Nhiều dự án điện mặt trời mái nhà núp bóng nông nghiệp để trục lợi.
Ngày 13/7, ông Phạm Văn Binh, Giám đốc Sở Công thương tỉnh Gia Lai đã có báo cáo gửi UBND tỉnh Gia Lai về tiến độ khắc phục các tồn tại liên quan đến việc triển khai đầu tư hệ thống điện mặt trời mái nhà trên địa bàn tỉnh.
Trong đó, nội dung liên quan điện mặt trời mái nhà cần khắc phục gồm: Mô hình kinh tế trang trại và xây dựng công trình nông nghiệp (lĩnh vực thuộc Sở NN-PTNT); công trình nhà kho, nhà xưởng (thuộc Sở Xây dựng); đường dây và trạm biến áp (do Công ty Điện lực Gia Lai quản lý).
Về triển khai mô hình kinh tế trang trại, theo báo cáo của Sở NN-PTNT, trên địa bàn tỉnh Gia Lai còn có 26/431 trang trại chưa tổ chức sản xuất nông nghiệp. Đến nay, Sở NN-PTNT chưa báo cáo kết quả khắc phục các tồn tại, thiếu sót liên quan đến công trình nông nghiệp.
Tồn tại liên quan đến công trình nhà kho, nhà xưởng, Sở Xây dựng đã nhận được hồ sơ về đánh giá chất lượng 5 công trình của chủ nhà kho, nhà xưởng có lắp đặt hệ thống điện mặt trời trên mái theo hướng dẫn của Bộ Xây dựng.
Để có số liệu và cơ sở đánh giá kết cấu công trình hiện hữu, Sở Xây dựng yêu cầu chủ đầu tư công trình thực hiện triển khai việc khảo sát, đánh giá đảm bảo yêu cầu an toàn chịu lực và an toàn sử dụng của hệ kết cấu và nền móng chịu tải trọng tăng thêm do lắp đặt hệ thống mặt trời mái nhà.
Tồn tại liên quan đến hệ thống điện mặt trời mái nhà, đường dây và trạm biến áp, Công ty Điện lực Gia Lai cũng báo cáo: Về trang bị thiết bị phòng cháy, chữa cháy có 428/441 hệ thống điện mặt trời mái nhà trang bị; hệ thống chống sét có 400/441 hệ thống. Đối với hồ sơ, có 292/441 hệ thống điện mặt trời mái nhà đã được UBND các huyện, thị xã, thành phố thỏa thuận hướng tuyến đường dây và vị trí xây dựng trạm biến áp trung áp; có 420/441 công trình đường dây và trạm biến áp, hệ thống điện mặt trời mái nhà đã đầy đủ hồ sơ.
Xây dựng điện mặt trời mái nhà nhưng không thực hiện mô hình kinh tế trang trại.
Trước những tồn tại trên, Sở Công thương đề nghị UBND tỉnh Gia Lai chỉ đạo Sở NN-PTNT thực hiện báo cáo khắc phục tồn tại. Mặt khác, việc khắc phục các tồn tại liên quan đến công trình nhà kho, nhà xưởng còn khá chậm, đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo Sở Xây dựng tiếp tục kiểm tra, theo dõi việc khắc phục tồn tại.
Trước đó, Báo Nông nghiệp Việt Nam đã có nhiều bài viết về những sai phạm của điện mặt trời mái nhà ở Gia Lai. Từ đó, đã vạch trần những chiêu trò núp bóng nông nghiệp, nông thôn để thực hiện các dự án sai phạm, trục lợi chính sách. Cũng như sự làm ngơ, thiếu trách nhiệm, đùn đẩy trách nhiệm của các cơ quan, ban, ngành và chính quyền địa phương.
Từ những sai phạm trên, đến tháng 3/2021, Sở Công Thương đã thành lập đoàn kiểm tra 441 hệ thống điện mặt trời mái nhà (công suất 500 kWp trở lên). Qua đó, phát hiện 10/10 công trình nhà kho, nhà xưởng chưa đảm bảo hồ sơ quản lý chất lượng theo Luật Xây dựng; đối với công trình trang trại nông nghiệp có 427 công trình chưa đảm bảo quy định Luật Xây dựng, có 302/431 công trình chưa triển khai mô hình kinh tế trang trại.
Liên quan đến hệ thống điện mặt trời mái nhà, đường dây và trạm biến áp: 441 hệ thống chưa đảm bảo theo quy định, chưa có thiết kế và hồ sơ hoàn công phần kết cấu đỡ các tấm pin. Về thỏa thuận đường dây và trạm biến áp có 358/441 công trình chưa thỏa thuận.
Theo Sở Công Thương đánh giá, một số công trình còn thiếu hồ sơ, thủ tục xây dựng, chưa đảm bảo theo đúng quy định của pháp luật về xây dựng, chưa đảm bảo trang thiết bị phòng cháy chữa cháy nhưng vẫn được Công ty Điện lực Gia Lai nghiệm thu, đóng điện.
