Mộc Châu hiện có 2 thị trấn và 13 xã. Khu vực nông thôn có đến 88,3% diện tích đất nông nghiệp, người dân khu vực nông thôn chiếm xấp xỉ 60%, số đơn vị hành chính cấp xã cao. Thời gian qua, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, công cuộc xây dựng nông thôn mới của Mộc Châu đã có nhiều thay đổi, tỷ lệ hộ nghèo giảm, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân không ngừng được cải thiện; diện mạo nông thôn khởi sắc và liên tục phát triển. Đến nay, Mộc Châu có 7/13 xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó có 2 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao. Bình quân mỗi xã đạt 15,84 tiêu chí nông thôn mới.
Được thiên nhiên ưu đãi về khí hậu và thổ nhưỡng, với 12 dân tộc mang bản sắc khác nhau, Mộc Châu từ lâu đã xác định du lịch là kinh tế mũi nhọn nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của huyện. Hình thức du lịch trải nghiệm cộng đồng tại các bản đang là một trong những thế mạnh của huyện để vừa hoàn thành việc xây dựng nông thôn mới vừa góp phần nâng cao đời sống, thu nhập cho các đồng bào dân tộc.
Hàng năm, Mộc Châu thường tổ chức các lễ hội nhằm tôn vinh nông dân và các sản phẩm đặc hữu như: Hội Trà - Cao nguyên; Lễ hội Hái quả; Cuộc thi Hoa hậu Bò sữa Mộc Châu… Thăm các mô hình trải nghiệm như: Nông trại dâu tây Chimifarm; Khu du lịch sinh thái Hồng Công; điểm du lịch Mộc Sương; trang trại du lịch bò sữa Dairy Farm, làng chè Mộc Châu, vườn hoa nhiệt đới...
Khuyến khích cơ sở kinh tế xây dựng các mô hình mẫu cho phát triển du lịch, như: Mô hình tham quan trang trại trồng trọt, chăn nuôi, du lịch sinh thái, du lịch trải nghiệm trồng, chăm sóc, thu hoạch cây ăn quả, cây hoa cảnh. Bên cạnh đó là việc xây dựng thương hiệu, bộ nhận diện sản phẩm, chỉ dẫn địa lý cho các sản phẩm nông sản của địa phương, như: sản phẩm chè, sản phẩm sữa; các loại quả mận, bơ, hồng giòn; hình thành 10 khu vườn cây ăn quả mẫu cho các loại quả đặc trưng ở Mộc Châu...
Thông qua các hoạt động du lịch, giá trị sản phẩm được quảng bá rất nhiều, đời sống nhân dân được nâng lên, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 4,8%, đây chính là thước đo quan trọng để đánh giá du lịch đóng góp rất lớn đến sự phát triển kinh tế - xã hội của huyện Mộc Châu.
Để phát triển giữa du lịch và nông thôn mới cần phải nâng cao nhận thức, kỹ năng cho người dân, định hướng để người dân thấy rằng đây là mô hình rất thiết thực khi mà bản làng đạt tiêu chí nông thôn mới theo quy định thì chính bản làng đó sẽ sạch đẹp hơn, gọn gàng hơn, văn minh hơn. Từ đó, sẽ kết hợp với việc đưa khách du lịch đến, người dân sẽ có thêm thu nhập thông qua các sản phẩm dịch vụ.
Tạo điều kiện phát triển hình thức du lịch cộng đồng, UBND huyện Mộc Châu huy động các nguồn lực hỗ trợ đầu tư xây dựng bản du lịch cộng đồng bản Áng, xã Đông Sang; bản Dọi, xã Tân Lập gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa của đồng bào các dân tộc.
Phối hợp với Dự án GREAT trong khuôn khổ thỏa thuận tài trợ giữa Chính phủ Việt Nam và Australia do UBND tỉnh Sơn La và Đại sứ Australia tại Việt Nam triển khai Dự án hỗ trợ phụ nữ dân tộc thiểu số khởi nghiệp tại bản Dọi (xã Tân Lập), bản Vặt (xã Mường Sang) và bản Áng (xã Đông Sang), gồm: Cho vay vốn sửa chữa, nâng cấp homestay, phát triển sinh kế; tập huấn nâng cao năng lực cho các hộ làm du lịch cộng đồng; phát triển các sản phẩm du lịch. Hướng dẫn HTX du lịch bản Áng, xã Đông Sang triển khai ý tưởng “Không gian văn hóa bản Áng - Chợ phiên trải nghiệm văn hóa người Thái”; thực hiện Dự án “Quản lý toàn diện điểm đến du lịch” gồm xây dựng khu phố đi bộ - chợ đêm.
Với cách triển khai bài bản, đồng bộ và nhiều kết quả quan trọng đã đạt được, tin tưởng đến năm 2025, huyện Mộc Châu cơ bản đạt chuẩn nông thôn mới theo đúng lộ trình đã đề ra.
Ngày 11/11/2022, tại Vương quốc Oman, Khu du lịch quốc gia Mộc Châu (Sơn La) được vinh danh là "Điểm đến thiên nhiên khu vực hàng đầu Thế giới 2022", tại lễ trao giải của Giải thưởng du lịch thế giới - World Travel Awards 2022. Đây là giải thưởng hàng đầu thế giới trong ngành du lịch được tổ chức thường niên kể từ năm 1993 đến nay, nhằm tôn vinh các thành tựu xuất sắc của ngành du lịch trên mọi lĩnh vực. World Travel Awards được xem như giải “Oscar" của ngành du lịch thế giới.
Trước đó, khu du lịch Quốc gia Mộc Châu đã giành 2 hạng mục trên hệ thống giải thưởng du lịch thế giới: "Điểm đến du lịch thiên nhiên hàng đầu Việt Nam" và "Điểm đến du lịch thiên nhiên hàng đầu Châu Á" năm 2022.