỉ đạo, triển khai các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách, trọng tâm từ nay đến ngày 30/4/2024 như sau:
Yêu cầu các ban, bộ, ngành, UBND các các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ven biển tập trung cao điểm, huy động các nguồn lực triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp chống khai thác IUU theo đúng chỉ đạo của Thường trực Ban Bí thư, của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ (đặc biệt là Công điện số 1058/CĐ-TTg ngày 4/11/2023), các kết luận của Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU và các văn bản khác có liên quan; tuyệt đối không lơ là, chủ quan; kiên quyết xử lý các tổ chức, cá nhân không hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao trong thi hành công vụ, vi phạm quy định của pháp luật, ảnh hưởng đến nỗ lực chung gỡ “thẻ vàng” của cả nước; kịp thời động viên, khen thưởng, khích lệ các tấm gương điển hình trong chống khai thác IUU.
Thực hiện các quy định, khuyến nghị của EC về chống khai thác IUU
Bộ NN-PTNT thực hiện tốt vai trò thường trực của Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU; tăng cường kiểm tra, hướng dẫn, đôn đốc các địa phương ven biển việc thực hiện các quy định, khuyến nghị của EC về chống khai thác IUU.
Phối hợp chặt chẽ với Bộ Ngoại giao trong cung cấp, chia sẻ thông tin đảm bảo thực hiện tốt công tác ngoại giao, tranh thủ sự ủng hộ của các bên có liên quan đối với nỗ lực chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của Việt Nam.
Tiếp tục thực hiện đợt cao điểm tuần tra, triển khai các giải pháp phù hợp, kiên quyết ngăn chặn, giảm thiểu, tiến tới chấm dứt tình trạng tàu cá vi phạm khai thác IUU ở vùng biển nước ngoài. Ảnh: Hồng Thắm.
Chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp khẩn trương rà soát, hoàn thiện các Nghị định sửa đổi, bổ sung (Nghị định số 26/NĐ-CP, Nghị định số 42/NĐ-CP của Chính phủ), trình Thủ tướng Chính phủ trước ngày 30/12/2023; ban hành Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư số 23/2018/TT-BNNPTNT trước 30/1/2024 để tháo gỡ khó khăn cho việc quản lý tàu cá “3 không”; chủ động xem xét, giải quyết các khó khăn, vướng mắc, kiến nghị và hướng dẫn các địa phương triển khai có hiệu quả, thực chất các nội dung này.
Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, khẩn trương hoàn thiện cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia (VnFishbase); hoàn thiện, triển khai đồng bộ, thống nhất trong cả nước phần mềm quản lý tàu cá ra vào cảng để theo dõi, kiểm soát hoạt động của tàu cá tại cảng cá, hệ thống truy xuất nguồn gốc điện tử để theo dõi, kiểm soát tính minh bạch, hợp pháp đối với nguồn gốc sản phẩm thủy sản khai thác trong nước xuất khẩu.
Sớm có thư chính thức gửi EC về việc xác minh thông tin liên quan đến tàu Havuco02 thuộc quản lý của tỉnh Khánh Hòa.
Tiến tới chấm dứt tình trạng tàu cá vi phạm khai thác IUU ở vùng biển nước ngoài
Bộ Quốc phòng chủ trì, phối hợp với Bộ NN-PTNT, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ven biển và các bộ, ngành có liên quan thực hiện đợt cao điểm tuần tra, triển khai các giải pháp phù hợp, kiên quyết ngăn chặn, giảm thiểu, tiến tới chấm dứt tình trạng tàu cá vi phạm khai thác IUU ở vùng biển nước ngoài (từ nay đến ngày 30/4/2024):
- Chủ trì tiếp tục mở các đợt cao điểm tuần tra, kiểm tra, kiểm soát tại các khu vực biển giáp ranh với Indonesia, Thái Lan, Campuchia, đặc biệt là Malaysia để kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý các trường hợp cố tình vi phạm vùng biển nước ngoài.
- Phối hợp với chính quyền địa phương tuyên truyền, vận động, kịp thời nắm bắt tình hình hoạt động của tàu cá tại địa phương, nhất là tại các địa bàn trọng điểm, để phát hiện từ sớm từ xa, ngăn chặn ngay từ trong bờ các tàu cá, ngư dân có ý định đi khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài.
- Điều tra, đấu tranh, xử lý triệt để các trường hợp cố tình vi phạm khai thác IUU (vận chuyển, gửi thiết bị giám sát hành trình, sử dụng tàu cá mang biển số giả…), các đối tượng lợi dụng hoạt động nghề cá để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật khác (như buôn lậu dầu trên biển, cưỡng bức lao động nghề cá); đặc biệt chú trọng địa bàn tỉnh Kiên Giang.
Kịp thời cung cấp thông tin, phối hợp với Bộ Ngoại giao đấu tranh với các nước bắt giữ, xử lý trái phép tàu cá, ngư dân Việt Nam, thực hiện tốt công tác ngoại giao, tranh thủ sự ủng hộ của các bên có liên quan đối với nỗ lực chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của Việt Nam.
Xử lý các hành vi môi giới, móc nối đưa tàu cá, ngư dân đi khai thác hải sản trái phép
Bộ Công an thúc đẩy, phối hợp chặt chẽ với Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao rà soát, thống nhất để sớm ban hành Nghị quyết hướng dẫn áp dụng các Điều 347, 348, 349, 350 Bộ Luật hình sự trong việc xử lý hành vi môi giới đưa tàu cá, ngư dân Việt Nam đi khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài, hoàn thành và báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU kết quả trước ngày 30/12/2023.
Mở đợt cao điểm thực thi pháp luật từ nay đến tháng 4/2024 trong tuần tra, kiểm tra, kiểm soát tàu cá xuất, nhập bến, tàu cá ra vào cảng, tại các cửa sông, cửa biển, các đảo, các bến cá tư nhân, truyền thống. Ảnh: Hồng Thắm.
Chỉ đạo công an địa phương ưu tiên bố trí lực lượng thực hiện các đợt cao điểm từ nay đến ngày 30/4/2024 trong điều tra, ngăn chặn, xử lý các hành vi môi giới, móc nối đưa tàu cá, ngư dân đi khai thác hải sản trái phép; phối hợp với các cơ quan có thẩm quyền đưa ra truy tố, xét xử các trường hợp vi phạm để răn đe, giáo dục trước ngày 30/4/2024.
Phối hợp với các địa phương điều tra, xử lý triệt để các tổ chức, cá nhân có hành vi “hợp thức hóa” hồ sơ vi phạm để xuất khẩu sang thị trường châu Âu theo khuyến nghị của EC, hoàn thành và báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU trước ngày 30/4/2024..
Khẩn trương thành lập kiểm ngư địa phương
Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ven biển khẩn trương rà soát hồ sơ, ra quyết định xử phạt dứt điểm các trường hợp vi phạm còn thời hạn, thời hiệu, hoàn thành và báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU kết quả trước ngày 30/4/2024.
Chỉ đạo, ưu tiên bố trí các lực lượng, giao trách nhiệm cho chính quyền cơ sở (xã/phường/thị trấn) tại các địa bàn trọng điểm vừa tuyên truyền vận động, vừa nắm chắc địa bàn, kịp thời phát hiện từ sớm từ xa, ngăn chặn ngay từ trong bờ tàu cá, ngư dân có ý định đi khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài.
Khẩn trương thành lập kiểm ngư địa phương theo quy định của Luật Thủy sản và Luật Tổ chức chính quyền địa phương, đảm bảo đủ năng lực thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về khai thác, bảo vệ nguồn lợi thủy sản.
Tiếp tục thông tin truyền thông
Các ban, bộ, ngành, địa phương có liên quan tiếp tục thông tin truyền thông, tuyên truyền, tập huấn các quy định pháp luật về chống khai thác IUU để nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cộng đồng cư dân ven biển; đưa tin kịp thời các trường hợp vi phạm khai thác IUU bị xử lý theo quy định để răn đe, giáo dục.
Yêu cầu các bộ, ngành, địa phương thực hiện đúng tiến độ nhiệm vụ được giao và báo cáo kết quả về Bộ NN-PTNT định kỳ trước ngày 15 hằng tháng để tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về IUU kết quả thực hiện.
