Dự án xây dựng Nhà máy xử lý chất thải rắn được phê duyệt xây dựng nhằm thay thế phương pháp chôn lấp rác thải sinh hoạt vừa tốn quỹ đất, vừa tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm môi trường tại huyện Sơn Hà (Quảng Ngãi). Ảnh: L.K.
Năm 2019, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi có quyết định số 2128 về chủ trương đầu tư dự án Nhà máy xử lý chất thải rắn tại huyện Sơn Hà. Địa điểm xây dựng tại bãi chôn lấp rác thải thị trấn Di Lăng với tổng mức đầu tư 10,5 tỷ đồng. Trong đó 9,6 tỷ đồng từ nguồn vốn dự phòng trung hạn giai đoạn 2016 – 2020 ngân sách Trung ương thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới; 900 triệu đồng từ nguồn vốn ngân sách huyện Sơn Hà.
Quy mô dự án đầu tư bao gồm các hạng mục: Phần hạ tầng kỹ thuật (nhà xưởng diện tích 600m2, nhà làm việc, nhà điều hành với diện tích 140m2, hệ thống thoát nước mặt, hệ thống thoát nước rỉ, đường bê tông, sân phơi, sân vườn, rãnh thoát nước, hố chôn lấp tro và chất trơ, hố sinh học, giếng khoan, hệ thống cấp điện ngoài nhà và phần công nghệ (hệ thống lò đốt chất thải rắn sinh hoạt công suất 9 tấn/ngày đêm…
Dự án do Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng và Phát triển quỹ đất huyện Sơn Hà là chủ đầu tư; Công ty CP Tập đoàn công nghệ T – Tech Việt Nam là đơn vị lắp đặt thiết bị. Theo chủ trương đầu tư được phê duyệt, thời gian hoàn thành dự án là năm 2020. Sau khi hoàn thành, nhà máy sẽ giải quyết được nỗi lo về rác thải trên địa bàn thị trấn Di Lăng và các xã lân cận của huyện Sơn Hà cũng như thay thế phương pháp chôn lấp rác thải sinh hoạt vừa tốn quỹ đất, vừa tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm môi trường.
Theo đại diện Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng và Phát triển quỹ đất huyện Sơn Hà, trong quá trình xây dựng nhà máy, do đơn vị cung ứng thiết bị gặp một số vướng mắc nên dự án không thể hoàn thành đúng kế hoạch. Phải đến tháng 6/2022, công trình mới được nghiệm thu kỹ thuật và đưa vào vận hành thử nghiệm.
Nhà máy xử lý rác mới chỉ hoạt động thử nghiệm với công suất thấp, không thể đáp ứng được kỳ vọng ban đầu. Ảnh: L.K.
Tuy nhiên, chỉ sau vài tháng vận hành thử nghiệm, bể xử lý nước hệ thống lò đốt của nhà máy bị rò rỉ nên phải tạm dừng để xử lý. Sau khi được khắc phục, nhà máy này vẫn tiếp tục được vận hành thử nghiệm với công suất xử lý chỉ khoảng 2 tấn rác thải mỗi ngày. Qua quá trình rà soát lại thì dự án dù hoàn thành nhưng chưa đủ điều kiện để nghiệm thu vận hành, đảm bảo hoạt động hết công suất.
Với công suất thấp như hiện nay, nhà máy không thể đáp ứng được kỳ vọng xử lý một lượng rác thải sinh hoạt lớn trên địa bàn thị trấn Di Lăng và các khu vực lân cận như mục tiêu xác định ban đầu. Trong khi đó, ngay sát bên cạnh, hàng trăm tấn rác thải sinh của người dân được chở về tập kết lộ thiên, bốc mùi hôi thối nồng nặc, gây ô nhiễm môi trường, đặc biệt là ô nhiễm nguồn nước.
Theo ông Đinh Minh Hiếu, Phó giám đốc Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng và Phát triển quỹ đất huyện Sơn Hà, nguyên nhân việc nhà máy chưa được nghiệm thu vận hành là do chưa đủ điều kiện cấp phép hoạt động môi trường theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường ngày 17/11/2020.
Theo đó, dự án phải có thêm các hạng mục: Đường thu gom và thoát nước thải rỉ rác; đường thu gom và đưa về hệ thống xử lý của nước thải sinh hoạt, hệ thống xử lý nước thải và hồ sinh học; công tác xử lý mùi chất thải trong quá trình xử lý và hệ thống xử lý khí thải lò đốt chất thải sinh hoạt; công trình xử lý chất thải rắn thông thường và nhà kho lưu chứa chất thải nguy hại; hệ thống phòng cháy chữa cháy và chống sét; lập hồ sơ cấp phép hoạt động môi trường.
Hàng trăm tấn rác thải lộ thiên tại bãi rác huyện Sơn Hà bốc mùi hôi thối, gây ô nhiễm môi trường. Ảnh: L.K.
Tuy nhiên, tại thời điểm lập dự án không cơ cấu chi phí vận hành thử nghiệm, công trình bảo vệ môi trường, cấp phép môi trường và một số hạng mục. Đồng thời, giai đoạn đầu của dự án chưa đầu tư tuyến đường bê tông xi măng từ Quốc lộ 24B đến nhà máy (với tổng diều dài 1,3km) mặc dù đã hư hỏng, xuống cấp nặng gây khó khăn cho công tác thu gom, vận chuyển rác thải vào nhà máy để xử lý và công tác vận chuyển nông, lâm sản của các hộ gia đình gần khu vực dự án.
“Trước thực tế này, chúng tôi đã kiến nghị UBND huyện Sơn Hà xem xét hỗ trợ nguồn kinh phí xây dựng hoàn thiện các hạng mục cần thiết nói trên để công trình sớm được cấp phép hoạt động, nghiệm thu vận hành với tổng mức khái toán là 4,5 tỷ đồng. Vừa qua, lãnh đạo huyện cũng đã đến kiểm tra thực tế để trình Hội đồng nhân dân thông qua. Dự kiến thời gian thực hiện từ năm 2023 – 2024”, ông Hiếu thông tin.
Bà Đinh Thị Trà, Chủ tịch UBND huyện Sơn Hà cho biết: “Về kinh phí đầu tư thêm các hạng mục của Nhà máy xử lý chất thải rắn tại huyện Sơn Hà, vừa rồi, huyện đã trình xin ý kiến Thường trực Huyện ủy và Hội đồng nhân dân huyện để xem xét, sắp tới sẽ cho ý kiến. Đối với huyện Sơn Hà thì với nguồn kinh phí này cũng rất khó khăn nhưng chúng tôi sẽ cố gắng để công trình có đủ điều kiện đưa vào hoạt động”.
