Người chăn nuôi heo tăng hay giảm đàn còn mang tính ‘hên xui’

Theo nhiều thương nhân trong ngành chăn nuôi, một trong những nguyên nhân quan trọng khiến cho giá heo hơi trong thời gian qua liên tục giảm xuống và hiện đang thấp hơn nhiều so với giá thành là nguồn cung tăng mạnh trong khi sức mua lại giảm khá nhiều.

Điều này cho thấy dự báo thị trường, dự báo cung cầu trong ngành chăn nuôi heo hiện còn khá hạn chế, khiến cho sự tăng đàn của người chăn nuôi nhiều khi bị “lệch nhịp” với nhu cầu tiêu thụ.

Theo ông Nguyễn Trí Công, Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai, việc quyết định tăng hay giảm đàn của người chăn nuôi heo còn nặng yếu tố chủ quan nên mang tính “hên xui”. Chẳng hạn, cứ trước tết khoảng 4 hay 6 tháng, người chăn nuôi heo lại ngồi với nhau và bàn bạc rằng vào dịp tết, tiêu thụ thịt heo sẽ tăng lên. Từ suy nghĩ đó, người chăn nuôi sẽ quyết định tăng đàn heo.

Trước đây, không có những biến động về thị trường và việc làm, thì người chăn nuôi cũng có lý của họ với tính toán như trên. Nhưng tình hình hiện nay đã khác.

Trong những năm qua, đang có sự dịch chuyển về tiêu thụ các loại thịt theo hướng chuyển từ thịt đỏ sang thịt trắng. Nếu như năm 2018, tiêu thụ bình quân đầu người với thịt heo là 31 kg/người thì đến năm 2022 giảm xuống còn 23,5 kg/người. Trong khi đó, tiêu thụ thịt gia cầm từ 17 kg/người tăng lên 20 kg/người.

Tình trạng hàng loạt người lao động mất việc làm do các doanh nghiệp thiếu đơn hàng xuất khẩu lại làm cho nhu cầu tiêu thụ thịt heo giảm mạnh trong những tháng đầu năm 2023.

Trong khi đó, với suy tính thông thường, vào nửa cuối năm 2022, nhiều hộ chăn nuôi ở Đồng Nai đã tăng đàn heo để chờ bán dịp Tết Quý Mão 2023. Sản lượng tăng cao trong khi nhu cầu giảm mạnh ngoài khả năng dự báo hiện tại, đã khiến cho giá heo giảm xuống thấp trên cả nước.

Ông Đỗ Hữu Phương, Trưởng Văn phòng Cục Chăn nuôi phía Nam, cho biết, hiện nay có rất nhiều kênh để thông tin, dự báo thị trường chăn nuôi quốc tế cũng như trong nước. Tuy nhiên, công tác dự báo vẫn chưa được như kỳ vọng. Nguyên nhân là do chúng ta đang thiếu những công cụ hỗ trợ tích cực.

Cuối năm 2021, Bộ NN-PTNT đã ban hành kế hoạch về chuyển đổi số trong ngành nông nghiệp. Bộ cũng đã xây dựng đề án chuyển đổi số của ngành nông nghiệp giai đoạn 2021-2025 và hướng đến 2030. Theo đó, Cục Chăn nuôi là một trong 2 đơn vị được ưu tiên thí điểm thực hiện chuyển đổi số trong ngành nông nghiệp.

Trong thời gian qua, Cục Chăn nuôi đã chủ động phối hợp với Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) xây dựng phần mềm cập nhật thông tin, cơ sở dữ liệu về chăn nuôi. Đến nay, về cơ bản đã hoàn thành nền tảng quản lý cơ sở chăn nuôi và cơ sở sản xuất thức ăn chăn nuôi.

Ông Phương cho rằng đây là một nền tảng rất quan trọng, sẽ hỗ trợ rất tích cực cho cơ quan quản lý nhà nước về công tác điều hành cũng như phát triển chăn nuôi theo đúng định hướng, đúng tín hiệu, đúng nhu cầu của thị trường. Qua đó cũng làm tăng giá trị cũng như khả năng cạnh tranh của sản phẩm chăn nuôi.

Thông qua nền tảng cơ sở dữ liệu này, những biến động tăng giảm của chăn nuôi ở từng địa phương cũng như trên cả nước sẽ được cập nhật, tổng hợp kịp thời và đầy đủ. Những thông tin như thế sẽ hỗ trợ rất lớn cho công tác chỉ đạo, điều hành cũng như điều phối về thị trường trong ngành chăn nuôi